- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
“Społeczeństwo pogorzelców?”. Wybrane aspekty historii społecznej Polski 1918-1989. Ujęcie (raczej) kulturowe 3105-SP-OG
Polski wiek XX obfitował w pożary (w znaczeniu zarówno
symbolicznym, jak całkowicie realnym), nic też dziwnego, że
walka zniszczenie, pauperyzacja i odbudowa były zjawiskami
stałymi i cyklicznymi. Można je obserwować zarówno po I, jak i
II wojnie światowej, a ostatni akord stanowi trwająca od 1989 r.
transformacja). Socjolog Jan Szczepański pisał, że polskie
społeczeństwo charakteryzowało się podczas tych procesów
odbudowy/modernizacji tzw. kompleksem pogorzelców, którzy
w „pożodze [...] stracili swój dobytek i starają się go
odbudować, lecz odbudować według wzorów rozwiniętych w
społeczeństwach masowej konsumpcji". Bezsprzecznie miał
rację, jednocześnie obok tendencji modernizacyjnych silne były
tendencje i zjawiska konserwatywne, nieraz wręcz
przednowoczesne.
Wykład ma na celu zaprezentowanie obu tych perspektyw,
mających jednak wspólny cel - poradzenie sobie społeczeństwa
polskiego z rzeczywistością, poczuciem izolacji, zacofaniem
gospodarczym i cywilizacyjnym. Dotyczy to zresztą nie tylko
konsumpcji materialnej, ale i niematerialnej (np. kultury) czy też
kwestii pamięci zbiorowej..
Plan:
1.Wykład wprowadzający: czym jest historia społeczna, pamięć
zbiorowa i polityka historyczna?
2. II Rzeczpospolita: spóźniona modernizacja.
3. Przeżyć wojnę! Społeczeństwo polskie podczas II wojny
światowej. Różnorodność doświadczeń i strategii przetrwania.
4. Wykluczeni (którzy wygrali): Ziemianie i tradycja ziemiańska
w PRL.
5. Tolerowani (którzy przegrali): „Drobnomieszczaństwo” w
PRL.
6-7. Polska Rewolucja (Po)Październikowa: lata 1956-1957.
8. Polska Rewolucja (Po)Październikowa w filmie: "czarna seria"
polskiego dokumentu.
9. Motoryzacja w PRL: od rewolucji „motocyklowej” do
„samochodowej”.
10.-11. Między polityką a talerzem: mięso w PRL.
12. „Fenicjanie północy” czyli do czego służyła (za)granica
13. Wolne miasto? . Zakopane w PRL, czyli do czego służą góry
14. Leki na ciężkie czasy. Dolar i złoto w PRL.
15. Czy naprawdę było tak źle: PRL w pamięci zbiorowej?
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W14 - Student uczestniczący w wykładzie nabywa wiedzę zarówno o podstawowych pojęciach związanych z historią społeczną w ogóle, jak o wybranych problemach i procesach z historii społecznej Polski w XX wieku. Oprócz zapoznania się z metodologią, terminologią, faktografią, czy periodyzacją uczestnik wykładu będzie mógł rozpoznać zależności między historią społeczną a polityczną, gospodarczą, czy dziejami kultury.
K_W16 - Zdobędzie wiedzę i instrumentarium zarówno do zrozumienia przeszłości, jak wielu procesów zachodzących obecnie.
K_U05 – Zaprezentowane podczas wykładu źródła pozwoli uczestnikom na udoskonalenie umiejętności krytyki źródeł i pomoże w wykorzystaniu ich we własnych badaniach;
K_U07 – studenci udoskonalą umiejętność dyskusji, merytorycznego argumentowania oraz sposobów prezentacji wiedzy.
Kryteria oceniania
Wykład będzie zakończony egzaminem w formie testu zawierającego od sześciu do dziesięciu pytań zamkniętych (jednokrotnego wyboru) z zakresu prezentowanego podczas wykładu. Błędna odpowiedź na więcej niż połowę pytań uniemożliwia otrzymanie oceny pozytywnej i tym samym zaliczenie przedmiotu.
Do egzaminu nie będą dopuszczone osoby, które opuszczą (bez ważnego i udokumentowanego powodu) więcej niż trzy wykłady.
Literatura
- B. Brzostek, Za progiem. Codzienność w przestrzeni publicznej
Warszawy lat 1955-1970, Warszawa 2007.
- Błażej Brzostek, PRL na widelcu, Warszawa 2010;
- Richard W. Bulliet (red.), Historia XX wieku, Warszawa 2001;
- E. Chudziński (red.) Kultura studencka. Zjawisko, twórcy,
instytucje, Kraków 2011
- Andrzej Garlicki, Piękne lata trzydzieste, Warszawa 2008;
- J. Hübner-Wojciechowska, Lata 60. XX wieku. Sztuka
użytkowa, Warszawa 2015.
- J. Kochanowski, Tylnymi drzwiami. „Czarny rynek” w Polsce
1944-1989, Warszawa 2015;
- Jerzy Kochanowski, Rewolucja międzypaździernikowa. Polska
1956-1957, Kraków 2017.
- Jerzy Kochanowski, Wolne miasto?. Zakopane 1956-1970,
Kraków 2019.
- I. Kurz, Twarze w tłumie. Wizerunki bohaterów wyobraźni
zbiorowej w kulturze polskiej lat 1955-1969 , Warszawa 2005.
- Piotr T. Kwiatkowski, Lech M. Nijakowski, Barbara Szacka,
Andrzej Szpociński, Między codziennością a wielką historią.
Druga wojna światowa w pamięci zbiorowej społeczeństwa
polskiego, Gdańsk-Warszawa 2010;
- Z. Landau, Polska Gomułki, Warszawa 1995.
- Włodzimierz Mędrzecki, Szymon Rudnicki, Janusz Żarnowski,
Społeczeństwo polskie w XX wieku, Warszawa 2003;
- J. Sadowska, Sercem i myślą związani z Partią. Związek
Młodzieży Socjalistycznej (1957-1976). Polityczne aspekty
działalności, Warszawa 2010.
- Społeczeństwo PRL. T. 1, red. S. Jankowiak, D. Skotarczak, I.
Skórzyńska, Poznań 2011;
- Barbara Szacka, Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa 2008;
- H. Świda-Ziemba, Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście
historii, Kraków 2010.
- Wizje nowoczesności . lata 50. i 60. – wzornictwo, estetyka,
styl życia, red. A. Kiełczewska, M. Porajska-Hałka, Warszawa
2011.
- Hubert Wilk, Między pragmatyzmem a oczekiwaniami.
Społeczeństwo, władza i samochody w Polsce 1945–1970,
Warszawa 2017
- Wojna. Doświadczenie i zapis, red. Sławomir Buryła, Paweł
Rodak, Kraków 2006;
- M. Wojtyński, Telewizja w Polsce do 1972 roku, Warszawa
2011;
- M. Zaremba, Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm.
Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce,
Warszawa 2001
- Janusz Żarnowski, Polska 1918-1939. Praca. Technika.
Społeczeństwo, Warszawa 1999.
- Życie codzienne w PRL (1956-1989), red. G. Miernik, S
Piątkowski, Radom 2006
In English:
R. Boyes, The Hard Road to Market: Gorbachev, the
Underworld, and the Rebirth of Capitalism, London 1990;
Richard W. Bulliet (ed.), The Columbia History of the 20 th
Century, Columbia University Press, 1998;
R. Gildea, O. Wieviorka, A. Warring (eds.), Surviving Hitler and
Mussolini. Daily Life in Occupied Europe, Oxford-New York
2006;
Hartmut Kaelble, A social history of Europe, 1945-2000, New
York 2013;
Jerzy Kochanowski, Trough the Back Door. The Black Market in
Poland 1944-1989, Frankfurt am Main 2017;
Robert Traba, The past in the present: the
construction of Polish history, transl. by Alex Shannon,
Frankfurt am Main 2015;
Janine R. Wedel, The private Poland, New York 1986;
Janine R. Wedel (ed.), The Unplanned Society. Poland During
and After Communism, New York 1992;
Marcin Zaremba, Communism-Legitimacy-Nationalism.
Nationalist Legitimization of the Communist Regime in Poland,
Frankfurt am main 2019.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: