Język i władza 3301-LB212
Celem kursu jest omówienie relacji między językiem a władzą poprzez lekturę kluczowych tekstów teoretycznych i analizę wybranych tekstów literackich. Kurs wprowadza kluczowe terminy i koncepcje związane z pojęciem władzy w teoriach krytycznych i skupia się na uważnej lekturze tekstów poprzez pryzmat wybranych podejść analitycznych, w szczególności w odniesieniu do pojęcia władzy w pracach Michela Foucault i jego koncepcjach biopolityki oraz relacji między wiedzą a władzą, a także teorii feministycznych i badań nad kulturową tożsamością płci, dekonstrukcji i teorii postkolonialnej. Kurs obejmuje takie zagadnienia jak ideologia, dominacja, dyskurs, autorytet i autorstwo, kanon, władza jako temat literatury, literatura i opór przeciw władzy, podmiotowość, płeć i tożsamość w literaturze. W zakresie teorii, studenci zapoznają się z pojęciem władzy w koncepcjach M. Foucault, teoriami ideologii (A. Gramsci, L. Althusser), pojęciem autora w teoriach poststrukturalistycznych (R. Barthes, J. Derrida), dekonstrukcją (J. Derrida), wybranymi zagadnieniami teorii płci kulturowej oraz teorii queer (m in. J. Butler), elementami psychoanalizy (m. in. S. Freud), teorią postkolonialną. Narzędzia oferowane przez koncepcje teoretyczne wykorzystywane są w celu krytycznej lektury tekstów literackich. W trakcie kursy omawiane są, między innymi, problem władzy w eposie J. Miltona, Raj utracony, teorie władzy i własności J. Locke’a, oświeceniowa wizja człowieka w Eseju o człowieku A. Pope’a, niewolnictwo oraz problem ideologii i hipokryzji w poezji W. Blake’a, koncepcja biernego oporu (Percy B. Shelley), władza i przemoc w powieściach Ch. Dickensa, feminizm w pismach M. Woolstoncraft, władza i technologia w powieści Frankenstein M. Shelley, twórczość O. Wilde’a w kontekście teorii queer, oraz Burza W. Szekspira w kontekście kolonializmu i teorii postkolonialnych. Kurs zachęca studentów do uważnej i krytycznej lektury tekstów literackich z uwzględnieniem ich kontekstów społecznych i historycznych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student biorący udział w kursie,
w zakresie wiedzy:
- poznaje terminologię używaną w literaturoznawstwie i kulturoznawstwie angielskim;
- pogłębia świadomość istoty symboli kultury i ich roli w odczytywaniu wytworów kultury, takich jak literatura, kultura popularna, sztuki piękne;
- zgłębia najważniejsze współczesne nurty i kierunki badań literaturoznawczych oraz kulturoznawczych w ramach filologii angielskiej;
w zakresie umiejętności:
- potrafi interpretować, analizować, hierarchizować, syntetyzować treści i zjawiska w ich wymiarze językowym, kulturowym, społecznym, historycznym, gospodarczym;
- potrafi docenić różnorodność opinii zawartych w lekturach oraz przedstawionych w dyskusjach i wykorzystać je jako źródło inspiracji, a nie zagrożenie własnego systemu wartości;
- potrafi korzystać z zasobów i możliwości zdobywania informacji oferowanych przez różne instytucje kultury
Podczas dyskusji na zajęciach studenci nabywają umiejętności wyrażania myśli jasno, spójnie, logicznie i precyzyjnie, językiem poprawnym gramatycznie, fonetycznie i pod względem słownictwa.
w zakresie kompetencji społecznych:
- jest świadomy społecznego znaczenia swojej wiedzy, pracy, umiejętności;
- rozpoznaje charakter dylematów, problemów, konfliktów, i poszukuje najlepszych ich rozwiązań;
- ma potrzebę wyrażania siebie w sposób spójny, przejrzysty, logiczny i konkretny w celu efektywnego funkcjonowania w kontaktach z innymi.
Kryteria oceniania
Ocena końcowa zostanie wystawiona na podstawie:
- obecności i aktywności na zajęciach
- eseju omawiającego wybrane zagadnienie bądź tekst
- egzaminu ustnego
Literatura
Teksty literackie:
Teksty literackie dobierane są do omawianej tematyki. Lista wybranych tekstów obejmuje między innymi:
Raj utracony Johna Miltona
Wybrane pisma Johna Locke’a,
Esej o człowieku Alexandra Pope’a
Wybrane wiersze Williama Blake’a i Percy B. Shelley’a
Wybrane eseje Mary Woolstonecraft i Virginii Woolf
Frankenstein Mary Shelley
Wybrane teksty Oscara Wilde'a
Burza Williama Szekspira
Foe Johna M. Coetzee
Białe zęby Zadie Smith
Wybrane pozycje krytyczne:
Modern Criticism and Theory. A Reader. 2000. Edited by David Lodge. Revised and expanded by Nigel Wood. Pearson Education.
Modern Literary Theory. Edited by Philip Rice and Patricia Waugh. London: Arnold.
The Foucault Reader. 1984. Edited by Paul Rabinow. Pantheon Books.
Eagleton, Terry. Literary Theory. An Introduction. 1990. Oxford: Blackwell.
Eagleton, Terry. The Ideology of the Aesthetic. 1993. Oxford: Blackwell.
Hawkes, David. Ideology. The New Critical Idiom. 2003. London and New York: Routledge.
Williams, Raymond. The Country and the City. 1975. New York: Oxford University Press.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: