Wstęp do literaturoznawstwa cz. 2 (P) 3305-WDLP2-11
Prezentacja polskich tłumaczeń poezji i dramatu od średniowiecza do współczesności oraz dorobku polskiej luzytanistyki w zakresie samodzielnych prac badawczych (książek, czasopism, monografii, artykułów) związanych z wybranymi gatunkami literackimi (lirycznym i dramatycznym).
Zagadnienia związane z budową dzieła literackiego w zakresie wiersza i dramatu. Przekład współczesnego dramatu portugalskiego na polski i tzw. lektura performatywna.
Problem ''podwójnego przekładu” i kradzieży przekładu (F. Pessoa, Bankier anarchista) – próba kontekstualizacji kulturowo-społecznej w kraju tłumaczenia.
Eseistyka i krytyka literacka dotycząca literatury portugalskiej. Podstawy kwerendy bibliotecznej i pisarstwa akademickiego na podstawie krajowej luzytanistyki.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student posiada uporządkowaną wiedzę i pogłębione umiejętności nabywane w trakcie zajęć: ugruntowaną kompetencję kulturowo-językową w zakresie profesjonalnej analizy i interpretacji przekładu portugalskiego tekstu literackiego; czerpie z bibliografii w jęz. polskim i portugalskim, aby napisać recenzję końcową oraz przyszłe prace naukowe .
Posiada wiedzę o podstawowych zjawiskach, terminach, a także autorach i tekstach klasyków literatury portugalskiej XIX, XX i początków XXI wieku.
Student potrafi zastosować zdobytą wiedzę w postaci pisemnej, w recenzji lub eseju naukowym/rozdziałach pracy semestralnej (powiązanie z HKP), w dalszej perspektywie - także licencjackiej i magisterskiej.
Student posiada samodzielną zdolność pisemnego formułowania sądów w języku polskim o tłumaczeniach z literatury portugalskiej.
Orientuje się w eseistyce dotyczącej literatury portugalskiej (poezji i dramatu) tworzonej przez rodzimych badaczy.
Dostrzega momenty, gdy przekład staje się niewystarczający i spontanicznie zaczyna poszukiwać oryginału i pragnie czytać w oryginale.
Rozpoznaje specyfikę spolszczonego tekstu literackiego/kulturowego z Portugalii.
Prezentuje wyniki swoich prac pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie niezbędnym do udziału w naukowej dyskusji oraz zaawansowane kompetencje do przygotowania własnych prac naukowych.
Potrafi napisać recenzję lub esej.
Kryteria oceniania
Student może być także poproszony o przygotowanie referatu na temat związany z jego indywidualną pracą i lekturą.
Duży nacisk na lektury i pracę własna.
Dyskusja.
Praktyki zawodowe
Biura tłumaczeń i redakcje czasopism.
Literatura
Literatura Teksty literackie wg chronologii tumaczeń
a. Książki
Luis Vaz de Camões, Poezje wybrane, oprac. J. Waczków, LSW, Warszawa 1984.
Idem, Luzytanie, przeł. I. Kania, Wydawnictwo Literakcie, Kraków 1995.
Fernando Pessoa, Przesłanie/Mensagem, przeł. A. da Silva i H. Siewierski, ISIiI UW - MHPRL, Warszawa 2006 (2 wyd. 2014).
Idem, Poezje zebrane Alberta Caeiro, Opracowanie i przekład Wojciech Charchalis, Czuły Barbarzyńca Press, Warszawa 2011.
Voltaire, Poema o zapadnieniu Lizbony/Poème sur le désastre de Lisbonne, oprac. J. Wójcicki, Muzeum Stanisława Staszica, Piła 2003.
b. Utwory rozproszone
Poeci portugalscy w polskich przekładach:
D. Dinis, wybrane pieśni miłosne (cantigas d' amigo), w: Edward Porębowicz, Pieśni ludowe celtyckie, germańskie, romańskie spolszczył …. H. Altenberg, Lwów 1909 (2 wyd. LSW Warszawa 1959).
Fernando Pessoa – wiersze tłumaczone m. in. w Literaturze na świecie 1975, nr 2 (46), Literturze na świecie 1988, nr 2 (1999), Literaturze na świecie 2002, nr 10-11-12 (375-377), Literaturze na świecie 2013, nr 3-4 (500-5001),
oraz Poezji 1990, nr 1-3 (287-288-299).
Ana Luís Amaral, Maria Teresa Horta i Nuno Júdice, wiersze tłumaczone w Poezji dzisiaj 2006 (48-49) oraz w broszurze Półwysep w wierszach, Ibis, Warszawa 2006.
Javier Benitez, Miguel Anxo Fernann Vello, José Luis Peixoto, [wiersze wybrane}, in: Peninsula en verso/Peninsula em verso, Instituto Cervantes – Instituto Camões, Warszawa 2007 (broszura).
Dramaturdzy portugalscy:
Fernando Pessoa: Bankier anarchista, przeł. D. Żmij-Zielińska i W. Wojciechowski (właść.: Wojciech Chabasiński), Dialog 1991, n-r: 2(413), s. 83-101.
Idem, Bankier anarchista, tłum. Stanisław Krastowicz, Jirafa Roja, Warszawa 2006.
Idem, Marynarz (dramat statyczny w jednej odsłonie), przeł. Monika Świda, in: Literatura na świecie nr 3-4 (500-501) 2013, s. 5 - 25.
J. Maria Vieira Mendes, M-1, przeł. Amelia Franas, Dialog 2006, s. 124-151.
Abel Neves, Nigdy nie byłem w Bagdadzie, przeł. M. Lipszyc, w: Dialog nr 11/2010, s. 58 - 81.
Jacinto Lucas Pires, Statyści, przeł. Marta Machowska-Dias, in: Dialog nr 11/2010, s. 84-117.
J. Maria Vieira Mendes, Moja żona, przeł. Dorota Kwinta, in: Dialog nr 11/2012, s. 158 - 189.
Bibliografia ogólna (pasywna)
Teksty historyczno-literackie, teoretyczne i krytyczne w porządku chronologicznym
a. Książki
Klave, Janina z. Historia literatury portugalskiej. Zarys, Ossolinemum, Wrocław 1985.
Kopaliński, Władysław, Słownik mitów i tradycji kultury, PIW, Warszawa 1987.
Idem, Słownik symboli, WP, Warszawa 1991 (wyd. 2).
Kalewska, Anna, Camões, czyli tryumf epiki, Wydawnictwa UW, Warszawa 1999.
c. Artykuły
Burzyńska, Anna R. Sztuczne światło. Z ciemnej strony na jasną. In: Dialog nr 11/2010, s. 116-123.
Coelho, Rui Pina, Niedokładna mapa teatralna Portugalii, przeł. D. Kwinta, W: Dialog nr 11/2010, s. 48 - 58.
Paz, Octavio, /Fernando Pessoa/ Nieznany samemu sobie, przeł. W. Korcz, in: Literatura na świecie 1975, nr 2 (46), s. 13-30.
Kalewska, Anna, Dramat romantyczny i współczesny w perspektywie polsko-portugalskiego dialogu międzykulturowego. W: (red. u. Aszyk et al.) W kręgu literatury i kultury iberyjskiej i iberoamerykaskiej. Migracja i transformacja dyskursów - dialog międzykulturowy, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009, s. 145-154.
Klave, Janina Z., Literatura portugalska w XX wieku, w: Literatura na świecie 1975, nr 2 (46), s. 33-41.
Samsel, Roman, Moje przyjaźnie literackie, in: ibid., s. 85-95.
Rebello, Luis Francisco, Teatr portugalski, in: ibid., s. 96-97.
Pałłasz, Alojzy, Kartka z historii teatru w Portugalii, in: ibid., s. 98-99.
Hrankowska-Jura, Elżbieta, Fernando Pessoa: Lęk przed miłością, czasem i śmiercią, in: Literatura na świecie 1988, nr 2 (199), s. 289-302.
Siewierski, Henryk, „Historia Przyszłości” Antoniego Vieiry, in: Jak dostałem Brazylię w prezencie, Universitas, Kraków 1988, ss. 44-57.
Klave, Janina Z., Fernando Pessoa, czyli bliskość tego, co nieznane, w: Poezja 1990, nr 1-3 (287-288-299), s. 56-9.
Pessoa, Fernando, O pochodzeniu heteronimów (Z listu do Adolfa Casais Monteira, 1935), przeł. G. Misiorowska, in: ibid., s. 63-64.
Kalewska, Anna, Camões i inni alla polaca (O literaturze portugalskiej w Polsce). Część pierwsza i druga, in: Ogród – kwartalnik humanistyczny i naukowy, nr 3/7/1991 s. 87-108 i nr 2/10/1992, s. 224-264.
Anna Kalewska, Przesłanie, in: Twórczość 2007, nr 8, s. 128-130.
Idem (oprac.), Literatura portugalska, in: Encyklopedia szkolna WSiP. Wiedza o literaturze, WSiP, Warszawa 2006, s. 456-2006.
A. Tabucchi, Kufer pełen ludzi, przeł. A. Wasilewska, in: ibid, s. 96-119.
F. Pessoa/A. de Campos, uwagi do estetyki niearystotelesowskiej, przeł. A. Kalewska, in: ibid., p. 43-51.
R. Zenith, Dramat i sen Fernanda Pessoi, przeł. K. Bartaczak, in: ibid., s. 142-176.
E. Łukaszyk, „Bóg chce, człek marzy, a dzieło się rodzi”, in: Znak 2006, nr 9 (616), s. 178-182.
Idem, Fatum, parki, Salome. Kobiecość fatalna w „dramatach statycznych” Fernanda Pessoa Salomé i O Marinheiro, in: Barbara Sosień (red.) Intertekstualność i wyobraźniowość, Universitas, Kraków 2003, s.169 – 178.
Serôdio, Maria Helena, Ciężar młodości. José Maria Viera Mendes i przyjaciele, przeł. Amelia Franas, in: Dialog 2006, nr 7, s. 152-155.
Sieradzki, Jacek, José Saramago. Don Giovanni albo rozpustnik rozgrzeszony (Don Giovanni ou O dissoluto absolvido), in: Dialog 2007, nr 3, s. 204-205.
Wybrane artykuły dot. poezji Pessoi i heteronimii z nr 3-4 (500-501) Literatury na świecie - do wyboru.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: