"Co z tą Polską?" 3700-KON193-AL
Zastanawianie się nad Polską i polskością to nieusuwalny element tejże polskości. Zapraszam na zajęcia temu właśnie poświęcone! Porozmawiamy o Polsce na podstawie książek o Polsce wydanych w ostatnich kilku latach.
Frazy „Co z tą Polską?” użył jako pierwszy bodajże Tomasz Lis (program TV, a potem książka), ale problem jest przecież odwieczny jak piastowska polskość kołobrzeskiego wybrzeża. Sięga on przynajmniej do „De Republica Emendanda”, ale zarazem jest szczególnie aktualny w ostatnich latach. Moje zajęcia to interdyscyplinarne studium analizujące debaty o Polsce i polskości jakie odbywają się w literaturze w ostatnich latach. Obejmować ono będzie zróżnicowaną tematykę: debatę o polskiej tożsamości, uwarunkowania historyczne, koleiny modernizacji, dylematy polityki i wyzwania współczesności, kwestie ekonomiczne, i inne. Dyskusja ww. pól problemowych obejmuje zarazem krytyczną dyskusję proponowanych w literaturze dróg wyjścia z nich.
Istnieje cały meta-gatunek książek temu tematowi poświęconych. Celowo piszę „meta-”, bowiem jest rzeczą charakterystyczną, że ta tematyka obecna jest w najróżniejszych gatunkach: tak w studiach akademickich, jak w reportażu, powieści, w publicystyce i w innych. Sam jestem autorem jednej z książek w tym nurcie, znam więc temat nie tylko z perspektywy krytycznej, ale również jak pomysłodawca oryginalnej koncepcji.
Ideę zajęć można streścić w trzech punktach.
Po pierwsze będą łączyły krytyczną dyskusję o Polsce i polskich problemach z dyskusją o książkach na ten temat – będziemy rozmawiać o Polsce poprzez czytane książki, a rozmawiając o książkach, będziemy rozmawiać o Polsce.
Po drugie, zajęcia będą szerokim przeglądem różnych spojrzeń, scil. różnych perspektyw patrzenia na problemy z Polską: perspektywa historyczna, polityczna, antropologiczna, ekonomiczna, reporterska, macierzyńska, feministyczna, poetycka i inne.
Po trzecie, siłą zajęć będzie ich świeżość, tzn. skupimy się na najaktualniejszej literaturze na ten temat. Jasienicę pozostawimy archiwistom, będziemy czytać rzeczy ściśle najnowsze, prawie wyłącznie ostatnia dekada, a głównie ostatnie 3-5 lat.
Formą zajęć jest konwersatorium.
Liczba godzin potrzebnych na osiągnięcie zdefiniowanych efektów kształcenia = x + (y / z), gdzie:
x := czas trwania samego konwersatorium, a więc 15 x 90 minut zegarowych = 1350 minut zegarowych = 22.5 godziny zegarowej
y:= łączna objętość wszystkich lektur na zajęcia, którą szacuję na 400 - 2000 stron bieżących druku
z := średniego tempa czytania danego studenta_ki wyrażonego w stronach na godzinę. Zmienna ta charakteryzuje się znaczną zmiennością w próbce, stąd też niemożliwe jest podanie wartości przybliżonej.
Nie wliczam, jako niemożliwego do oszacowania, czasu potrzebnego na przemyślenie przeczytanych lektur.
Zapraszam!
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
W kontekście przedmiotowego pola tematycznego student_ka posiędzie wiedzę w zakresach następujących: poszerzoną i pogłębioną wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych w kulturze dawnej i współczesne, w pogłębionym zakresie pozna terminologię nauk humanistycznych i społecznych i będzie umiał_a ją wykorzystywać, w pogłębionym zakresie posiędzie wiedzę na temat zależności pomiędzy różnymi dyscyplinami humanistycznymi zajmującymi się badaniami dzieł sztuki w kulturze, socjologicznego kontekstu działalności kulturowej, metody analizy i interpretacji wytworów kultury w powiązaniu z tradycją, posiędzie wiedzę o mechanizmach funkcjonowania języka i mowy w kontekście antropologicznym, socjologicznym i przyrodniczym, posiędzię wiedzę o różnych metodach interpretacji tekstu literackiego i filozoficznego oraz tekstualnego źródła historycznego, pozna w pogłębionym i poszerzonym zakresie metody analizy kulturoznawczej, historycznej, społecznej i filozoficznej w perspektywie historycznej, posiędzie pogłębioną wiedzę na temat współczesnego życia kulturalnego w Polsce i Europie, pozna istotne związki pomiędzy działaniami kulturowymi i przemianami w życiu społecznym (por. PRK K_W01, K_W02, K_W05, K_W07, K_W12, K_W13, K_W14, K_W15 i K_W16).
W kontekście zarysowanego pola tematycznego student_ka zdobędzie następujące umiejętności: będzie potrafił_a w szerokim zakresie selekcjonować oraz interpretować informacje pochodzące z różnych źródeł tekstowych, ikonograficznych, elektronicznych, będzie potrafił_a w pogłębionym i szerokim zakresie dokonywać analizy tekstów artystycznych, filozoficznych i socjologicznych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych oraz prezentować wyniki swych prac, będzie posiadał_a umiejętności badawcze pozwalające na formułowanie problemów badawczych z zakresu humanistyki, filozofii, literatury i sztuki, będzie posiadała_a umiejętności wykorzystywania interdyscyplinarnych metod i narzędzi badawczych w analizie zjawisk kultury współczesnej, będzie potrafił_a w szerokim zakresie zastosować uzyskaną wiedzę teoretyczną w działaniach kulturowych o charakterze społecznym, będzie potrafił_a w sposób aktywny uczestniczyć w konferencjach, sympozjach i dyskusjach na tematy literackie, artystyczne i filozoficzne, będzie potrafił_a samodzielnie, w sposób twórczy i pogłębiony zanalizować tekst pisemny i ustny o charakterze naukowym w języku polskim oraz w jednym z języków kongresowych, będzie potrafił_a samodzielnie wyszukiwać, oceniać, selekcjonować i wykorzystywać informacje z różnych źródeł pisanych i elektronicznych, z uwzględnieniem zasad ochrony własności intelektualnej (por. PRK K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U06, K_U07, K_U11, K_U16)/
W kontekście zarysowanego pola tematycznego student_ka będzie gotowy_a do (kompetencje społeczne): czynnego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społecznym, wyzyskując wszelkie formy medialne, artystyczne i naukowe, do analizy środków służących do realizacji podjętych zadań. do zrozumienia dynamiki rozwoju naukowego, kulturowego i społecznego oraz śledzenia nowych metod i paradygmatów badawczych (por. PRK K_K02, K_K02 i K_K07)
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach, aktywność na zajęciach.
Literatura
Wstępna lista lektur jest następująca. (Uwaga: z uwagi na niemożliwość przerobienia wszystkiego w jeden semestr, oraz z uwagi na możliwość [całkiem prawdopodobną], że w tzw. międzyczasie wyjdą nowe, ważne książki na temat Polski, ostateczny zbiór tekstów omawianych na zajęciach będzie jakimś podzbiorem poniższego, z ewentualnymi uzupełnianiami.)
P. Augustynik, „Homo polacus. Eseje o polskiej duszy”
A. Cieplak, „Lata powyżej zera”, „Ma być czysto”
P. Czapliński, „Poruszona mapa”
O. Drenda, „Duchologia”
E. Dunn, „Prywatyzując Polskę”
K. Fejfer, „Zawód”
N. Fiedorczuk-Cieślak „Jak pokochać centra handlowe”, „Ulga”
M. Gdula, „Nowy autorytaryzm”
M. Gdula, P. Sadura [red.] „Style życia i porządek klasowy w Polsce”
P. Gliński, J.Wasilewski [red.], „Katastrofa smoleńska. Reakcje społeczne, polityczne i medialne”
O. Gitkiewicz, „Nie hańbi”
A. Graff „Matka feministka”
M.F. Gawrycki, A.Szeptycki “Podporządkowanie – niedorozwój – wyobcowanie”, [rozdział “Polska a postkolonializm”]
A. Haska „Hańba. Opowieści o polskiej zdradzie”
D. Karłowicz, „Polska jak Jason Bourne”
A. Karpiński, S. Paradysz i inn., „Jak powstawały i jak upadały zakłady przemysłowe w Polsce (1946–2012)”
M. Kącki, „Lepperiada”, “Białystok. Biała siła, czarna pamięć”, “Maestro. Historia milczenia”, “Fak maj lajf”
B. Kluska „Automaty liczą”
J. Kochan „Socjalizm” [rozdział „Orientalizacja i studia neokolonialne po polsku”]
M. Kołodziejczyk, „Dysforia. Przypadki mieszczan polskich”, „B. Opowieści z planety prowincja”
J. Kopińska, „Z nienawiści do kobiet”
R. Krasowski „Po południu”, „Czas gniewu”, „Czas Kaczyńskiego”
M. Król „Byliśmy głupi”
A. Leder, „Prześniona rewolucja”
R. Legutko, „Esej o duszy polskiej”
A.Leszczyński „No dno po prostu jest Polska”
T. Lis „Co z tą Polską?”
M. Madejska „Aleja włókniarek”
M. Majewski, P.Reszka „Daleko od miłości”
M. Majewski, „Tak to się robi w polityce”
R . Matyja, „Wyjście awaryjne. O zmianie wyobraźni politycznej”
W. Nowak, „Serce narodu koło przystanku”
K. Pobłocki „Kapitalizm. Historia krótkiego trwania”
T. Rakowski, „Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia człowieka zdegradowanego”
P. Reszka, „Mali bogowie. O znieczulicy polskich lekarzy”, “Mali bogowie 2. Jak umierają Polacy”, “Chciwość. Jak nas oszukują wielkie firmy”
P. Rojek, „Liturgia dziejów”, „Awangardowy konserwatyzm”
P. Sadura, „Państwo, szkoła, klasy”
B. Siemieniako „Reprywatyzując Polskę”,
P. Sołtys, „Mikrotyki”
A. Sosnowska, „Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodniej (1947-1994)”
J. Sowa, „Inna Rzeczpospolita jest możliwa”, „Fantomowe ciało króla”, „Sport nie istnieje”, „Ciesz się późny wnuku”
F. Springer „13 pięter”, Wanna z kolumnadą”, „Miasto archipelag. Polska mniejszych miast”, „Miedzianka. Historia znikania”, „Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL”, „Księga zachwytów”
P. Stankiewicz „21 polskich grzechów głównych”
M. Szarejko, „Zaduch”
Z.Szczerek „Przyjdzie Mordor i nas zje”, „Siódemka”, „Rzeczpospolita zwycięska”, „Tatuaż z tryzubem”, „Międzymorze. Podróże przez prawdziwą i wyobrażoną Europę Środkową”, „Siwy dym albo pięć cywilizowanych plemion”
I. Szpala, M.Zubik, „Święte prawo. Historie ludzi i kamienic z reprywatyzacją w tle”
J. Śpiewak, „Ukradzione miasto”
M. Wicha, „Jak przestałem kochać design”, „Rzeczy których nie wyrzuciłem”
P. Wilk, „Znaki szczególne”
E. Winnicka, „Był sobie chłopczyk”
R. Włoch, „Globalne przez narodowe. Euro 2012 w Polsce”
R. Woś „To nie jest kraj dla pracowników”
A. Wołek, „Słabe państwo”
M.Rek-Woźniak, „Młodzi dorośli. Wzory ruchliwości społecznej w okresie transformacji systemowej”
T. Zarycki, „Polska jako peryferie”
R. Ziemkiewicz „Polactwo”, „Myśli nowoczesnego endeka”
P. Zychowicz „Pakt Ribbentropp-Beck”
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: