Capitalism and its crises 3800-CC21-S
Kapitalizm jako system ekonomiczny i społeczny wydaje się być w permanentnym kryzysie. Co więcej, wielu badaczy sądzi, że właśnie to stanowi jego specyfikę – że brak równowagi stanowi dla niego nie tyle zagrożenie, ile wyzwanie, impuls do dalszych przekształceń. Nic dziwnego, że również ludzkie życie w społeczeństwach kapitalistycznych naznacza płynność, destabilizacja, ryzyko itp. A jednak w pewnych okresach ta lotna natura kapitalizmu daje o sobie znać ze szczególną siłą. Są to momenty przełomowe, w których dokonują się daleko idące transformacje, każące myśleć także o alternatywach dla kapitalizmu jako takiego. Tak było w przypadku Wielkiego Kryzysu z 1929 roku wieku czy kryzysu naftowego z roku 1973. Oba doprowadziły ostatecznie do głębokiej korekty kapitalistycznego paradygmatu.
Celem seminarium jest bliższe przyjrzenie się tej kryzysowej logice, temu, jak działa ona w szczególności we współczesnym kapitalizmie, naznaczonym przez co najmniej potrójny – polityczny, ekonomiczny i ekologiczny – kryzys. Czy obecna sytuacja jest wyjątkowa, a jeśli tak, to na czym ta wyjątkowość polega? Czy chodzi o ekologiczne granice wzrostu związane ze zmianami klimatu? Erozję liberalnych demokracji w zderzeniu z autorytarnym populizmem? A może o załamanie się postkolonialnego porządku geopolitycznego, skutkujące zakwestionowaniem dotychczasowych ram globalizacji? Czy istnieje alternatywa dla neoliberalnej formy kapitalizmu? I wreszcie: czy na horyzoncie pojawiają się jakieś alternatywy dla kapitalizmu jako takiego?
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
Student
- ma wiedzę na temat najważniejszych przemian, jakim ulega globalny kapitalizm, i kryzysów, przed jakimi staje
- ma wiedzę o wybranych normach konstytuujących i regulujących struktury i instytucje społeczne oraz o źródłach tych norm, ich naturze, zmianach i drogach wpływania na ludzkie zachowania
Nabyte umiejętności:
Student:
- czyta w języku angielskim i interpretuje teksty z dziedziny filozofii i nauk społecznych
- poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną odnoszącą się do problematyki podejmowanej na zajęciach
Nabyte kompetencje społeczne:
Student
- zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego
- jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów
Kryteria oceniania
Zajęcia będą zaliczane na ocenę na podstawie referatów lub esejów. Referaty powinny w sposób pogłębiony i w oparciu o dodatkowe źródła przedstawiać problematykę omawianą na poszczególnych spotkaniach. Eseje powinny zawierać przemyślane, spójne i kompetentne rozwinięcie wybranych aspektów problematyki, której dotyczy kurs.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 4
Literatura
1. Zagadnienia ogólne
- G. Arrighi et al., Dynamics of Global Crisis
- M. Berman, All That Is Solid Melts into Air
- L. Boltanski, E. Chiapello, The New Spirit of Capitalism
- G. Deleuze, F. Guattari, Anti-Oedipus
- D. Harvey, The Enigma of Capital and the Crises of Capitalism
- R. Luxemburg, The Accumulation of Capital
- K. Marks, Capital
- K. Polanyi, The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Time
- I. Wallerstein et al., Does Capitalism have a Future?
- I. Wallerstein, The Modern World-System (I-IV)
2. Zagadnienia szczególowe:
- S. Amin, The Implosion of Contemporary Capitalism
- R. Bellofiore, ‘Two or three things I know about her’: Europe in the global crisis and heterodox economics
- M. Cooper, Life as Surplus: Biotechnology and Capitalism in the Neoliberal Era
- D. Graeber, Debt: The First 5,000 Years
- J. Hickel, Less is More: How Degrowth Will Save the World
- N. Klein, This Changes Everything: Capitalism vs. the Climate
- M. Lazzarato, The Making of the Indebted Man
- S. Levy, In The Plex: How Google Thinks, Works, and Shapes Our Lives
- A. Mbembe, Necropolitics
- S. Mezzadra, Border as Method, or, the Multiplication of Labor
- J. Moore, Capitalism in the Web of Life: Ecology and the Accumulation of Capital
- Ch. Mouffe, For a Left Populism
- M. Nussbaum, The monarchy of fear: A philosopher looks at our political crisis
- T. Piketty, Capital in the twenty-first century
- E. Traverso, The New Faces of Fascism: Populism and the Far Right
- S. Zuboff, The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: