Etyczne problemy w kognitywistyce 3501-KOG-EPK
Kurs ma na celu zapoznanie studentów z etycznymi problemami, które pojawiają się w z związku z rozwojem wiedzy z zakresu kognitywistyki oraz organizacją i przeprowadzaniem badań naukowych w tej dziedzinie. Kurs składa się z trzech części tematycznych. Część pierwsza umożliwia studentom zdobycie wiedzy na temat podstawowych działów i kierunków filozofii moralnej. Część druga umożliwia poznanie i zrozumienie istoty i natury wyznań etycznych, jakie rodzi rozwój kognitywistyki i pokrewnych dziedzin, a także wykształcenie podstawowych umiejętności analizowania i dyskutowania tych problemów. Część trzecia poświęcona jest zagadnieniom z zakresu etyki badawczej.
Zakres poszczególnych tematów:
Część 1: Wprowadzenie do etyki
1. Oblicza etyki (etyka deskryptywna, etyka normatywna, metaetyka; etyka a inne systemy normatywne; konflikt moralny; relatywizm kulturowy a relatywizm etyczny)
2. Wielkie tradycje etyczne - etyka cnoty
3. Wielkie tradycje etyczne - etyka zasad
4. Wielkie tradycje etyczne – etyka konsekwencjalistyczna
5. Metody etyki stosowanej
Część 2: Etyczne aspekty kognitywistyki
6. Etyka a nauka, bioetyka, neuroetyka
7. Cognitive science – podstawowe założenia dotyczące podmiotu moralnego, emocji moralnych oraz działania moralnego
8. Cognitive science, wolna wola, odpowiedzialność i ulepszanie człowieka
9. Bezpośrednie oddziaływanie na mózg – psychiatria i psychofarmakologia
10. Etyka a sztuczna inteligencja
Część 3: Etyka badań naukowych
11. Etyczne aspekty badań biomedycznych (w tym neurologicznych) na ludziach
12. Etyczne aspekty badań w naukach społecznych
13. Etyka badań na zwierzętach
14. Dobra praktyka badawcza
15. Ochrona własności intelektualnej.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
- ma podstawową wiedzę z zakresu filozofii moralnej, etyki normatywnej i etyki praktycznej; [K_W18]
- zna i rozumie podstawowe pojęcia, wartości i zasady etyki w kognitywistyce, jako i etyki badań naukowych w tej dziedzinie; [K_W18]
- zna i rozumie podstawowe zagadnienia i problemy etyczne, jakie rodzi rozwój kognitywistyki; [K_W18]
- zna i rozumie podstawowe problemy etyki badawczej. [K_W05, K_W18]
- zna główne dokumenty regulacyjne dotyczące etyki w neuronaukach i naukach społecznych, jak i etyki badań naukowych w tej dziedzinie o zasięgu międzynarodowych, europejskich oraz krajowym. [K_W18]
- zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady ochrony własności przemysłowej i intelektualnej. [K_W21]
Nabyte umiejętności:
- potrafi rozpoznać problemy etyczne i filozoficzne, jakie rodzi rozwój kognitywistyki; [K_U17, K_U18]
- ma umiejętność samodzielnej analizy, prezentacji, interpretacji i oceny literatury naukowej dotyczącej problemów etycznych w kognitywistyce, w tym tekstów obcojęzycznych; [K_U05, K_U06, K_U19]
- umie krytycznie analizować i syntetyzować argumenty przemawiające na rzecz i przeciwko określonej konkluzji normatywnej; [K_U05, K_06]
- potrafi sformułować i merytorycznie uzasadnić własne stanowisko w określonej kwestii etycznej i je uzasadnić. [K_U11]
- potrafi przygotować pracę pisemną i wystąpienie ustne dotyczącą zagadnień z zakresu etyki w kognitywistyce [K_U02, K_U05, K_U06, K_K08, K_U11, K_U19, K_U21, K_U22]
Nabyte kompetencje społeczne:
- ma umiejętność funkcjonowania w sytuacji ekspozycji społecznej [K_K07, K_K08]
- ma umiejętność radzenia sobie w sytuacjach, w których potrzebne jest wykazanie się asertywnością [K_K07, K_K10, K_K11]
- ma umiejętność samodzielnej analizy, prezentacji, interpretacji i oceny problemów etycznych, jakie rodzi rozwój kognitywistyce [K_K06]
Kryteria oceniania
Na ocenę składać się będą:
(1) aktywność (obecność, przygotowanie, znajomość lektur - weryfikowana - i udział w zajęciach) – 40 %.
(2) wygłoszenie referatu na wybrany temat związany z tematyką zajęć, w oparciu o wskazaną literaturę – 30%.
(3) przygotowanie krótkiej pracy pisemnej będącej analizą wybranego problemu, argumentu lub kazusu związanego z tematyką zajęć (max. 3000 słów) – 30%.
Obecność będzie sprawdzana na każdych zajęciach. Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze.
Procenty będą się przekładać na oceny w następujący sposób: 100-90% – 5,0; 89-85% – 4,5; 84-75% – 4,0; 74-70% – 3,5; 69-60% – 3,0; 59-0% – 2.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2
Literatura
Literatura wymagana:
1. Brandt R., Etyka. Zagadnienia etyki normatywnej i metaetyki, PWN 1996 (wybrane rozdziały)
2. Singer P. (ed.) Przewodnik po etyce, PWN Warszawa 2002. (wybrane rozdziały)
3. Kuhse H., Singer P. (eds.), A Companion to Bioethics, Blackwell Publishing 2001. (wybrane rozdziały)
4. Illes J., Sahakin B., (ed.) The Oxford Handbook of Neuroethics, Oxford University Press 2011. (wybrane rozdziały)
5. Farah M. (ed.), Neuroethics: Neuroethics: An Introduction with Readings (Basic Bioethics), MIT Press 2010. (wybrane rozdziały)
6. N. Levy, Neuroethics. Challenges for the 21st Century, Cambridge University Press 2007.
Literatura zalecana (kolejność alfabetyczna):
1. Arystoteles, Etyka Nikomachejska (fragment)
2. Illes J. (ed.), Neuroethics, Oxford University Press 2006. (fragment)
3. Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności (wybrane fragment)
4. Marcus S. (ed.) Neuroethics. Mapping the field, Dana Press, New York 2002. (fragment).
5. Mill J.S., O wolności, Utylitaryzm (fragment).
6. Różyńska J., Waligóra M., Prowadzenie badań naukowych z udziałem ludzi w biomedycynie. Standardy międzynarodowe, Wolters Kluwer Warszawa 2012 (fragment).
7. Różyńska J., Chańska W., Bioetyka, Wolters Kluwer 2013 (fragment).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: