Wstęp do literaturoznawstwa 3020-BA1WLI

Zadaniem zajęć jest:
- przedstawienie zakresu przedmiotowego i wzajemnych powiązań poetyki i teorii literatury;
- wprowadzenie do podstawowych zagadnień krytyki literackiej;
- wprowadzenie do analizy poszczególnych aspektów dzieła literackiego;
- przedstawienie funkcji dzieła literackiego, problematyki jego budowy i kompozycji, stylistyki i stylizacji;
- wprowadzenie do typologii struktur słownych i składni poetyckiej.
Planowane formy/działania/metody dydaktyczne: wykład, praca z tekstem literackim wspomagane technikami multimedialnymi (prezentacje).
Podczas zajęć studenci mogą posługiwać się narzędziami SI np. do zbierania materiałów, opracowania stanu badań oraz tworzenia bibliografii. Wykluczone jest stosowanie narzędzi SI w celach interpretacyjnych, do tworzenia wypowiedzi pisemnej czy do opracowywania fragmentów tekstu.

W cyklu 2024:

Zapoznanie studentów z podstawami wiedzy teoretycznoliterackiej – terminologią, typami czynności badawczych. Zakres tematyczny konwersatorium: struktura dzieła literackiego, wiedza o rodzajach i gatunkach literackich oraz o kategoriach estetycznych; zapoznanie studentów z naukowymi i metodologicznymi podstawami analizy tekstu literackiego; identyfikacja składników językowo-stylistycznych, tematologicznych i aspektów genologicznych dzieła literackiego, rozpoznawanie funkcji elementów w utworze, rozróżnianie stylów, konwencji i poetyk. Celem ćwiczeń warsztatowych uzupełniających część teoretyczną będzie doskonalenie w praktyce naukowej analizy i interpretacji dzieła literackiego oraz metod samodzielnej pracy z tekstem.

Nakład pracy studenta
– udział w zajęciach – 2 ECTS
– bieżące przygotowywanie się do zajęć (lektura tekstów naukowych) – 2 ECTS
– przygotowanie się do kolokwium i egzaminu pisemnego – 2 ECTS
RAZEM 6 ECTS

Założenia (opisowo)

Koordynatorzy przedmiotu

Alicja Kitlasz
Inesa Szulska
Joanna Tabor-Książyk

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Tryb prowadzenia

w sali

Efekty kształcenia

Po ukończeniu kursu student:
WIEDZA
- zna i rozumie powiązania filologii bałtyckiej z innymi dziedzinami nauki i dyscyplinami humanistycznymi
- zna i rozumie terminologię, teorie i metodologie badań z zakresu literaturoznawstwa
- zna i rozumie terminologię literaturoznawczą w języku polskim i wybranym języku obcym
- zna i rozumie metody interpretacji i analizy tekstu literackiego
UMIEJĘTNOŚCI
- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i wykorzystywać informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych
- potrafi czytać, interpretować i analizować teksty literackie, uwzględniając kontekst historyczny i kulturowy
- potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla literaturoznawstwa
- potrafi czytać, interpretować i analizować teksty o charakterze naukowym i poprawnie stosować poznaną terminologię literaturoznawczą
- potrafi przytoczyć główne tezy badaczy historii i teorii literatury, stosownie do ich istotności
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- jest gotów do właściwej oceny znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych

Kryteria oceniania

Kontrola obecności (student ma prawo do 2 nieobecności w semestrze, każda kolejna nieobecność powinna być zaliczona w sposób uzgodniony z prowadzącym; nieobecność na 50% zajęć skutkuje nieuzyskaniem zaliczenia), ocena bieżącego przygotowania i aktywnego udziału w zajęciach.

Zajęcia kończą się egzaminem pisemnym przeprowadzanym w formie testu obejmującego (1) zagadnienia teoretycznoliterackie oraz (2) poetykę (wersologia i stylistyka).

Praktyki zawodowe

Literatura

1. A. Kulawik, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1997 (lub inne).
2. A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006.
3. W. Szkłowski, Sztuka jako chwyt, [w:] A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków 2006 lub [w:] Teoria badań literackich za granicą, Kraków 1966-1986, t. II, cz. 3.
4. W. Propp, Morfologia bajki, "Pamiętnik Literacki" 1968, 59/4, s. 203-242.
5. R. Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa, [w:]
A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków 2006 lub [w tegoż:] W poszukiwaniu istoty języka, T. II.
6. M. Bachtin, Słowo w dziele Dostojewskiego, [w tegoż:] Problemy poetyki Dostojewskiego, Warszawa 1970, s. 275-403 lub [w:] Poetyka 2 (red. D. Ulicka), s. 108-210.
7. C. Brooks, Herezja parafrazy, [w:] A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków 2006.
8. J. Łotman, Problem znaczenia w tekście artystycznym, [w tegoż:] Struktura tekstu artystycznego, Warszawa 1984 lub [w:] A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków 2006.
9. M. Heidegger, Cóż po poecie w czasie marnym?, [w tegoż:], Ścieżki lasu, Warszawa1985.
10. H.-G. Gadamer, Tekst i interpretacja, [w tegoż:] Język i rozumienie, Warszawa 2003, s. 99-141 lub A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków 2006.
11. P. Ricoeur, Symbol daje do myślenia, [w tegoż:], Egzystencja i hermeneutyka, Warszawa 1985.
12. E. Husserl, Idea fenomenologii, wykład III i IV, [w tegoż:], Idea fenomenologii. Pięć wykładów, Warszawa 1990, s. 53-77.
13. R. Ingarden, Z teorii dzieła literackiego, [w:] A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków 2006.
14. W. Iser, Apelacyjna struktura tekstów, [w:] A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków 2006.
15.U. Eco, Nadinterpretowanie tekstów, [w:] U. Eco, R. Rorty, J. Culler, Ch. Brooke-Rose, Interpretacja i nadinterpretacja, Kraków 1996, s. 51-75.
16. H. Bloom, Strach przed kontaminacją, [w tegoż:], Lęk przed wpływem, Kraków 2002, s. 9-44.
17. Ph. Lejeune, Pakt autobiograficzny, [w tegoż:] Wariacje na temat pewnego paktu, Kraków 2001, s. 21-56.
18. H. White, Znaczenie narracyjności dla przedstawiania rzeczywistości, [w tegoż:] Poetyka pisarstwa historycznego, Kraków 2000 (II wyd. 2010), s. 135-170.
19. E. Said, Orientalizm.Wprowadzenie, [w tegoż:] Orientalizm, Poznań 2005, lub [w:] A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków 2006.
20. S. Fish, Jak rozpoznać wiersz, gdy się go widzi, [w tegoż:] Interpretacja, retoryka, polityka, pod red. A. Szahaja, Kraków 2002.

W cyklu 2024:

1. Arystoteles, Poetyka, przeł. i oprac. H. Podbielski, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo; Warszawa: we współpr. z De Agostini Polska, 2006 [fragmenty]
2. M. Bachtin, Słowo w dziele Dostojewskiego, [w tegoż:] Problemy poetyki Dostojewskiego, Warszawa 1970, s. 275-403 lub [w:] Poetyka 2 (red. D. Ulicka), s. 108-210.
3. Ćwiczenia z poetyki, pod red. nauk. A. Gajewskiej, T. Mizerkiewicza, Warszawa: PWN, 2006.
4. U. Eco, Nadinterpretowanie tekstów, [w:] U. Eco, R. Rorty, J. Culler, Ch. Brooke-Rose, Interpretacja i nadinterpretacja, Kraków 1996, s. 51-75.
5. S. Fish, Jak rozpoznać wiersz, gdy się go widzi, [w tegoż:] Interpretacja, retoryka, polityka, pod red. A. Szahaja, Kraków 2002.
6. R. Ingarden, Z teorii dzieła literackiego, [w:] A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków: wydawnictwo "Znak", 2006.
7. Kompozycja i genologia: ćwiczenia z poetyki, pod red. nauk. A. Gajewskiej, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2009.
8. D. Korwin-Piotrowska, Poetyka: przewodnik po świecie tekstów, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
9. A. Kulawik, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków: Antykwa, 1997 (lub inne)
10. Ph. Lejeune, Pakt autobiograficzny, [w tegoż:] Wariacje na temat pewnego paktu, Kraków 2001, s. 21-56.
11. Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, wyd. II, Warszawa: PWN, 2020.
12. Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, wyd. 2 poprawione i rozszerzone, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1988 - lub wyd. następne.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Filologia bałtycka, stacjonarne, pierwszego stopnia

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3020-BA1WLI w USOSweb