- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Disaster bioethics 3501-DB20-S-OG
Ziemia jest planetą katastrof. Tylko w 2019 r. na całym świecie odnotowano 409 kataklizmów, w efekcie których ok. 11 000 ludzi poniosło śmierć, a ponad 100 milionów doznało innych uszczerbków i szkód. Łączna wysokość strat oszacowana została na 232 miliardy USD. Katastrofy nie są jednak jedynie nieprzewidzianymi i często nagłymi zdarzeniami pochodzenia naturalnego lub ludzkiego, które powodują ogromne cierpienia i szkody. Katastrofy „poważnie zakłócają funkcjonowanie wspólnoty lub społeczeństwa i powodują straty ludzkie, materialne, gospodarcze i środowiskowe, które przekraczają zdolność wspólnoty lub społeczeństwa do radzenia sobie z wykorzystaniem własnych zasobów” (International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies, IFRC). Katastrofy mają więc zarówno wymiar biologiczny i materialny, jak i społeczny i polityczny. Etyka planowania, zapobiegania, przeciwdziała i zwalczania katastrof musi uwzględniać oba te wymiary.
Niniejsze seminarium dotyczy etycznych aspektów katastrofy naturalnych i antropogenicznych, w szczególności etycznych problemów medycyny katastrof i medycyny ratunkowej. Podstawowym celem zajęć jest zapoznanie studentów z głównymi zagadnieniami i problemami z zakresu bioetyki katastrof. Ponadto, celem jest rozwinięcie ich zdolności analitycznych i argumentacyjnych niezbędnych do identyfikowania, analizowania i rozwiązywania dylematów moralnych, jakie powstają w praktyce klinicznej i badawczej z zakresu medycyny katastrof i medycyny ratunkowej, a także w trakcie projektowania i realizowania działania nakierowanych na przeciwdziałanie i zwalczenia katastrof. Zajęcia obejmują następujące tematy:
Wprowadzenie do bioetyki katastrof
1. Katastrofa – próba definicji
2. Katastrofy a etyka zdrowia publicznego
3. Katastrofy, bioetyka globalna i humanitaryzm
Etyka medyczna w obliczu katastrof
4. Trzęsienie ziemi na Haiti - historia naturalna i historia pomocy ofiarom kataklizmu
5. Etyka medyczna a międzynarodowa pomoc humanitarna
6. Etyka triażu/segregacji medycznej stosowanej w medycynie katastrof
7. Etyka badań naukowych prowadzonych po ustaniu kataklizmu
Etyka i choroby zakaźne
8. Pandemia Covid-19 – historia naturalna i historia globalnej walki z chorobą
9. Epidemie/pandemie a obowiązek leczenia
10. Etyka racjonowania ograniczonych zasobów medycznych w trakcie epidemii/pandemii
11. Etyka stosowania niesprawdzonych interwencji medycznych w trakcie epidemii/pandemii
12. Etyka stosowania pozamedycznych środków przeciwdziałania rozwojowi epidemii/pandemii
Bioetyka wobec konfliktów zbrojnych
13. Etyka medyczna na wojnie
14. Etyka wobec terroryzmu
Rodzaj przedmiotu
ogólnouniwersyteckie
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
Po zaliczeniu przedmiotu student w pogłębionym stopniu zna i rozumie:
- rolę etyki i bioetyki w praktyce i rozwoju medycyny katastrof i medycyny ratunkowej;
- multi- i interdyscyplinarną terminologię stosowaną w dyskusjach z zakresu bioetyki katastrof;
- (na poziomie prowadzącym do specjalizacji) naczelne zagadnienia i problemy z zakresu bioetyki katastrof, a także główne stanowiska filozoficzne, podejścia aksjologiczne, normatywne oraz strategie argumentacyjne stosowane we współczesnych dyskusjach z zakresu bioetyki katastrof;
- znaczenie czynników społeczno-kulturowych, prawnych i polityczno-ekonomicznych dla praktyki i rozwoju medycyny katastrof i medycyny ratunkowej.
Nabyte umiejętności:
Po zaliczeniu przedmiotu student potrafi:
- identyfikować i analizować problemy i konflikty etyczne występujące na gruncie medycyny katastrof i medycyny ratunkowej;
- krytycznie analizować poglądu i argumenty innych autorów, w tym pozostałych uczestników zajęć, oraz zalecane lektury z zakresu tematyki seminarium;
- przygotowywać pisemną analizę krytyczną tekstu z zakresu tematyki seminarium;
- przygotować i wygłosić wystąpienie ustne z zakresu tematyki seminarium.
Nabyte kompetencje społeczne:
Po zaliczeniu przedmiotu student jest gotów do:
- krytycznego oceniania pozyskiwanych informacji i odbieranych treści;
- uznawania znaczenia wiedzy z zakresu etyki i bioetyki oraz edukacji bioetycznej w rozwiązywaniu problemów, jakie rodzi praktyka i rozwój medycyny katastrof i medycyny ratunkowej;
- rzetelnego i odpowiedzialnego rozwijania dorobku bioetyki, a zwłaszcza bioetyki katastrof, jako dziedziny teoretycznej i praktyki społecznej;
- dostrzegania problemów i wyzwań etycznych związanych z własną pracą badawczą i zawodową oraz przestrzegania, rozwijania i promowania etycznych standardów tej pracy.
Kryteria oceniania
Na finalną ocenę składa się:
(1) przygotowanie do zajęć oraz aktywny, konstruktywny udział w dyskusjach i pracach na zajęciach – 40 %
(2) przygotowanie i wygłoszenie referatu z zakresu tematyki seminarium – 30%
(3) przygotowanie pisemnej krytycznej analizy tekstu z zakresu tematyki seminarium – 30%
Skala ocen:
100-90% - 5,0; 89-85% - 4,5; 84-75% - 4,0; 74-70% - 3,5; 69-60% - 3,0; 59-0% - 2,0
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 nieobecności w sem.
Literatura
Podstawowe źródła literatury (w porządku alfabetycznym):
- G.J. Annas, Worst Case Bioethics: Death, Disaster, and Public Health, Oxford University Press 2010.
- M.P. Battin, L.P. Francis, J.A. Jacobson, Ch.B. Smith eds. The Patient as Victim and Vector: Ethics and Infectious Disease, Oxford Univeristy Press 2009.
- M.L. Gross, Bioethics and Armed Conflict: Moral Dilemmas of Medicine and War, MIT 2006.
- D.P.O’Mathúna, B. Gordijn, M. Clarke Eds., Disaster Bioethics. Normative Issues when Nothing in Normal. Springer: Dordrecht 2014.
- H. Rodriguez, E.L. Quarantelli, R. Dynes eds., Handbook of Disaster Research. Springer, 2009.
- A.M. Viens ed.,Emergency Research Ethics, Series: The Library of Essays on Emergency Ethics, Law and Policy, Ashgate 2013.
- A.M. Viens & M.J. Selgelid eds., Emergency Ethics, Series: The Library of Essays on Emergency Ethics, Law and Policy, Ashgate 2012.
Szczegółowa lista lektur zostanie podana na pierwszym spotkaniu seminaryjnym.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: