CPS: Zmiana paradygmatu w socjologii religii – pojęcia i teorie, które oświecają i które oślepiają 3500-CPS-SOCREL
Wykład przedstawi poszukiwania nowych pojęć do opisania sytuacji religii we współczesnych społeczeństwach. Na kolejnych spotkaniach planuję przedstawienie następujących zagadnień:
· rola pojęć w poznaniu - pojęcia pomocne do opisywania sytuacji/pozycji religii we współczesnym społeczeństwie. Socjolog patrzy i widzi to, co spodziewa się zobaczyć. Gdy ma słabe pojęcia widzi migotanie chaosu.
· kłopoty z definicją religii więc kłopoty z diagnozą. Schyłek czy rozkwit religii na świecie - czy nowe się cofa?
· człowiek, Bóg i urząd: tylu ludzi między mną a Bogiem. Kościół, sekta, kult; kierunek - denominacja.
· ortodoksja, herezja, aggiornamento, kierunek - rozmywanie doktryny.
· sekularyzacja ponieważ modernizacja – ‘zwiędła teoria’.
· wyjaśnijmy, co się stało: przygoda zwana ‘reformacją’, przygoda zwana ‘oświecenie’, przygoda zwana XIX I XX wiek; oświecająca nauka.
· globalizacja to religijny pluralizm to relatywizm i wiele ofert na religijnym rynku.
· fundamentalizm i wojny kulturowe. Paradoks: fundamentalizm relatywizmu. Odmiana fundamentalizmu: sekularyzm.
· źródła religijnego sukcesu: doktryna? wspólnota?
· państwo miesza w religii i określa jej kondycję.
· religia i naród, triada Uwarowa; religijny nacjonalizm /narodowa religijność.
· krzywa śrubowa – helisa: podwójna, potrójna? - czyli spór o procesy towarzyszące zmianom religijnym.
· zagadkowy polski przypadek i jego znaczenie dla zrozumienia zmiany stanu religii w świecie.
Przedstawienie tych zagadnień pokaże, jak daleko opisy religijności odeszły od dotychczasowego łączenia zmiany religijnej z postępami modernizacji.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
K_W01 zna i rozumie podstawowe pojęcia wybranych subdziedzin socjologii (np. socjologii rodziny, zdrowia, pracy, religii, gospodarki, edukacji, itp.)
K_W02 ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii, jest refleksyjny i krytyczny wobec różnych stanowisk
K_W03 posiada pogłębioną wiedzę o strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach
K_W04 jest refleksyjny i krytyczny wobec problemu zróżnicowania społecznego i nierówności społecznych
K_W05 posiada pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i mechanizmach podtrzymywania ładu zbiorowego
K_W06 posiada pogłębioną wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym i jego przemianach, tożsamości kulturowej, interakcji i komunikacji międzykulturowej
K_W10 posiada pogłębioną wiedzę na temat najważniejszych międzynarodowych i krajowych badań socjologicznych odnoszących się do wybranych obszarów rzeczywistości społecznej lub wybranych subdyscyplin socjologii
K_W11 posiada pogłębioną wiedzę o normach i regułach organizujących struktury i instytucje społeczne
K_W12 posiada pogłębioną wiedzę na temat funkcjonowania różnego typu organizacji i zarządzania nimi
K_W14 posiada pogłębioną wiedzę na temat założeń i twierdzeń wybranych historycznych i współczesnych teorii socjologicznych
K_U08 umie zinterpretować rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa
K_K09 jest otwarty na różne perspektywy teoretyczne i metodologiczne badań społecznych
Kryteria oceniania
Obecność na wykładzie i wykonanie pracy pisemnej na temat uzgodniony z wykładowcą, która będzie oceniona jako praca egzaminacyjna.
Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (30h) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur) – 2h tygodniowo oraz czas konieczny do przygotowania się do finalnego zaliczenia (egzaminu) – 15h
Literatura
Proponowane lektury do wykładu i pracy egzaminacyjnej (wybór):
● Franciszek Adamski (red.), 1983, Socjologia religii. Wybór tekstów. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
● Władysław Piwowarski (red.), 1998, Socjologia religii. Antologia tekstów. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
● Susanne C.Monahan, William A. Mirola, Michael O.Emerson (red.), 2001, Sociology of Religion. A Reader. Upper Saddle River, New Jersey: Prentice Hill.
● Timothy A. Byrnes, Peter J. Katzenstein, 2006, Religion in an Expanding Europe. Cambridge: University Press.
● Christian Smith (red.), 1996, Disruptive Religion. The Force of Faith in Social Movement Activism. New York.London: Routledge.
● Samrina P.Ramet 1995, Social Currents in Eastern Europe. The Sources and Consequences of the Great Transformation, rozdz. III. Religious and Ethnic Currents, ss. 155-195.
● Gerhard Robbers (red.), 2007, Państwo i Kościół w krajach Unii Europejskiej. tł. J. Lopatowska-Rynkowska, M. Rynkowski. Wrocław: Kolonia Ltd.
● Tom W. Smith, Seokho Kim 2007, Counting Religious Nones and Other Religious Measurement Issues: A Comparison of the Baylor Religion Survey and General Social Survey. GSS Methodological Report No.110. str. www.
● Philip S.Gorski 2000, Historicizing the Secularization Debate: Church, State, and Society in Late Medieval and Early Modern Europe, Ca. 1300 to 1700, American Sociological Review, Vol. 65. No 1. Feb. 2000.
● Alexandra Walsham 2008, The Reformation and ‘The Disenchantment of the World’ Reassessed, The Historical Journal 51, 2 (2008), pp. 497-528.
● C. John Sommerville, 2002, Stark’s Age of Faith Argument and the Secularization of Things: A Commentary. Sociology of Religion, Vol. 63, No.3 (Autumn, 2002), pp.361-372.
● Rodney Stark, 1999, Secularization, R.I.P. Sociology of Religion, 1999, 60:3, pp. 249-273.
● Peter L. Berger, 2001, Reflections on the Sociology of Religion Today. Sociology of Religion, 2001, 62:4, pp. 443-454.
● Darren E. Sherkat, Christopher G. Ellison, 1999, Recent Developments and Current Controversies in the Sociology of Religion, Annual Review of Sociology, 1999, vol. 25: pp. 363-393.
● Philip S.Gorski, Ates Altinordu, 2008, After Secularization, Annual Review of Sociology, 2008, 34: pp. 55-85.
● Warren S. Goldstein, 2009, Secularization Patterns in the Old Paradigm. Sociology of Religion 2009, 70:2. pp. 157-178.
● C. John Sommerville, 1998, Secular Society/Religious Population: Our Tacit Rules for Using the Term Secularization. Journal for the Scientific Study of Religion, vol. 37, No 2 (1998) pp. 249-253.
● Isaaco Turina 2007, Secularization as a Property of Action, Social Compass, 54(2), 2007, pp. 161-173.
● Linda Woodhead 2008, Gendering Secularization Theory, Social Compass 55(2), 2008, pp.187-193.
● R. Martin Goodridge 1975, The Ages of Faith’ – Romance or Reality, The Sociological Review, 23: pp. 381-396.
● Janusz Mariański, 2006. Sekularyzacja/desekularyzacja we współczesnym świecie. Lublin: Wydawnictwo KUL.
● Shadow Report on Intolerance and Discrimination against Christians in Europe, 2005-2010. Observatory on Intolerance and Discrimination Against Christians in Europe, str. www,
● Steve Bruce 2000, Fundamentalizm. tł. S. Królak. Warszawa: Sic.
● Nikki R.Keddie 203, Secularism @ its discontents, Daedalus, Vol. 132, No. 3, Summer, 2003, pp. 14-30.
● Religion and the Secular State: National Reports under the direction of Javier Martinez-Torrón, W.Cole Durham Jr. str. www.
● Ute Lotz-Heumann, 2001, The Concept of “confessionalization”: a Histographical Paradigm in Dispute. Memoria y Civilización (MyC), 4, 2001, pp. 93-114.
● Susan R.Boettcher, 2004,Confessionalization: Reformation, Religion, Absolutism, and Modernity. History Compass 2 (2004) EU 100, pp. 1-10.
● Mark Chaves, Philip Gorski, 2001, Religious Pluralism and Religious Participation. Annual Review of Sociology 2001, 27: pp. 261-281.
● Roger Friedland, 2001, Religious Nationalism and the Problem of Collective Representation, Annual Review of Sociology 2001, 27: pp. 125-52.
● Jonathan Eastwood, Nikolas Prevalakis 2010, Nationalism, religion, and the secularization: an opportune movement for research. Review of Religious Research 2010, vol. 52:1, pp. 90-111.
● Martin Riesebrodt, The Promise of Salvation 2007/2010.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: