Seminarium doktoranckie dla hispanistów i portugalistów (językoznawstwo) 3300-DOK-IB-SEM-HP
: Seminarium poświęcone jest przygotowaniu uczestników do pisania rozprawy doktorskiej. Program przewiduje zapoznanie studentów z najważniejszymi kierunkami współczesnej lingwistyki, zasadami opisu języka naturalnego oraz działami językoznawstwa. Z tematu kierunki współczesnej lingwistyki omówione zostaną: strukturalizm, (formalny i funkcyjny) z opisem założeń metodologicznych, pojęcia systemu, formy, funkcji, cechy relewantnej i redundantnej, diachronii, synchronii; lingwistyka generatywno transformacyjna oraz językoznawstwo kognitywne. W temacie działów językoznawstwa przedstawione będą: językoznawstwo zewnętrzne (fonetyka, socjolingwistyka, psycholingwistyka, neurolingwistyka) i językoznawstwo wewnętrzne (fonologia, morfologia, semantyka, syntaktyka, leksykologia, stylistyka). Dalej następuje prezentacja zasad opisu języka naturalnego, a w szczególności zasady klasyfikacji genetycznej i typologicznej języków w tym języki naturalne, etniczne (w tym kreolskie), międzyetniczne pidżiny, sztuczne); żywe, martwe; rodziny i grupy językowe, języki izolująco pozycyjne, aglutynacyjne, fuzyjne. Fonologia z fonetyką i prozodią obejmuje kwestie inwentarza fonemów, archifonemów i allofonów, neutralizacji, typów opozycji fonologicznych, system prozodycznego oraz funkcji akcentu. Zakres morfologii to kwestie zasad podziału na części mowy, według różnych kryteriów, pojęcia morfemu, wyrazu, leksemu, fleksji wobec słowotwórstwa, derywacji, kompozycji oraz klasyfikacji rdzeni i afiksów. Pozostałe poruszane zagadnienia to: kategorie gramatyczne, zagadnienia składni (składnia zgody, rekcja, zgodność czasów, szyk wewnątrz grupy nominalnej, struktura tematyczno rematyczna zdania), semantyka (m.in. pojęcie pola semantycznego), leksykologia (pochodzenie wyrazów, udział słownictwa odziedziczonego i zapożyczonego, neologizmy), stylistyka (style funkcjonalne). W czasie zajęć doktoranci zapoznają się z metodologią diachronii, nabywając podstawową wiedzę o rekonstrukcji prajęzyka, typologii zmian fonemicznych, prozodycznych, morfologicznych i składniowych, ewolucję semantyczną, gramatykalizację i powstawanie nowych kategorii gramatycznych. Poznają genezę języków iberoromańskich od praindoeuropejskiego do stanu współczesnego. Szczególny nacisk położony jest na ewolucję od łaciny klasycznej, wraz z dialektalną bifurkacją łaciny ludowej oraz na inne historyczne komponenty opisywanych języków to jest substrat iberyjski oraz wpływy wizygockie i arabskie. Przykłady wzięte są z historii języków iberyjskich. Ponadto na zajęciach uczestnicy zapoznają się z analizą tekstów starohiszpańskich i staroportugalskich.
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Efekty kształcenia
Doktorant ma wiedzę na temat podstawowych zagadnień językoznawstwa ogólnego oraz kierunków we spółczesnej lingwistyce oraz pogłębioną wiedzę na temat związany z rozprawą doktorską. Jest przygotowany do samodzielnej pracy badawczej.
Kryteria oceniania
Ocenia się umiejętności analitycznego myślenia, naukowej dedukcji i indukcji, abstrakcyjnego rozumowania w zakresie stawiania samodzielnych hipotez badawczych, dostrzegania i rozwiązywania zagadnień interpretacyjnych, krytycznej oceny omawianych. Wymagana jest systematyczna obecność oraz aktywność na zajęciach jak też zauważalne postępy w nabywaniu wiedzy.
Praktyki zawodowe
Wyspecjalizowane instytucje (uniwersytety) w kraju i za granicą.
Literatura
Apresjan, J., Koncepcje i metody współczesnej lingwistyki strukturalnej, Warszawa 1978
Fisiak, J., Wstęp do współczesnych teorii lingwistycznych, Warszawa 1985
Grochowski, M., Zarys leksykologii i leksykografii. Zagadnienia synchroniczne, Toruń 1982
Heinz, A., Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa 1978
Lyons, J., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 1975
Lyons, J., Semantyka I, Warszawa 1984
Lyons, J., Semantyka II, Warszawa 1989
Martinet, A., Podstawy lingwistyki funkcjonalnej, Warszawa 1970
Nagórko, A., Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 1996
Piotrowski, T., Z zagadnień leksykografii, Warszawa 1994
Saloni, Z., Świdziński, M., Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa 1987
Weinsberg, A., Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1983
Wierzbicka, A., O języku dla wszystkich, Warszawa 1967
Ponadto literatura dostosowana indywidualnie, w zależności od tematu pracy.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: