Konflikt - dyskryminacja - mowa nienawiści 3502-JIS-5
Celem zajęć jest ukazanie roli procesów komunikacyjnych w powstawaniu, przebiegu i wygaszaniu konfliktów społecznych. Poprzez analizę wybranych studiów przypadków ukazane zostaną podstawowe mechanizmy mobilizacji i demobilizacji społecznej oraz dyskurs jako działanie społeczne, które służy reprodukowaniu relacji władzy i dominacji.
Pogłębieniu analizy poszczególnych przypadków będą służyły wybrane współczesne teorie socjologiczne, w tym zwłaszcza takich autorów, jak: T. van Dijk, M. Foucault, R. Collins, P. Bourdieu, E. Laclau, Ch. Mouffe, M. Mann, R. Wodak.
Ważnym celem zajęć jest wyrobienie zdolności postrzegania języka jako narzędzia władzy i dominacji. Dzięki temu w ramach kursu zgłębić będzie można proces dyskursywnej produkcji i reprodukcji bytów społecznych. W tym zakresie podstawą analiz będzie przede wszystkim krytyczna szkoła analizy dyskursu. Osobna uwaga poświęcona zostanie diagnozowaniu i opisowi cech przekazów w dyskursie publicznym oraz długofalowych tendencji w obszarze komunikacji publicznej.
Przedmiotem analizy będą bardzo różne typy konfliktów – od tych związanych z codziennymi interakcjami po ludobójstwa. Zbadane zostaną nie tylko realne mechanizmy konfliktowe, ale również dyskursywne reprezentacje konfliktów i związana z nimi polityka pamięci.
Ważnym elementem kursu będzie ukazanie znaczenia ram prawno-instytucjonalnych procesów konfliktowych (aktów prawa krajowego i międzynarodowego oraz instytucji dbających o ład i pokój (krajowych i międzynarodowych).
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W02 Ma pogłębioną wiedzę o językowych aspektach komunikacji publicznej, międzykulturowej oraz
specjalistycznej.
K_W03 Zna terminologię z zakresu językoznawstwa, analizy dyskursu i semiotyki społecznej na poziomie
rozszerzonym
K_W04 Ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę specjalistyczną w zakresie praktyk komunikacyjnych.
K_W07 Zna zaawansowane metody wypracowane przez językoznawstwo, lingwistyczną analizę dyskursu i
semiotykę społeczną, pozwalające problematyzować, analizować i interpretować zjawiska zachodzące
w dziedzinie kultury, komunikacji międzyludzkiej i dyskursów społecznych
K_W11 Ma rozszerzoną wiedzę o strukturach i instytucjach społecznych, w tym o aspektach komunikacyjnych
i dyskursywnych ich funkcjonowania.
K_W13 Ma rozszerzoną wiedzę o zależnościach między komunikacją a władzą, zarówno państwową, jak i
sprawowaną przez media lub za pośrednictwem dyskursów eksperckich.
K_W14 Ma pogłębioną wiedzę o relacjach między strukturami i instytucjami społecznymi a językowymi oraz
społecznymi aspektami budowania tożsamości indywidualnych i grupowych.
K_W15 Ma pogłębioną wiedzę o komunikacyjnych i dyskursywnych aspektach powstawania więzi
społecznych oraz o konsekwencjach zakłóceń w komunikacji dla trwałości więzi społecznych.
K_W16 Ma rozszerzoną wiedzę o człowieku jako twórcy i uczestniku dyskursów społecznych i kulturowych.
K_W20 Ma pogłębioną wiedzę na temat historycznych przemian struktur, instytucji oraz więzi społecznych,
wypracowaną w obszarze badań nad komunikacją społeczną oraz socjologicznej analizy dyskursu.
K_U07 Posiada umiejętność argumentacji i perswazji, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz opinii
innych aktorów społecznych. Potrafi formułować wnioski oraz syntetyczne podsumowania.
K_U08 Potrafi krytycznie analizować język debat publicznych (np. politycznych i publicystycznych) pod
kątem stosowanych w nich strategii perswazyjnych i manipulacyjnych.
K_U14 Potrafi samodzielnie zdiagnozować konkretne problemy w dziedzinie komunikacji międzyludzkiej oraz
proponować możliwe rozwiązania.
K_U15 Umie identyfikować i analizować dyskursy, których funkcją jest kreowanie oraz neutralizacja
konfliktów
K_K02 Jest gotowy do podjęcia pracy wymagającej wiedzy z zakresu języka komunikacji publicznej,
specjalistycznej, międzykulturowej; znajomości wybranego języka obcego oraz wiedzy o
współczesnych procesach społecznych i politycznych.
K_K04 Jest otwarty na kontakty z ludźmi z odmiennych kręgów kulturowych, wykazuje empatię oraz
zrozumieniem dla inności.
K_K07 Identyfikuje i rozstrzyga dylematy wynikające z wykonywania zawodu związanego z językiem i
komunikacją w różnych obszarach społecznych.
Kryteria oceniania
Warunek konieczny zaliczenia: obecność na zajęciach (do dwóch nieobecności w semestrze – w tym zwolnienia lekarskie; nadliczbowe nieobecności należy zaliczyć na dyżurze).
Składowe oceny końcowej:
• Wygłoszenie referatu na podstawie wskazanej lektury – 25%
• Aktywność na zajęciach (merytoryczny udział w dyskusji) – 25%
• Egzamin ustny – 50%
Student wygłaszając referat ujawnia zdolność do krytycznej analizy tekstu, powiązania nowych informacji z posiadaną wiedzą oraz syntezy i prezentacji głównych tez i danych zawartych w tekście.
Student uczestnicząc w dyskusji ujawnia:
• wiedzę (zdobytą dzięki lekturze wskazanej obowiązkowej literatury oraz ogólnej erudycji),
• kompetencję argumentowania za i przeciw prezentowanym w debacie stanowiskom,
• postawy wobec opisywanych zjawisk i projektów sanacji sytuacji społecznej.
Egzamin ustny na podstawie lektur obowiązkowych, wygłoszonych referatów oraz dyskusji na zajęciach.
Literatura
R. Collins, Violence. A Micro-Sociological Theory; M. Billig, Ideology and Opinions. Studies in Rhetorical Psychology; P. Bourdieu, Language and Symbolic Power; T. van Dijk, Elite Discourse and Racism; T. van Dijk (red.), Dyskurs jako struktura i proces; A. Duszak, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa; A. Duszak, N. Fairclough (red.), Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej; A. Horoltes (red.), Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii; B. Jung (red.), Wokół mediów ery Web 2.0; L. Thiesmeyer, Introduction. Silencing in Discourse; R. Wodak, M. Krzyżanowski (red.), Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych; M. Kurowski, Technologie komunikacji a opinia publiczna; J.D. Dower, War Without Mercy. Race and Power in the Pacific War; A.L. Hinton (red.), Annihilating Difference. The Anthropology of Genocide; R. Gellately, B. Kiernan (red.), The Specter of Genocide. Mass Murder in Historical Perspective; M.I. Midlarsky, Ludobójstwo w XX wieku; L.S. Newman, R. Erber (red.), Zrozumieć zagładę. Społeczna psychologia Holokaustu; S.J. Kaufman, Modern Hatreds. The Symbolic Politics of Ethnic War; T. Scheff, Bloody Revenge. Emotions, Nationalism, and War.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: