Historia Ameryki prekolumbijskiej 3305-HAP-11

Student zna i rozumie podstawową terminologię związaną z dziedzinami historii i archeologii, przedmiot i kierunki badań historycznych i archeologicznych; najważniejsze wydarzenia z zakresu historii i archeologii Mezoameryki i Ameryki Południowej oraz istotne aspekty kultury i języka związane z kontekstem prekolumbijskim Ameryki Łacińskiej (K_W03; K_W06).

Student potrafi czytać ze zrozumieniem teksty dotyczące historii prekolumbijskiej Ameryk; przedstawić własne poglądy, opinie, dyskutować, prezentować zagadnienia związane z historią Ameryki prekolumbijskiej; rozpoznawać różne rodzaje tekstów z zakresu historii prekolumbijskiej Ameryk, umiejscowić je w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym oraz przeprowadzić ich analizę z użyciem podstawowej terminologii i właściwych metod; samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł historycznych (np. encyklopedii, leksykonów); napisać oraz zredagować pracę pisemną z zastosowaniem odpowiednich metod i źródeł (tj. historycznych i archeologicznych); przygotować wystąpienia ustne z zastosowaniem odpowiednich metod oraz źródeł właściwych naukom historycznym z obszaru Mezoameryki i Ameryki Południowej; posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla nauk historycznych hiszpańskiego obszaru językowego (K_U01; K_U02; K_U03; K_U04; K_U05; K_U06; K_U07).

Student jest gotów do krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności i rozumie także potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju; planowania i organizacji pracy, rozwoju swojej przedsiębiorczości, współdziałania w zespole oraz przestrzegania zasad etyki zawodowej; aktywnego uczestnictwa w kulturze studiowanego regionu korzystając z różnych form i mediów oraz do pracy zarówno w zespole pełniąc różne role jak i w sposób autonomiczny; śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w kulturze Ameryki Łacińskiej (K_K01; K_K02; K_K03; K_K04).

Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. W całym semestrze dopuszczalne są jedynie 2 nieusprawiedliwione nieobecności. Pozostałe nieobecności należy usprawiedliwiać zwolnieniem lekarskim max. do 14 dni po zakończeniu terminu zwolnienia. Po 14 dniach zwolnienia lekarskie nie będą akceptowane, a nieobecność będzie uważana za nieusprawiedliwioną.

Obowiązkiem studenta jest również zaliczenie testów jednokrotnego wyboru, które będą prowadzone po pierwszych 45-minutach zajęć. Student może nie zaliczyć max. 4 testów w całym semestrze. Testów tych nie można poprawiać. Nieobecność na zajęciach uważana jest za niezaliczenie testu. Student ma możliwość zaliczenia w innym terminie wyłącznie testów z tych zajęć, na których nie uczestniczył ze względu na zwolnienie lekarskie.

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie min. 65% z egzaminu końcowego, składającego się z pytań testowych i pytań otwartych. Egzamin odbędzie się w formie stacjonarnej. W przypadku niemożliwości zorganizowania egzaminu w formie stacjonarnej, odbędzie się on online za pośrednictwem platformy Google Meet oraz formularza Google Classroom lub platformy Kampus UW.

Warunkiem przystąpienia do egzaminu końcowego jest:
- obecność (możliwe max. 2 nieobecności w semestrze),
- zaliczenie testów, przeprowadzanych po 45-minutowej części "wykładowej" (możliwe 4 niezaliczenia w całym semestrze, w tym te, wynikające z nieobecności studenta),
- aktywny udział studenta w zajęciach i w dyskusjach opierających się na wcześniejszej lekturze tekstów (tekstów źródłowych, fragmentów artykułów i opracowań).

-

Literatura do pierwszej części semestru:
Blanton, Richard (2006) “Powstawanie cywilizacji w Mezoameryce”. W: Goran Burenhult (ed.) Wielkie Cywilizacje. Bielsko Biała, Wyd. Debit: 229-233.
Clendinnen, Inga (1996) Aztekowie. Próba interpretacji. Warszawa, PIW.
Cortés, Hernán (1997) Listy o zdobyciu Meksyku. Tłum. Maria Mróz i Ryszard Tomicki. Gdańsk, Novus Orbis.
Durán, Diego (2006) Historia de las Indias de Nueva España e Islas de la Tierra Firme. Meksyk, Editorial Porrúa.
Grube, Nikolai (red.) (2001) Majowie. Niezwykła cywilizacja. Warszawa, Wyd. Buchmann.
Karttunen, Frances i James Lockhart: The Art of Nahuatl Speech: The Bancroft Dialogues (1987). UCLA Latin American Studies Volume 65.
Kettunen, Harri i Christopher Helmke (2011) Wprowadzenie do Hieroglifów Majów. Tłum. Boguchwała Tuszyńska, materiały pokonferencyjne. Kopenhaga, XVI Europejska Konferencja Majanistyczna.
Landa, fray Diego de (1937) Yucatan Before and After the Conquest. Tłum. William Gates. Dostęp online: http://www.sacred-texts.com/nam/maya/ybac/index.htm.
Legend of the Suns. W: History and Mythology of the Aztecs. The Codex Chimalpopoca (1998). Tłum. John Bierhorst. Tuscon, University of Arizona Press
López Austin, Alfredo i Leonardo López Lujan: El pasado indígena (2001). Meksyk, El Colegio de México, Fideicomismo Historia de las Américas, Fondo de Cultura Económica.
Marcus, Joyce i Kent Flannery (2000) „Cultural evolution in Oaxaca: the origins of the Zapotec and Mixtec civilizations”. W: R. Adams I M. MacLeod (red.) The Cambridge History of the Native Peoples of the Americas. Cambridge, Cambridge University Press: 358-406.
Martin, Simon i Nikolai Grube (2000) Chronicle of the Maya Kings and Queens. Londyn, Thames & Hudson.
Mikulska, Katarzyna (2009) „Prekolumbijskie cywilizacje Mezoameryki”. W: Marcin F. Gawrycki (red.) Dzieje kultury latynoamerykańskiej. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN: 73-84.
Olko, Justyna (2007) Mitologie Świata. Aztekowie. Warszawa, Rzeczpospolita S.A., New Media Concept.
Olko, Justyna (2010) Meksyk przed konkwistą. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Olko, Justyna, Źrałka, Jarosław (2008) W krainie czerni i czerwieni. Warszawa, WUW.
Pool, Christopher (2007) Olmec Archaeology and Early Mesoamerica. Cambridge, Cambridge University Press.
Popol Vuh. Księga Majów o początkach życia oraz chwale bogów i władców (2007) Tłum. Dennis Tedlock, tłum. na j. polski Izabela Szybilska. Gliwice, Wyd. Helion.
Sahagún, Bernardino de (2007) Rzecz z dziejów Nowej Hiszpanii. Księgi I, II, III. Tłum. Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Sahagún, fray Bernardino de: Historia general de las cosas de la Nueva España (2006). México, Porrúa.
Sahagún, fray Bernardino de: Historia general de las cosas de Nueva España. Tomo II (2002). Meksyk, Conaculta, Cien de México.
Sahagún, fray Bernardino de: Florentine Codex. General History of the Things of New Spain (1950-1982). Tłum. z nahuatl Charles Dibble I Arthur J.O. Anderson The School of American Research and the University of Utah, Santa Fe. Vols. 8, 10.
Stuart, David: The Arrival of Strangers. Teotihuacan and Tollan in Classic Maya History. Dostęp online: http://www.mesoweb.com/pari/publications/news_archive/25/strangers/strangers.html.
Szemiński, Jan, Ziółkowski, Mariusz (2006) Mity, rytuały i polityka Inków. Warszawa, PIW.
Tomicki, Ryszard (1988) „Źródła do dziejów przedhiszpańskiego Meksyku. I. Historia Meksyku (1548?)”. Etnografia Polska, XXXII: 49-79.
Tomicki, Ryszard (1984) Tenochtitlan 1521. Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Torquemada, fray Juan de (1986) Monarquía Indiana. México, Ed. Porrúa.
Tuszyńska, Boguchwała (2007) Mitologie Świata. Majowie. Warszawa, Rzeczpospolita S.A., New Media Concept.
Velasquez García, Erik (2016) Nowa Historia Meksyku, Warszawa, Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN
Strony internetowe:
FAMSI: http://www.famsi.org/
Museo Nacional de Antropología, Meksyk: http://www.mna.inah.gob.mx/index.php?option=com_sppagebuilder&view=page&id=4708&Itemid=538
Muzeum Templo Mayor w Meksyku: http://www.templomayor.inah.gob.mx/

Literatura do drugiej części semestru:
Arguedas, Jose Maria, Bogowie i ludzie z Huarochiri, tłum. Jan Szemiński, Wydawnictwo Literackie, 1985.
Campbell, L. V. Grondona, The Indigenous Languages of South America: A Comprehensive Guide, Boston, 2012.
Cobo SJ, Bernabé: Historia del Nuevo Mundo. W: Mity, rytuały i polityka Inków (2006), Mariusz Ziółkowski i Jan Szemiński. Warszawa, PIW.
Coe, Michael; Snow, Dean; Benson, Elizabeth. Wielkie kultury świata. Ameryka prekolumbijska. Penta, Warszawa 1997.
Collapiña, Suponi i in., Relacja o potomkach i rządach Inków i o tym, jak dokonano ich podboju, w: Dzieje Inków przez nich samych opisane, ed. Jan Szemiński, Warszawa, 1989.
Guaman Poma de Ayala, Felipe: Nueva Crónica y Buen Gobierno. Tomo I (2005). Słownik i tłum. Jan Szemiński. Meksyk, Lima, Fondo de Cultura Económica.
Hunt L. Terry, Lipo P. Carl, Chronology, deforestation, and “collapse:” Evidence vs. faith in Rapa Nui prehistory, [w:] Rapa Nui Journal, vol. 21 (2), 2007: 85-97.
Kula, Marcin, Historia Brazylii, 1987.
McEvan, C., L. Borrero, A. Prieto, Patagonia: Natural History, Prehistory and Ethnography at the Uttermost End of the Earth, Princeton, 1997.
Makowski K., 2010 Horizontes y cambios lingüísticos en la prehistoria de los Andes centrales. Boletín de Arqueología PUCP, nr 14.
Makowski, K., Andean Urbanism, w: Handbook of South American Archaeology, ed. H. Silverman, W. Isbell, 2008.
Molina, Cristobal de: Ritos y favulas de los Ingas. W: Inkowie o Inkach. Antologia (2015). Spolszczył, przypisami i komentarzami opatrzył Jan Szemiński. Warszawa, Wydział „Artes Liberales” UW.
Moore, J.D., A Prehistory of South America. Ancient Cultural Diversity on the Least Known Continent, 2014.
Pachacuti Yamqui Salcamaygua, Joan de Santacruz, Opowieść o starożytnościach Królestwa Peru, w: Dzieje Inków przez nich samych opisane, ed. Jan Szemiński, Warszawa, 1989.
Pizarro, Pedro: Relacja o odkryciu i podboju Królestwa Peru (1995). Tłum. Maria Mróz, Gdańska, Novus Orbis.
Politis, G., The Pampas and Campos of South America, w: Handbook of South American Archaeology, ed. H. Silverman, W. Isbell, 2008.
Rostworowska, Maria. Historia Państwa Inków. CESLA UW, Biblioteka Narodowa, Warszawa 2004.
Routledge, Scoresby, The bird cult of Easter Island [w:] Folklore, vol. XXVIII, nr IV, 1917: 337-355.
Ryn, Zdzisław Jan, Wyspa Wielkanocna. Eskulap na Rapa Nui, Kraków, 2013.
Szemiński Jan i Mariusz Ziółkowski: Mity, rytuały i polityka Inków (2006). Warszawa, PIW.
Szykulski, Józef, Pradzieje Południowego Peru. Rozwój kulturowy Costa Extremo Sur, Wrocław 2005.
Ziółkowski, Mariusz: Posłowie. W: Historia Państwa Inków (2007). Maria Rostworowska, Warszawa, PIW.
Ziółkowski, Mariusz „Dlaczego przegrali, czyli o grzechu pychy w polityce”, w: Przegląd Akademicki, 2012, cz. I.
Vargas, Patricia, Cristino Claudio, Izaurieta Roberto, 1000 años en Rapa Nui: Arqueología del asentamiento humano en la Isla de Pascua, Editorial Universitaria, 2006.
Vega, Inca Garcilaso de la: O Inkach uwagi prawdziwe (2000). Tłum. i przypisy Jan Szemiński. Warszawa, Wydawnictwo TRIO CESLA UW, Ambasada Peru w Polsce.

Szczegółowa literatura zostanie podana w czasie zajęć.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3305-HAP-11 w USOSweb