Arcydzieła literatury kreteńskiej 4018-KONW12
Studenci zapoznają się z dorobkiem literackim renesansowej Krety jako efektem wyjątkowej i wielowiekowej „symbiozy” kultury późno-bizantyńskiej i zachodniej (weneckiej).
W szczególności:
– poznają ogólne tło historyczne omawianego okresu (XIII–XVII w.);
– zdobywają podstawową wiedzę o uprawianych na Krecie rodzajach i gatunkach literackich;
– zapoznają się z włoskimi / zachodnimi wzorcami twórczości Wenetokreteńczyków;
– nabywają ogólną wiedzę o dialekcie kreteńskim i jego roli w kształtowaniu się języka nowogreckiego;
– wspólnie czytają i interpretują utwory wczesnorenesansowej Krety (m.in. fragmenty dzieł Sachlikisa, Delaportasa, Bergadisa, Pikadora, Falierosa i in.);
– jako przykłady piśmiennictwa sakralnego poznają w zakresie poezji: Andrzeja z Krety Kanon pokutny, w zakresie dramatu Witsendzosa Kornarosa sztukę Ofiara Abrahama (fragmenty w oryginale);
– zapoznają się z dorobkiem Wenetokreteńczyków w zakresie dramatu (tragedie „Erofila” Chortatsisa, „Król Rodolin” Troilosa i anonimowy „Zenon” oraz komedie („Fortunat”, „Katsurbos”, „Statis”, „Panoria”);
– analizują fragmenty poematu przygodowo-miłosnego Witsendzosa Kornarosa „Erotokritos” (analiza świata przedstawionego, elementy etosu rycerskiego, charakterystyka głównych postaci, obecność tradycji klasycznej, koloryt kreteński itp.)
Semestr I:
1. Zajęcia wstępne: Omówienie tematyki konwersatorium i literatury przedmiotu.
2. Wprowadzenie do dziejów Krety pod panowaniem Wenecjan. Podział administracyjny wyspy, Władze. Społeczeństwo Krety okresu renesansu.
3. Proces powstawania warstwy Weneto-kreteńczyków. Cechy kultury stanowiące symbiozę tradycji bizantyńskich i zachodnich.
4. Charakterystyka piśmiennictwa Krety (środowisko, gatunki, źródła inspiracji, język, oryginalność, znaczenie).
5-7. Początki piśmiennictwa na Krecie. Sachlikis – grecki Villon.Wspólna lektura fragmentów i prezentacja przekładu studentek PSH.
8. Wdzięczna powiastka o ośle, wilku i liszce – wspólna lektura fragmentów.
9-10. Twórczość poetów okresu wczesnego. Leonard Delaportas i Marinos Falieros.
11-12. Wątek katabazy. Utrudzony Bergadisa i inne utwory.
Piękna Pastereczka. Literatura sielankowa. Poezja liryczna i satyryczna (wprowadzenie ogólne, dostępne są bowiem przekłady polskie).
13-14 Piśmiennictwo religijne: Ofiara Abrahama Kornarosa. Andrzej z Krety - Kanon pokutny (przekłady polskie).
Semestr II
1-2. Odrodzenie dramatu greckiego: Erofila Jeorjosa Chortatsisa.
3-4. Tragedia. Andreas Troilos: Król Rodolin.
5. Anonimowy dramat Zenon.
6. Komedia kreteńska: Anonima Statis. Katsurbos Chortatsisa. Komedia Panoria (Griparis).
7-8. Fortunat w Troi. Ostatnia komedia kreteńska: Fortunat Marka Foskolosa.
9. Arcydzieło renesansu kreteńskiego: Erotokritos Witsendzosa Kornarosa. Wprowadzenie. Struktura poematu. Wzory zachodnie i bizantyńskie.
10. Elementy antyczne Erotokritosa. Mit o Kefalosie i Prokris, elementy średniowieczne i współczesne.
11. Turniej rycerski – charaktersytyka uczestników.
12–do końca. Charakterystyka głównego bohatera. Etos rycerski. Grecy i obcy. Postaci kobiece: Aretuza. Kobieta w społeczeństwie kreteńskim. Kreteński koloryt Erotokritosa. Znaczenie poematu w dziejach literatury i kultury greckiej.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student/-ka
w zakresie WIEDZY:
– ma podstawową wiedzę o okresie historycznym ważnym dla dziejów języka nowogreckiego, literatury Grecji Nowożytnej i kultury greckiej;
H1A_W04 : K_W15 / 18
w szczególności:
– poznaje fenomen symbiozy elementów tradycji bizantyńskiej (i orientalnej) z dorobkiem renesansu zachodniego;
– ma świadomość procesu przeszczepiania na grunt grecki zachodniej poetyki i gatunków poetyckich (rym i strofa, sonet, sielanka, oda, gatunki dramatu, epos rycerski);
H1A_W04 : K_W12 / 14
– posiada podstawowe wiadomości o początkach kształtowania się greckiego dramatu nowożytnego;
– ma świadomość procesu kształtowania się pierwszej postaci „żywego” literackiego języka nowogreckiego (w opozycji do „uczonego” języka bizantyńskiego);
H1A_W09 : K_W07
– wymienia utwory, które wywarły (i wywierają nadal) wpływ na późniejszych twórców greckich i weszły do kanonu literatury nowogreckiej.
H1A_W04 : K_W14
W zakresie UMIEJĘTNOŚCI student/-ka
– potrafi posługując się słownikami wydobyć z tekstu oryginalnego potrzebne informacje;
H1A_U01 : K_U01
– rozpoznaje najważniejsze elementy tradycji greckiej rodzimej i zachodniej w analizowanych tekstach;
– rozpoznaje najważniejsze gatunki literackie uprawiane przez Wenetokreteńczyków.
H1A_U04/05 : K_U12
W zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH student/-ka
– rozumie potrzebę ustawicznego dokształcania się,
H1A_K01 : K_K02
– pracuje w grupie (grupowa praca translatorska) oraz przedstawia wyniki tej pracy (prezentacja ustna),
H1A_K02 : K_K05
– pracuje indywidualnie (przygotowanie krótkiej wypowiedzi), samodzielnie wyszukując, selekcjonując i oceniając materiał.
H1A_K02/03 : K_K06
Kryteria oceniania
Zaliczenie pisemne: sprawdzana jest znajomość epoki i utworów omawianych na zajęciach oraz stopień zrozumienia fragmentów tekstu (treść, słownictwo, elementy dialektalne). Brana jest pod uwagę aktywność (przygotowanie indywidualne) na zajęciach (wspólna lektura fragmentów tekstu).
Zaliczenie pisemne na ocenę (pytania otwarte i zamknięte, fragmenty tekstów w oryginale do analizy lub/i przekładu.
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Wydania:
Μπεργαδής, Απόκοπος, Αγνώστου Η Βοσκοπούλα, επ. Στ. Αλεξίου,Αθήνα 1998.
Β. Κορνάρος, Η θυσία του Αβραάμ, επ. Ε. Τσαντσάνογλου, Αθήνα 1979.
Γ. Χορτάτσης, Ερωφίλη, επ. Στ. Αλεξίου, Μ. Αποσκίτη, Αθήνα 1996.
Ι. Α. Τρώιλος, Ροδολίνος, επ. Μ. Αποσκίτη, Αθήνα 1987.
Ζήνων, επ. Στ. Αλεξίου, Μ. Αποσκίτη, Αθήνα 1991.
Μ. Α. Φώσκολος, Φορτουνάτος, επ. Στ. Ξανθουδίδης, Αθήνα-Γιάννινα 2004.
Β. Κορνάρος, Ερωτόκριτος, Αθήνα 1995.
Literatura polskojęzyczna obowiązkowa:
Tom I serii "Arcydzieła literatury nowogreckiej", Warszawa 2004: Piękna Pastereczka (tł. M. Mikuła), Bergadis, Utrudzony (tł. P. Majewski); W. Kornaros, Ofiara Abrahama (tł. K. Pacan).
Zajęcia prowadzone na materiałach do powielenia przygotowanych przez prowadzącą.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: