Dyslalia 3007-L1A3DL
Dyslalia - to pierwsze zaburzenie rozwoju mowy, które poznają studenci. Poznają nieprawidłowości w realizacji spółgłosek m.in. dentalizowanych, welarnych, dźwięcznych, ustnych, drżącej [r], a także samogłosek.
Zdobywają wiedzę na temat ich charakterystycznych objawów oraz uwarunkowań anatomiczno-funkcjonalno-środowiskowych. Studenci zdobywają umiejętność oceny poziomu rozwoju i poprawności artykulacji u dzieci. Poznają narzędzia wykorzystywane przez polskich logopedów do przeprowadzenia takiej oceny -testy i kwestionariusze. Studenci opanowują umiejętność tworzenia indywidualnych planów terapii, dostosowanych do korygowanej wady, potrzeb i możliwości dziecka.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
zna różne klasyfikacje dyslalii (m.in. jakościową wyróżniającą różne nieprawidłowe realizacje dźwięków tj. sygmatyzm, rotacyzm, mowa bezdźwięczna)
zna przyczyny zakłóceń w realizacji dźwięków języka polskiego
zna różne metody diagnozowania i usprawniania dzieci z dyslalią
UMIEJĘTNOŚCI
potrafi samodzielnie opisywać, analizować objawy językowe
i pozajęzykowe dyslalii
potrafi diagnozować dzieci z dyslalią
potrafi opracować plan terapii uwzględniając potrzeby i możliwości pacjenta
dobierać i stosować właściwe metody i narzędzia w podejmowanych zadaniach terapeutyczno-logopedycznych, posługiwać się wyspecjalizowaną aparaturą badawczą i zaawansowanymi technikami informacyjno-komunikacyjnymi (ICT) w celu pozyskiwania lub analizy danych
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
posiada umiejętność rozumienia sytuacji emocjonalno-społecznej pacjenta z dyslalią
potrafi współpracować z rodzicami dziecka i innymi specjalistami w celu tworzenia skutecznego procesu usprawniania pacjenta z dyslalią
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności), realizacja zadań praktycznych realizowanych w trakcie ćwiczeń, hospitacje zajęć, opracowanie konspektu, sprawdziany śródsemestralne - zaliczone na 60%.
Egzamin ustny komisyjny w formie stacjonarnej (konieczność uzyskania pozytywnej oceny za odpowiedź na każde z trzech wylosowanych pytań)
Literatura
Antos D., Demel G., Styczek I. (1978) „Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy.” Warszawa
Bryndal M. (2015) "Fonologiczna interpretacja procesów doskonalenia wymowy dziecięcej na tle współczesnych teorii fonologicznych", Komlogo, Gliwice.
Cieszyńska, J. (2003). "Metody wywoływania głosek". Kraków: Wydawnictwo Superprint.
Demel G. (1994) „Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola”WSiP, Warszawa
Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki (2012) (red.) E. Czaplewska, S. Milewski, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Emiluta – Rozya D. (1994) „Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym” CMPP-P MEN 1994
Emiluta – Rozya D., Mierzejewska H., Atys P. (2004) „Badania przesiewowe do wykrywania zaburzeń mowy u dzieci 2, 4, 6-letnich.” Wydawnictwo APS
Emiluta – Rozya D. (2008) „Modyfikacja zestawienia form zaburzeń mowy” H. Mierzejewskiej i D. Emiluty-Rozya [w:] Diagnoza i Terapia w Logopedii (red.) Porayski-Pomsta J., Elipsa, Warszawa
Emiluta – Rozya D. (1998) „Diagnoza logopedyczna dzieci z wadami wymowy” [w:] Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju mowy (red.) Rola J., WSPS, Warszawa
Fabiszewska-Jaruzelska F. (1991) „Etiologia zaburzeń w obrębie narządu żucia”. [w:] (red.) B. Rocławski „Opieka logopedyczna od poczęcia”. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk
Gałkowski T. i Jastrzębowska G. (red.) (1999) „Logopedia. Pytania i odpowiedzi.” Podręcznik akademicki, Uniwersytet Opolski, Opole
Hortis -Dzierzbicka M., Stecko E. (2005) „Mowa pacjenta z rozszczepem podniebienia. Szkice foniatryczno-logopedyczne”, WUW, Warszawa.
Kania J. (2001) „Szkice logopedyczne”, Polskie Towarzystwo Logopedyczne, Lublin
Konopska L. (2008) „Standard postępowania logopedycznego w przypadku osób z wadą zgryzu”, [w:] Logopedia t.37, PTL, Lublin
Konopska L.(2015 ) "Desonoryzacja w dyslalii. Analiza artykulacyjna, akustyczna i audytywna", Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Kozłowska E., Kurowska M., Wysocka K., (2020), Mowa bezdźwięczna u dzieci. Teoria i praktyka, Strefa logopedy nr 13, Wiedza i praktyka, Warszawa.
Krajna E., (2008), "100-1yrazowy test artykulacyjny", Komlogo, Gliwice.
Krasowcz-Kupis G. (2004) „Rozwój świadomości językowej dziecka. Teoria i praktyka.” UMCS, Lublin
Lorenc A., Skrzek J., (2021), "Diagnoza i terapia w przypadku mowy" bezdźwięcznej, [w:] (red.) A. Domagała, U. Mirecka, "Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna", Harmonia Universalis, Gdańsk, s. 241-266.
Łobacz P.,(1996), "Polska fonologia dziecięca. Studia fonetyczno-akustyczne", Warszawa Wyd. „Energeia”.
Mackiewicz B. (1993), „Zapobieganie oddychaniu przez usta u noworodków i niemowląt. Znaczenie pionizacji końca języka dla poprawnej artykulacji głosek. Wskazówki do nauki prawidłowego połykania w wadach zgryzu i wymowy u dzieci”. [w:] (red.) B. Rocławski „Opieka logopedyczna od poczęcia”. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Michalak-Widera I. (2009) „Logopedyczny test dla dzieci i młodzieży”, Katowice
Michalak-Widera I., Węsierska K. (2012) „Test do badań przesiewowych mowy dla dzieci w wieku przedszkolnym”, Katowice.
Ostapiuk B. (2008) „Standard postępowania logopedycznego w dyslalii ankyloglosyjnej”, [w:] Logopedia t.37, PTL, Lublin.
Pluta-Wojciechowska D. (2008) „Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia”. Badania-Teoria-Praktyka. Wydawnictwo Ergo-Sum, Bytom.
Pluta-Wojciechowska D. (2013) "Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego". Wydawnictwo Ergo-Sum, Bytom.
Pluta-Wojciechowska D. (2017), " Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia logopedyczna wybranych form zaburzeń", Wydawnictwo Ergo-Sum, Bytom.
Potocka-Pirosz K., Sadowska E., "Rzadziej występujące rodzaje dyslalii - diagnoza i terapia", [w:] (red.) A. Domagała, U. Mirecka, "Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna", Harmonia Universalis, Gdańsk, s. 267-294.
Rocławski B. (1995) „ Słuch fonemowy i fonetyczny”. Teoria i praktyka. Glottispol. Gdańsk
Rocławski B. (red.) (1991) „Opieka logopedyczna od poczęcia”. Uniwersytet Gdański. Gdańsk
Sołtys-Chmielowicz A. (2008) „Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka.”, Impuls, Kraków
„Standard postępowania logopedycznego w przypadku dyslalii”, [w:] Logopedia t.37, PTL, Lublin
Styczek I. (1979) „Logopedia”
Styczek I. (1982), „Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego”. WSiP, Warszawa
Wójtowiczowa J. (1997) „O wychowaniu językowym”, Warszawa
Wójtowiczowa J. (1991) „ Logopedyczny zbiór wyrazów”
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: