Style - gatunki - konteksty 3500-JIS-SGK
W dobie intensywnych kontaktów i wymiany kulturowej, których efektem są wzmożone przeobrażenia społeczne w różnych obszarach życia, na pierwszy plan wysuwa się rola dyskursu jako medium łączącego działania językowe z ustanawianą przez nie praktyką społeczną. Nieodłącznym nośnikiem tekstowym tych zmian są gatunki i style, które nadając znaczenia interakcji, symbolizują jednocześnie działania, pozycje oraz relacje jej uczestników. Te ostatnie są elementami dynamicznie budowanych kontekstów, których źródła odnaleźć można w dyskursywnie kształtowanych schematach myślowych aktorów społecznych, wywierających bezpośredni wpływ na tekstową formę zdarzeń komunikacyjnych.
Celem wykładu jest zdefiniowanie pojęć gatunek, styl i kontekst w różnych ujęciach nauk językoznawczych i pokrewnych: stylistyki, genologii, analizy dyskursu, etnografii komunikacji, pragmatyki itp. Zostaną także omówione relacje między gatunkiem, stylem i kontekstem w wybranych modelach i teoriach. W drugiej części semestru przedmiotem wykładu będą style, gatunki i konteksty, w znaczeniu praktyk i instytucji społecznych o charakterze językowym i kognitywnym, i ich rola w tworzeniu oraz modyfikacji rzeczywistości społecznej. Szczególną uwagę zwraca się na konstytutywną rolę gatunków z różnych obszarów dyskursu w ustanawianiu i rozwijaniu określonych sfer życia publicznego. Teksty składające się na te domeny są zarówno obrazem, jak i medium zachodzących w nich procesów kulturowych. Zmianom gatunkowym towarzyszą często również przesunięcia, przemieszczenia, czy odwrócenia tekstowo definiowanych ról społecznych, co przekłada się na przebudowę tożsamości i wynikającą z niej zmianę stylów oraz perspektyw wypowiedzi.
Nakład pracy studenta:
Zajęcia: 30 godzin
Czytanie literatury: 20 godzin
Przygotowanie do zajęć: 10 godzin
Przygotowanie do egzaminu: 20 godzin
Razem: 80 godzin
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Absolwent
K_W01 Ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej językoznawstwa, analizy dyskursu i semiotyki społecznej.
K_W03 Zna terminologię z zakresu językoznawstwa, analizy dyskursu i semiotyki społecznej na poziomie rozszerzonym.
K_W05 Ma pogłębioną wiedzę o związkach językoznawstwa, lingwistycznej analizy dyskursu i semiotyki społecznej
K_W07 Zna zaawansowane metody wypracowane przez językoznawstwo, lingwistyczną analizę dyskursu
i semiotykę społeczną, pozwalające problematyzować, analizować i interpretować zjawiska zachodzące w dziedzinie kultury, komunikacji międzyludzkiej i dyskursów społecznych.
K_W16 Ma rozszerzoną wiedzę o człowieku jako twórcy i uczestniku dyskursów społecznych i kulturowych.
K_U05 Potrafi wykorzystywać dorobek współczesnego językoznawstwa, lingwistycznej analizy dyskursu
i semiotyki społecznej w celu krytycznej analizy i interpretacji wytworów kultury, nurtów intelektualnych i ideowych.
K_K01 Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie i jest gotowy do podjęcia studiów trzeciego stopnia.
K_K02 Jest gotowy do podjęcia pracy wymagającej wiedzy z zakresu języka komunikacji publicznej, specjalistycznej, międzykulturowej; znajomości wybranego języka obcego oraz wiedzy o współczesnych procesach społecznych i politycznych.
Kryteria oceniania
egzamin pisemny (100% oceny)
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest obecność na wykładzie. Dopuszczalne są dwie nieobecności nieusprawiedliwione. Jeśli student ma więcej niż dwie nieobecności, łącznie z usprawiedliwionymi, powinien zwrócić się do wykładowcy z prośbą o wyznaczenie formy zaliczenia materiału z zajęć, na których był nieobecny, i zaliczyć ten materiał przed zakończeniem semestru. Jeśli nieobecności jest więcej niż 50%, stanowi to podstawę do niezaliczenia przedmiotu w świetle Regulaminu Studiów.
Ocena z egzaminu:
99%-100 - 5!
98% - 91% - 5
90% - 86% - 4,5
85% - 76% - 4
75% - 71% - 3,5
70% - 60% - 3
poniżej 60% - 2
Literatura
Bartmiński, J. i S. Niebrzegowska-Bartmińska (2009) Tekstologia, Warszawa: PWN (rozdziały 3.5, 3.6).
Biniewicz, J. (2010) „Tabloidyzacja dyskursu naukowego”, Oblicza komunikacji 3: 177-183.
Brzoza, K. (2014) „Entertainizacja polityki”, Zeszyty Prasoznawcze 57: 394-407.
Duszak, A. (1998) Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa: PWN (Rozdział 4, oraz Rozdziały 5.1, 5.2).
Eggins, S. i J. R. Martin (2001) “Gatunki i rejestry dyskursu”. W: T. A. van Dijk (red.) Dyskurs jako struktura i proces, Warszawa: PWN, 153-181.
Gajda, S. (2013) „Teoria stylu i stylistyka”. W: E. Malinowska, J. Nocoń i U. Żydek-Bednarczuk (red.) Style współczesnej polszczyzny: przewodnik po stylistyce polskiej, Kraków: Universitas, 15-33.
Loewe, I. (2008) „Polska genologia lingwistyczna. Rekonesans”, Tekst i Dyskurs = Text und Dyskurs 1: 5-15.
Sandig, B. i M. Selting (2001) „Style dyskursu”. W: T. A. van Dijk (red.) Dyskurs jako struktura i proces, Warszawa: PWN, 131-152.
Skudrzyk, A. i J. Warchała (2013) „Język potoczny – dyskurs potoczny”. W: E. Malinowska, J. Nocoń i U. Żydek-Bednarczuk (red.) Style współczesnej polszczyzny: przewodnik po stylistyce polskiej, Kraków: Universitas, 35-59.
Wojtak, M. (2011) „O relacjach dyskursu, stylu, gatunku i tekstu”, Tekst i Dyskurs = Text und Diskurs 4: 69-78.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: