Dyskursy kulturowe i przemoc symboliczna 3502-JIS-6
Kobiety, z którymi rozmawiał Jean-Claude Kaufmann prowadząc badania nad współczesnymi relacjami miłosnymi, opowiadały mu o typowym problemie ilustrującym ich życie z partnerem na dwa sposoby: swoje codzienne utarczki z partnerem o pranie, zakupy i gotowanie przedstawiały najpierw jako historię komiczną, potem zaś przedstawiały tę samą sytuację w wersji tragicznej. Codzienne, drobne spory miały dwie wersje – pierwsza była historią „do śmiechu”, druga była historią „do płaczu”. Rozmówczynie badacza widziały siłowanie się w związku jako element ubarwiający ich życie i dodający mu smaku i zarazem jako przyczynę ich udręki i zapowiedź możliwej życiowej porażki. Rozmówczynie utrzymywały, że obydwie wersje wydarzeń są równie prawdziwe.
Podobna prawidłowość – posiadanie dwóch interpretacji – dotyczy dzisiaj także innych relacji, sytuacji i etapów życia: przyjaźni, koleżeństwa, dzieciństwa, szkoły czy pracy. Dyskursy kulturowe podpowiadające „jak rozumieć siebie”, pozwalają uporządkować przeszłość oraz aktualne relacje, wskazują również, jak określić ich wartość i jak je naprawiać. Dyskursy kulturowe umożliwiają racjonalne kierowanie relacjami, jak i przyczyniają się do tego, że jest w nich coraz więcej niepewności i chaosu (U. Beck, E. Beck-Gernsheim, E. Illouz, J.-C. Kaufmann, M. Marody). Okoliczności te sprzyjają pojawianiu się nowych form przemocy symbolicznej, w której ustala się powiązanie autonomii i szczęścia z odpowiedzialnością jednostek (N. Rose).
Przedmiotem badania będą: dyskurs terapeutyczny, religijny, kultura popularna, przekaz reklamowy, poradniki i programy telewizyjne. Zakres problematyzacji: 1. języki introspekcji 2. ekspresja „ja” i jej ograniczenia 3. nierówności związane z „pracą emocjonalną” 4. współczesne utopie eupsychii 5. estetyzacja „ja” 6. związki między „ja” prywatnym i „ja” publicznym 7. obiektywizacje wartości indywidualistycznych w kodyfikacji i urządzeniu sfery publicznej.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
K2_W08 Ma pogłębioną wiedzę o języku, jego złożonej i historycznie
zmiennej naturze oraz jego roli w komunikacji społecznej.
K2_W13 Ma rozszerzoną wiedzę o zależnościach między komunikacją a
władzą, zarówno państwową, jak i sprawowaną przez media lub za
pośrednictwem dyskursów eksperckich.
K2_U01 Wykorzystując różne źródła potrafi wyszukiwać, selekcjonować,
analizować, oceniać i integrować informacje dotyczące języka, komunikacji i dyskursywnych aspektów życia społecznego i formułować na tej podstawie krytyczne sądy.
K2_K08 Umie uczestniczyć w przygotowaniu projektów dotyczących
komunikacji i dyskursów społecznych i potrafi przewidywać społeczne skutki swoich działań.
Kryteria oceniania
Przygotowanie do zajęć, udział w dyskusji, przygotowanie analizy treści poradnika lub programu telewizyjnego
Literatura
1. Lisa Adkins, Revisions: Gender and Sexuality in Late Modernity
2. Ulrich Beck, Elizabeth Beck-Gernsheim, The Normal Chaos of Love
3. Ulrich Beck, Elisabeth Beck-Gernsheim, Miłość na odległość. Modele życia w epoce globalnej
4. Pierre Bourdieu, Rozum praktyczny. O teorii działania
5. Kenneth J. Gergen, Nasycone Ja. Dylematy tożsamości w życiu współczesnym
6. Eva Illouz, Consuming the Romantic Utopia. Love and Cultural Contradictions of Capitalism
7. Eva Illouz, Saving the Modern Soul. Therapy, Emotions, and the Culture of Self-Help
8. Jean-Claude Kaufmann, Niezwykła historia szczęśliwej miłości
9. Jean-Claude Kaufmann, La trame conjugale. Analyse du couple par son linge
10. Mirosława Marody, Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna
11. David Morley, Przestrzenie domu. Media, mobilność i tożsamość
12. Nikolas Ros, Inventing our Selves. Psychology, Power, and Personhood
13. Beverley Skeggs, Class, Self, Culture
14. Sherry Turkle, Samotni razem. Dlaczego oczekujemy więcej od zdobyczy techniki, a mniej od siebie nawzajem
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: