Antropologia środowiskowa 3102-LASR
Kwestia relacji człowieka z otaczającym go środowiskiem jest obecna w refleksji antropologicznej od początków istnienia dyscypliny. Znaczący wpływ na kształt tej refleksji wywarła teoria ewolucji oraz perspektywa funkcjonalistyczna. Jednakże w latach 80. i 90. XX wieku doszło do znaczącej zmiany paradygmatu badań poprzez zerwanie z podejściami materialistycznymi i koncentrację refleksji na symbolicznym wymiarze kultury i jej interpretacji oraz skupienie się na tekście, zarówno jako metaforze badanego problemu jak i głównej sferze innowacji teoretycznych.
Perspektywy ekologiczne czy środowiskowe znalazły się na powrót w centrum debaty antropologicznej w XXI wieku. Pojawienie nowych paradygmatów takich jak zwrot ontologiczny czy nowy materializm, jak również pogłębiający się kryzys ekologiczny prowokujący do redefinicji relacji natura-kultura za pomocą takich koncepcji jak antropocen, przyczyniły się do wzrostu zainteresowania perspektywą ekologiczną (i szerzej związkami pomiędzy naukami społecznymi a przyrodniczymi).
W ramach zajęć przyjrzymy się roli jaką odgrywa relacja człowieka ze środowiskiem w refleksji antropologicznej w perspektywie różnych podejść teoretycznych. Wiele uwagi poświęcimy badaniom w dynamicznie rozwijającym się nurcie ekologii politycznej. Teksty teoretyczne omawiać będziemy w zestawieniu ze studiami przypadku. Gruntowne omawianie tekstów oraz intensywna praca z materiałem etnograficznym, pozwolą uczestnikom zajęć wzbogacić zasób perspektyw teoretycznych niezbędnych we własnej praktyce
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Osoby studiujące nabędą:
- Umiejętność czytania i interpretacji tekstów akademickich z nurtu antropologii środowiskowej.
- Umiejętność formułowania i obrony własnego zdania w debacie akademickiej, opierając się na zadanych lekturach i własnym doświadczeniu etnograficznym.
- Umiejętność prowadzenia obserwacji z poświęceniem szczególnej uwagi środowisku i poza-ludzkim aktorom.
- Zdolność praktycznego wykorzystania wiedzy i narzędzi nabytych w trakcie zajęć do interpretacji własnego materiału terenowego. Opanują umiejętność pisania krótkich tekstów akademickich z wykorzystaniem podstawowych koncepcji z zakresu antropologii środowiskowej.
Kryteria oceniania
Udział w zajęciach. Dopuszczalne dwie nieobecności. Wymagany czynny udział w ćwiczeniach i dyskusjach grupowych skoncentrowanych na dzieleniu się wiedzą z zadanych lektur i wspólnej dyskusji nad ważnymi problemami w debacie antropologicznej.
Przeprowadzenie obserwacji wraz z przygotowaniem krótkiej (minimum 1 strona) notatki.
Przygotowanie krótkiego „abstraktu” z propozycją eseju zaliczeniowego (250 słów).
Napisanie krótkiego eseju akademickiego na bazie własnego doświadczenia terenowego/obserwacji z zastosowaniem teorii dyskutowanych na zajęciach .
Podczas pierwszych zajęć osoby studiujące otrzymają możliwość negocjowania warunków uczestnictwa w zajęciach oraz zaliczenia.
Literatura
Bibliografia (wybrana bibliografia, szczegółowy sylabus zajęć w przygotowaniu):
Biersack Aletta
2004 Od "nowej ekologii" do nowych ekologii [w:] pod. red. M. Kempny i E. Nowicka, Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, str. 193-214
Descola Philippe
2008 Who owns nature? [in:] Books and Ideas, 21 January, URL: http://www.booksandideas.net/Who-owns-nature.html
Ingold Tim
2003 Kultura i postrzeganie środowiska [in:] Badanie Kultury. Elementy teorii antropologicznej, pod. red. M. Kempny i E. Nowicka, Warszawa, str. 73-86
2011 The Perception of the Environment: Essays on Livelihood, Dwelling and Skill
Ingold Tim, Palsson Gisili (Ed.)
2013 Biosocial Becomings. Integrating Social and Biological Anthropology, Cambridge University Press
Kohn Eduardo
2013 How Forests Think: Toward an Anthropology Beyond the Human, University of California Press
Rappaport Roy A.
2008 Ritual regulations of Environmental Relations among a New Guinea People [w:] pod red. M. R. Dove and C. Carpenter, Environmental Anthropology. A historical reader, str. 255-264
Macnaghten Phil, Urry Jhon
2005 Alternatywne przyrody. Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie, Warszawa 2005
Richardson Tanya
2015 On the Limits of Liberalism in Participatory Environmental Governance: Conflict and Conservation in Ukraine’s Danube Delta [w:] Development and Change 46(3), s. 415–441
Steward Julian
1972 (1955) Theory of culture change. The methodology of multilinear evolution, Univeristy of Illinois Press
Tsing Anna Lowenhaupt
2015 The Mushroom at the End of the World: On the Possibility of Life in Capitalist Ruins, Princeton University Press
2017 Arts of Living on a Damaged Planet. Ghosts and Monsters of the Anthropocene, University of Minnesota Press
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: