Nauka o środowisku 3101-DO309X
Przedmiot ma na celu przedstawienie dziedzin naukowych powiązanych z archeologią, zaprezentowanie wzajemnych związków i możliwości wykorzystywania ich osiągnięć. Poznanie metod badawczych umożliwiających odtwarzania środowiska naturalnego w przeszłości oraz jego zmian zachodzących pod wpływem działalności człowieka. Omówione zostaną następujące zagadnienia:
1. Historia nauk przyrodniczych na świecie i w Polsce
2. Ziemia jako system; budowa Ziemi
3. Geologia jako nauka
4. Skały, minerały i osady
5. Tektonika płyt
6. Powstanie i różnorodność życia na Ziemi
7. Środowiska naturalne i sedymentacyjne na Ziemi
8. Czwartorzęd (współczesne i tradycyjne systemy stratygrafii czwartorzędu, klimat, cykl glacjalno-interglacjalny, paleogeografia Polski)
9. Zmiany środowiska w czwartorzędzie
10. Gleby, gleby kopalne i procesy glebotwórcze
11. Historia roślin na Ziemi
12. Udomowienie roślin
13. Wykorzystanie roślin: gospodarka, pożywienie, medycyna
14. Archeobotanika: historia badań i możliwości badawcze
15. Archeobotanika: badania mikro- i makroszczątków
16. Dendrochronologia
17. Historia zwierząt na Ziemi
18. Udomowienie zwierząt
19. Archeozoologia: metody badawcze, wyniki i interpretacje
20. Metody geofizyczne i geochemiczne w archeologii
21. Badania paleoekologiczne: paleolimnologia i malakologia
22. Metody rekonstrukcji warunków paleoekologicznych
Uwaga: niektóre tematy mogą być realizowane na więcej niż jednych zajęciach.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza na temat różnych dziedzin przyrodniczych powiązanych z archeologią; stosowanych przez nie metodach badawczych i możliwościach wykorzystywania wyników ich analiz w archeologii, szczególnie w zakresie odtwarzania dawnego środowiska i jego przekształceń w wyniku działalności człowieka.
Kryteria oceniania
3 lub 4 pisemne kolokwia w ciągu roku akademickiego sprawdzające zaprezentowaną wiedzę
Literatura
Alexandrowicz S.W., 1987, Analiza malakologiczna w badaniach osadów czwartorzędowych, "Zeszyty Naukowe Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica, Geologia", 12 (1-2), 1-240
Bocheński Zb., Lasota-Moskalewska A., Bocheński Z., Tomek T., 2000, Podstawy archeozoologii, Ptaki, Warszawa
Celka Z., 2005, Relikty dawnych upraw we współczesnej florze Polski, "Botanical Guidebooks", 28
Dincauze F. D., 2003, Environmental Archaeology, Cambridge
Dybova-Jachowicz S., Sadowska A. (red.,), 2003, Palinologia, Kraków
Dziękczkowski A., 1998, Badania malakologiczne w archeologii, [w:] Nauki przyrodnicze i fotografia lotnicza w archeologii, (red). W. Śmigielski, Poznań, 98-110
Dzik J., 2003, Dzieje życia na Ziemi, Warszawa
Gale R., Cutler D., 2000, Plants in Archaeology, Identification Manual of Artefacts of Plant Origin from Europe and the Mediterranean, Kew
Kruk J., 1994, Botanika w badaniach nad dawnymi społecznościami ludzkimi (uwagi archeologa), [w:] Warsztaty Archeobotaniczne, Igołomia 1990-1993, (red.) K. Wasilikowa, Polish Botanical Studies, Guidebook Series 11, 9-16
Lasota-Moskalewska A., 2008, Archeozoologia. Warszawa
2005, Zwierzęta udomowione w dziejach ludzkości, Warszawa
Lityńska-Zając M., 1994, Problem datowania szczątków roślinnych ze stanowisk archeologicznych, [w:] Warsztaty Archeobotaniczne, Igołomia 1990-1993, red. K. Wasilikowa, Polish Botanical Studies, Guidebook Series 11, 169-174
1997, Roślinność i gospodarka rolna w okresie rzymskim, Kraków
Lityńska-Zając M., Wasilikowa K., 2005, Przewodnik do badań archeobotanicznych, Poznań
Madeyska T., 1992, Metody paleobotaniczne, [w:] Czwartorzęd. Osady, metody badań, stratygrafia, (red.) L. Lindner, Warszawa, 343-367
Makowiecki D., 2003, Historia ryb i rybołówstwa w holocenie na Niżu Polskim w świetle badań archeoichtiologicznych, Warszawa
1998, Możliwości poznawcze i niektóre problemy metodyczne polskiej archeozoologii, [w:] Nauki przyrodnicze i fotografia lotnicza w archeologii, red. W. Śmigielski, Poznań, 77-95
Marciniak A., 1996, Archeologia i jej źródła. Materiały faunistyczne w praktyce badawczej archeologii, Warszawa-Poznań
Mojski E., J., 2005, Ziemie Polski w czwartorzędzie, Warszawa
O'Connor T. P., 1998, Environmental Archaeology: a Matter of Definition, "Environmental Archaeology. The Journal of Human Palaeoecology", 2, 1-6
Radwańska U., 2007, Podstawy paleontologii, Warszawa
Reitz E. J., Wing E. S., 1999, Zooarchaeology, Cambridge
Southwood R., 2004, Historia życia, Warszawa
Stanley S., 2002, Historia Ziemi, Warszawa
Zawadzki S. (red.), 1999, Gleboznawstwo, Warszawa
Zielski A., Krąpiec M., 2004, Dendrochronologia, Warszawa
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: