Problemy i wyzwania globalne 4003-W-PiWG
Wykład ma charakter nieco eksperymentalny. Dotyczy spraw bieżących, ale wyjątkowo aktualnych i ważnych. Jest podzielony na trzy mniej więcej równe – po 5 h. – części, obejmujące kolejno nowe pojęcia, procesy i wyzwania, jakie należy wiązać z pandemią COVID-19. Wydaje się bowiem, że pandemia stała się swego rodzaju katalizatorem, przynajmniej jeśli chodzi o takie zagadnienia, jak: globalizacja, liberalna demokracja, a nawet dalsze losy kapitalizmu. Te zagadnienia są wkomponowane w bieżącą politykę, bowiem zachodzą dynamiczne zmiany jeśli chodzi o ład światowy (relatywny spadek znaczenia dotychczasowego hegemona – USA, wzrost znaczenia Azji Wschodniej, turbulencje w UE i in.) oraz kwestie wyzwań globalnych, począwszy od zmian klimatycznych i zagrożeń ekologicznych. Tym samym, mamy do czynienia z podejściem multidyscyplinarnym, obejmującym kwestie z zakresu politologii, stosunków międzynarodowych, ekonomii, a nawet ekologii czy klimatologii. Szczególny nacisk jest położony na zagadnienia globalne i globalizację oraz – na zakończenie – rolę w nich UE oraz Polski.
Wykład jest podzielony na 15 następujących zagadnień tematycznych:
CZĘŚĆ I: Pojęcia
1. Globalizacja – de globalizacja?
2. Władza w dobie globalizacji (państwo narodowe, przywództwo)
3. Polaryzacja (populizm, „trumpizm”, inklinacje autorytarne)
4. Masowe migracje i nowe rozumienie bezpieczeństwa (kooperatywne?)
5. Smart City – urbanizacja
CZĘŚĆ II: Procesy
6. Zachwiana demokracja liberalna (Trump, kryzysy w UE)
7. Co dalej z kapitalizmem (turbo kapitalizmem)?
8. Chiny jako nowe supermocarstwo
9. Przesuwanie się ośrodka siły do Azji
10. Nowy lad wielobiegunowy
CZĘŚĆ III: Wzywania
11. Wschodzące Rynki – czy planeta wytrzyma ich ciśnienie?
12. Zmiany klimatyczne
13. Zagrożenia ekologiczne
14. UE a wyzwania globalne
15. Polska a wyzwania globalne
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
- Zdolność uchwycenia dynamiki zmian na współczesnej scenie globalnej
- Zasób faktów pozwalający uzasadnić położenie Polski i UE na scenie światowej oraz ich stosunek do najważniejszych wyzwań globalnych
- Zasób argumentów pozwalających na wskazanie, gdzie tkwią największe zagrożenia dla nas jako obywateli i dla naszego państwa
Umiejętności:
- Zdolność do wskazania najpoważniejszych zagrożeń i uzasadnienia swego stanowiska wdanej kwestii
- Przeprowadzenie analizy porównawczej, pozwalającej na odpowiednie umieszczenie Polski i UE na współczesnej scenie globalnej
- Zdolność szybkiego wyczucia i reagowania na nowe zagrożenia
Postawy:
- Świadomość coraz większych zagrożeń nas otaczających
- Świadomość głębokich zmian dokonujących się na scenie światowej
- Samodzielność oceny wielu zmian i procesów tak różnorodnie interpretowanych i przedstawianych w mediach, w tym w Internecie
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny na podstawie przełożonego na wykładzie materiału
Literatura
Bogdan Góralczyk, Wielki Renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2018
John J. Mearsheimer, Tragizm polityki mocarstw, Universitas, Kraków 2020
Parag Khanna, Przyszłość należy do Azji. Globalny porządek w XXI stuleciu, Wektory, Wrocław 2020
Kishore Mahbubani, Has China Won? The Chinese Challenge to American Supremacy, Public Affairs, New York 2020
Iwan Krastew, Stephen Holmes, Światło, które zgasło. Jak Zachód zwiódł swoich wyznawców, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2020
Tadeusz Klementewicz, Kapitalizm na rozdrożu. Obłęd zysku czy odpowiedzialny rozwój, Książka i Prasa, Warszawa 2019
Jan Zielonka, Kontrrewolucja. Liberalna Europa w odwrocie, PWN, Warszawa 2018
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: