UE w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego 4003-202UEWSBM
W trakcie wykładu analizowane są przesłanki i definicja bezpieczeństwa rozumiana klasycznie oraz w kontekście pojawiających się nowych zagrożeń przedstawionych w "Strategii bezpieczeństwa europejskiego" z 2003 i raportach z jej realizacji. Następnie przedstawiony jest potencjał UE w kontekście możliwości jej działań w zakresie kształtowania porządku bezpieczeństwa w Europie, a także w najbliższym sąsiedztwie. Przedstawiona zostanie także działalność operacyjna UE, a także podejmowane przez nią próby konsolidacji przemysłu obronnego w państwach UE.
Zajęcia rozpoczynają się analizą sytuacji w Europie po zakończeniu II wojny światowej i omówieniem następujących po niej prób powołania do życia Europejskiej Wspólnoty Obronnej, Europejskiej Wspólnoty Politycznej. Naszkicowane zostają także podstawy traktatowe powołujące do życia Wspólnoty Europejskie, a potem UE i funkcjonująca w jej ramach WPZiB oraz WPBiO. Przedstawione zostają interesy głównych państw członkowskich oraz ich koncepcje i poglądy na funkcjonowanie UE jako aktora w sferze bezpieczeństwa międzynarodowego. Omówiona zostaje także rola, jaką pełniła Unia Zachodnioeuropejska w procesie tworzenia WPBiO. W dalszej części pokazana zostaje Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa: jej umocowanie traktatowe (omówione są szerzej postanowienia Traktatu z Maastricht), instrumenty i metody działania, z podkreśleniem międzyrządowego mechanizmu współpracy. Następnie pokazane są zmiany i ewolucja WPZiB, wraz z wejściem w życie traktatów: Amsterdamskiego, z Nicei i z Lizbony. Szczególną uwagę poświęca się omówieniu „misji petersberskich i dalszej działalności operacyjnej UE (w tym operacje na Bałkanach, misje reform sektora bezpieczeństwa, misje obserwacyjne). Szczególną uwagę przywiązuje się do „Strategii bezpieczeństwa europejskiego” z 2003 r. oraz raportów z jej realizacji.
Omówione zostaną również relacje pomiędzy UE a NATO oraz OBWE, a także analizowane przypadki wspólnego oddziaływania państw UE w celu przeciwdziałania zagrożeniom pochodzącym z zewnętrz.
Nakład pracy studenta:
wykład - 30 h
przygotowanie do wykładu - 30 h
przygotowanie do egzaminu - 60 h
ogółem - 120 h
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu, student będzie:
wiedza
- znał historię rozwoju inicjatyw związanych z problematyką bezpieczeństwa we Wspólnotach Europejskich/Unii Europejskiej,
- znał instrumenty oddziaływania UE w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu w Europie,
umiejętności
- rozumie manipulacje obecne w przekazach medialnych,
- potrafił analizować najważniejsze procesy i zjawiska historyczne warunkujące europejskie procesy integracyjne w sferze polityczno-obronnej oraz umiejscawiania ich w całokształcie integracji w ramach Unii Europejskiej,
- umiał określać i interpretować podstawowe determinanty, mechanizmy i cele funkcjonowania unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w kontekście zarówno sytuacji wewnętrznej w ramach Unii Europejskiej, jak i na arenie międzynarodowej,
- potrafił spojrzeć na bezpieczeństwo europejskie w kontekście zmieniających się zagrożeń,
- umiał pokazać pozycję UE w kontekście innych podmiotów zaangażowanych w podtrzymywanie bezpieczeństwa na świecie.
- czyta literaturę naukową w językach obcych
kompetencje
- rozumie potrzebę zapewniania bezpieczeństwa międzynarodowego
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny (esej)
Literatura
- S. Parzymies, E. Haliżak, (red., 2002), Unia Europejska, nowy typ wspólnoty międzynarodowej, ISM, UW, Warszawa
- R. Zięba, (2003) Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa,
- B. Górka-Winter, Grupy bojowe Unii Europejskiej – koncepcja, proces formowania, perspektywy, PISM Bulletin no. 69 (409), 2006/11/23,
- B. Górka-Winter, Europejskie Siły Żandarmerii – nowy instrument reagowania kryzysowego Unii Europejskiej, PISM Bulletin no.11 (351), 2006/02/09,
- K. Miszczak, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa, „Sprawy Międzynarodowe” , październik-grudzień 2007
- I. Słomczyńska, Europejska polityka bezpieczeństwa i obrony, Uwarunkowania – struktury-funkcjonowanie, UMCS 2007,
- R. Zięba (red.), (2008) „Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie”, WAiP
- T. Aleksandrowicz, (2011) „Bezpieczeństwo w Unii Europejskiej”, Warszawa: Difin
- M. Soja, (2011) „Stosunki UE-NATO w dziedzinie bezpieczeństwa europejskiego i obrony na przełomie XX i XXI wieku”, Wydawnictwo Adam Marszałek
- R.H. Ginsberg, S.E. Penksa, (2014) „The European Union in global security: the politics of impact", Palgrave Macmillan
- S. Marsh, W. Rees, (2012), „The European Union in the security of Europe: from Cold War to terror war", Routledge
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: