Przestrzeń i prywatność w resocjalizacji zakładowej 3401-FAK-PiPd
Założenia wstępne: Posiadanie wiedzy z zakresu podstaw pedagogiki resocjalizacyjnej oraz instytucjonalnych systemów resocjalizacji, a także funkcjonowania człowieka w warunkach izolacji.
Zadaniem przedmiotu jest przedstawienie ujęcia instytucji korekcyjnej oraz funkcjonowania jej wychowanków w kategoriach przestrzennych i związanych z naruszaniem prywatności, w tym
- uzasadnienia ujmowania instytucji korekcyjnej w tych kategoriach
- prawnego i psychologicznego ujęcia prywatności
- nieprawidłowości w zakresie prywatności w rzeczywistości zakładowej
- wybranych aspekty przeludnienia, w tym miar przeludnienia i ich wskaźników
- relacji między przeludnieniem a zagęszczeniem i zatłoczeniem
- czynników mających wpływ na wielkość zatłoczenia
- wybranych teorii zatłoczenia i ich znaczenia dla praktyki resocjalizacyjnej (Gęstości - itensywności Freedmana oraz Społeczno – Przestrzennego Modelu Stresu Loo)
- badań zagęszczenia w celach mieszalnych oraz przestrzeni personalnej wychowanków
- sposobów obrony przed zatłoczeniem i konsekwencji zatłoczenia
- proksemicznego ujęcia zamkniętej instytucji resocjalizacyjnej
- zachowań terytorialnych i ich znaczenia dla resocjalizacji zakładowej
- dystansów u człowieka, ich znaczenia i i konsekwencji naruszenia
- przestrzeni personalnej i jej znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania społecznego
- przykładów rozwiązań z zakresu proksemiki, zmierzających do ograniczania negatywnych konsekwencji zatłoczenia oraz naruszania dystansów i prywatności w instytucjonalnej rzeczywistości wychowawczej
W części wstępnej zostanie zaprezentowane uzasadnienie ujmowania instytucji korekcyjnej w kategoriach przestrzennych, obejmujących również pozbawienie prawa do prywatności, rozumianego jako prawo do dysponowania własnym terytorium. Przedstawione będą podstawowe zagadnienia dotyczące posługiwania się przestrzenią przez człowieka jako wytworem kultury, a następnie aspekty funkcjonowania związane z doświadczaniem zatłoczenia, zachowaniami terytorialnymi, dystansami, ich regulowaniem oraz naruszaniem. Omówione zostaną również czynniki mające wpływ na wielkość i odczuwanie zatłoczenia oraz wybrane ujęcia teoretyczne pomocne w zrozumieniu tego fenomenu. Przedstawione będą zagadnienia przestrzeni osobistej oraz konsekwencji wkraczania w nią innych osób. Informacje te stale odnoszone będą do praktyki i form organizacyjnych instytucjonalnej resocjalizacji. W części końcowej nakreślone zostaną sposoby łagodzenia niekorzystnych zjawisk związanych z naruszaniem przestrzeni i prywatności wychowanków, wypracowane w toku rozwoju proksemiki w przeciągu blisko 50 lat od jej powstania.
Wdrażana będzie praca grupowa, a także doskonalenie umiejętności posługiwania się technologią informatyczną oraz multimedialną, w tym tworzenia prezentacji multimedialnych. W procesie poszukiwania informacji o rozwiązaniach europejskich podnoszona będzie znajomości języków obcych, zwłaszcza angielskiego i niemieckiego.
Szacunkowa liczba godzin, jakie studenci powinni przeznaczyć na osiągnięcie efektów uczenia się
konwersatorium - 30 godzin
praca samodzielna – 20 godzin
przygotowanie do zaliczenia - 10 godzin
RAZEM ok. 60 godzin
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu procesu uczenia się student :
1.dokonuje rozróżnienia pomiędzy środowiskiem fizycznym i przestrzennym zakładu resocjalizacyjnego
2.opisuje mechanizmy funkcjonowania wychowanka instytucji resocjalizacyjnej w kategoriach przestrzennych i związanych z naruszaniem prywatności
3.dokonuje interpretacji uregulowań prawnych w kontekście ochrony prawa wychowanków do prywatności
4.docenia znaczenie łagodzenia niedogodności przestrzennych dla podnoszenia efektywności resocjalizacji zakładowej
5.wyjaśnia znaczenie ustaleń z zakresu proksemiki i prywatności dla prowadzenia optymalnej pracy resocjalizacyjnej w środowisku instytucjonalnym
6.definiuje aspekty skłaniające do ewolucji rozwiązań polskiej resocjalizacji instytucjonalnej w kierunku uwzględnienia perspektywy proksemiczne
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę w postaci ustnej.
Dodatkowe warunki:
- przygotowanie części materiału do prezentacji na zajęciach (np. w formie multimedialnej),
- aktywność na zajęciach,
- stopień opanowania materiału do przygotowania przez studentów na każde zajęcia.
Literatura
Ciosek M. Człowiek w obliczu izolacji więziennej. Wyd. Stella Maris, Gdańsk 1996
Ciosek M. Z problematyki przeludnienia więziennego. w: Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny, 1989, nr 17
Eliasz A. Psychologia ekologiczna. Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa 1993
Gądecki J. Architektura i tożsamość. Rzecz o antropologii architektury. Wyd. Rolewski, Warszawa 2005
Hall E. T.: Ukryty wymiar, Wyd. Muza 2005
Hall R. M., Hall E. T. Czwarty wymiar w architekturze, MUZA S.A., Warszawa 2001
Hall E. T. Bezgłośny język. PIW, Warszawa 1987
Hołyst B. Przepełnienie Więzień. Aspekty kryminologiczne i penitencjarne. w: Hołyst B., Ambrozik W., Stępniak P. (red.) Więziennictwo. Nowe wyzwania. Warszawa – Poznań- Kalisz 2001, str. 48-70.
Jędruszczak K. Modele i koncepcje prywatności w psychologii. w: Przegląd Psychologiczny, t. 48, nr 2, 2005, str. 197-216
Kamiński M. M. Gry więzienne. Tragikomiczny świat polskiego więzienia. Oficyna Naukowa, Warszawa 2006
Machel H.: Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacja. Wyd. Arche, Gdańsk 2003.
Pastwa B. Poczucie osamotnienia a sposób funkcjonowania recydywistów warunkach izolacji więziennej, w: Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny 1990-91, nr 18
Rasmussen S. E. Odczuwanie architektury. Wydawnictwo Murator, Warszawa 1999
Schmidt D. Wybrane aspekty przeludnienia jednostek penitencjarnych. w: Kuć M. (red.) Kryminologiczne i penitencjarne aspekty wykonywania kary pozbawienia wolności. Lublin 2008
Schmidt D. Zachowania proksemiczne i zatłoczenie a funkcjonowanie zamkniętych instytucji korekcyjnych, w: Kwaśniewski J. (red.) Profilaktyka społeczna i resocjalizacja. Prace IPSiR UW, T. 14, Wyd. UW, Warszawa 2009, str. 89-126
Schmidt D. Patologia instytucji. Dysfunkcyjność zamkniętych instytucji korekcyjnych. w: Borowski M., Dobrzeniecki R. (red.) Patologie społeczne. Wybrane zagadnienia, Wyd. Naukowe NOVUM, Płock 2009, str. 25-84
Schmidt D. Proksemiczny wymiar instytucji więziennej, w: Jasiński Z., Widelak D. (red.) Polska resocjalizacja i więziennictwo. Konteksty – praktyki – studia. Studia i rozprawy z pedagogiki resocjalizacyjnej, T. 2. Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole2009, str. 105-126
Schmidt D. Wybrane aspekty przeludnienia jednostek penitencjarnych, w: Kuć M. (red.) Kryminologiczne i penitencjarne aspekty wykonywania kary pozbawienia wolności, Wyd. Towarzystwa Naukowego KUL, Lublin 2008, str. 115-134
Sztajnberg A., Jasiński T. Proksemika w komunikacji społecznej. Wydawnictwo Naukowe Novum, Płock 2007
Szymanowski T. Efektywność systemu penitencjarnego w Polsce – stan obecny i perspektywy (mps 2005)
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, 1997 r.) z późn. zm. (Dz. U. Nr 142, poz. 1380, 2003 r.).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: