Dydaktyka nauczania początkowego 3007-L1A2DN
Ćwiczenia poświęcone są omówieniu wybranych zagadnień stanowiących podstawę dydaktyki nauczania początkowego. Podczas zajęć omówimy zagadnienia dotyczące procesu kształcenia i jego składników (celów i treści kształcenia oraz wymagań programowych i sposobów oceniania), dokonamy przeglądu najważniejszych zasad kształcenia i metod dydaktycznych, przyjrzymy się psychologicznym, pedagogicznym, społecznym i socjologicznym kontekstom edukacji oraz różnym koncepcjom edukacji początkowej w perspektywie porównawczej oraz w odniesieniu do propozycji kształcenia alternatywnego. Program kursu obejmie takie zagadnienia szczegółowe, jak:
• dydaktyka ogólna – wprowadzenie, podstawowe terminy dydaktyczne, proces kształcenia, jego składniki, struktura i funkcje, zasady nauczania, rola zabawy w edukacji elementarnej;
• związek wartości i celów w edukacji. Budowa celów kształcenia. Taksonomia celów kształcenia i ich wykorzystanie w praktyce edukacyjnej (dziedzina poznawcza, emocjonalna, psychomotoryczna). Indywidualizacja kształcenia;
• ewaluacja w edukacji. Psychologiczne prawidłowości procesu oceniania. Przedmiot, funkcje i metody oceniania uczniów przez nauczycieli w systemie edukacji tradycyjnej i alternatywnej;
• klasyfikacja metod kształcenia, nauczania, uczenia się. Wybrane metody w rozwijaniu kluczowych umiejętności w edukacji początkowej;
• psychologiczne i pedagogiczne podstawy procesu czytania;
• rozwijanie umiejętności czytania w aspekcie technicznym, semantycznym i krytyczno-twórczym;
• ocenianie umiejętności odbioru tekstów – konstruowanie narzędzi testowych, przykłady zadań;
• pisanie – nowy język dziecka. Rozwijanie umiejętności tworzenia tekstów;
• ocenianie umiejętności tworzenia wypowiedzi różnego typu;
• rozwój umiejętności mówienia a praktyka edukacyjna. Dziecko - uczestnikiem dialogu i konstruktorem znaczeń. Proces komunikowania się nauczyciel – uczeń;
• rozwijanie sprawności gramatycznej i zasobu słownikowego;
• krytyczna analiza edukacji matematycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym;
• edukacja przyrodnicza;
• kształcenie zintegrowane – założenia a rzeczywistość. Szanse i zagrożenia koncepcji integrowania treści kształcenia we wczesnej edukacji. Planowanie pracy dydaktycznej. Rola nauczyciela;
• monitorowanie osiągnięć szkolnych dzieci jako metoda doskonalenia edukacji. Wyniki badań umiejętności językowych i matematycznych dzieci w edukacji początkowej i ich uwarunkowań;
• nauczanie jako aktywność kulturowa - ukryty program;
• przestrzeń w szkole;
• język jako narzędzie konstruowania wiedzy w szkole. Jak uczyć myślenia?
• uwarunkowania procesu uczenia się. Nierówności społeczne w polskim systemie edukacyjnym: uwarunkowania i możliwości zmiany;
• psycholingwistyczne i socjolingwistyczne podstawy rozwoju języka dziecka;
• alternatywne koncepcje wczesnej edukacji;
• pedagogika porównawcza – systemy oświatowe w różnych krajach;
• znaczenie edukacji przedszkolnej w rozwoju dziecka. Proces szkolnej socjalizacji.
Podczas zajęć analiza zagadnień teoretycznych wsparta będzie licznymi przykładami z praktyki dydaktycznej, a prezentowane i wypracowane podczas zajęć metody, techniki i narzędzia dydaktyczne wzbogacą warsztat nauczyciela o przykłady do bezpośredniego zastosowania.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024: | W cyklu 2023: |
Efekty kształcenia
WIEDZA
• ma podstawową wiedzę z historii pedagogiki; zna najważniejsze kierunki i teorie pedagogiczne, najważniejsze systemy dydaktyczne, modele kształcenia i wychowania oraz podstawowe pojęcia pedagogiczne i dydaktyczne;
• zna cele i treści oraz zasady kształcenia (reguły, normy), metody kształcenia i wychowania (sposób postępowania nauczyciela), formy organizacyjne kształcenia i wychowania oraz metody i zasady oceniania postępów uczniów w nauce i wychowaniu, zwłaszcza w okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym;
UMIEJĘTNOŚCI
• umie zaprezentować własne wątpliwości, sugestie, pomysły, interpretacje, popierając je merytoryczną argumentacją z wykorzystaniem wybranych ujęć teoretycznych i poglądów różnych autorów;
• potrafi charakteryzować podstawowe założenia teoretyczne głównych kierunków pedagogicznych;
• definiuje podstawowe pojęcia psychologiczne i pedagogiczne (w tym z zakresu pedagogiki przedszkolnej, wczesnoszkolnej i specjalnej), a także potrafi scharakteryzować podstawowe założenia teoretyczne głównych kierunków psychologicznych i pedagogicznych
• umie organizować w sposób świadomy, systematyczny i planowy zajęcia dydaktyczne dostosowane do wieku i możliwości poznawczych dziecka;
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
• ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ich uzupełniania i doskonalenia i potrafi to robić; dokonuje samooceny własnych umiejętności i kompetencji;
Kryteria oceniania
Praca na zajęciach -Poprawne wykonanie zadań podczas zajęć, aktywność na zajęciach.
Kolokwium (po semestrze zimowym) -suma punktów uzyskanych podczas kolokwium nie może być mniejsza niż 60% ogólnej punktacji.
Egzamin pisemny (po semestrze letnim) - Suma punktów uzyskanych podczas egzaminu nie może być mniejsza niż 60% ogólnej punktacji.
Do egzaminu zostaną dopuszczone osoby, które zaliczyły kolokwium po semestrze zimowym.
Obecność jest obowiązkowa (dopuszczalne dwie nieobecności w semestrze).
Oceny:
2,0 (ndst)
Niespełnienie któregoś z kryteriów zaliczenia: brak zaliczenia kolokwium po semestrze zimowym (suma punktów niższa niż 60% ogólnej punktacji lub nieprzystąpienie do kolokwium), brak zaliczenia egzaminu pisemnego (suma punktów niższa niż 60% ogólnej punktacji lub nieprzystąpienie do egzaminu), więcej niż dwie nieobecności w semestrze.
3,0 (dost)
Spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia. Średnia ważona z ocen za kolokwium (waga x 1) i egzamin pisemny (waga x 2) od 3 do 3,25
3,5 (dost plus)
Spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia. Średnia ważona z ocen za kolokwium (waga x 1) i egzamin pisemny (waga x 2) od 3,26 do 3,75
4,0 (db) Spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia. Średnia ważona z ocen za kolokwium (waga x 1) i egzamin pisemny (waga x 2) od 3,76 do 4,25
4,5 (db plus)
Spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia. Średnia ważona z ocen za kolokwium (waga x 1) i egzamin pisemny (waga x 2) od 4,26 do 4,75
5,0 (bdb)
Spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia. Średnia ważona z ocen za kolokwium (waga x 1) i egzamin pisemny (waga x 2) od 4,76 do 5
Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. B. Bokus, G.W. Shugar, Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia, nowe perspektywy, Gdańsk 2007.
2. Ch. Galloway, Psychologia uczenia się i nauczania, t. I i II, Warszawa 1988.
3. K. Kruszewski, Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Warszawa 2009.
4. E. Malmquist, Nauka czytania w szkole podstawowej, Warszawa 1987.
5. R. Meighan, Socjologia edukacji, Toruń 1993.
6. B. Niemierko, Ocenianie szkolne bez tajemnic, Warszawa 2002.
7. G. W. Shugar, M. Smoczyńska (red.)., Badania nad rozwojem języka dziecka, Warszawa 1980.
8. D. Wood, Jak dzieci uczą się i myślą, Kraków 2006.
9. Żytko M., Pisanie – żywy język dziecka, Warszawa 2006.
Literatura uzupełniająca:
1. F. Bereźnicki, Podstawy dydaktyki, Kraków 2011.
2. J. Cieślikowski, Wielka zabawa, Wrocław 1985.
3. M. Dagiel, Pozwólmy dzieciom bawić się słowami, Warszawa 2011.
4. M. Dąbrowski, (Za) trudne, bo trzeba myśleć?, Warszawa 2013.
5. R. Fisher, Uczymy jak myśleć, Warszawa 1999.
6. D. Klus-Stańska, Konstruowanie wiedzy w szkole, Olsztyn 2002.
7. D. Klus-Stańska, Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Warszawa 2010.
8. D. Klus-Stańska, (Anty)edukacja wczesnoszkolna, Kraków 2015.
9. K. Kruszewski, Sztuka nauczania. Szkoła, Warszawa 1994.
10. Cz. Kupisiewicz, Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1994.
11. B. Murawska, Pozwólmy dzieciom czytać, Warszawa 2011.
12. B. Niemierko, Między ocena szkolna a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, Warszawa 1998.
13. B. Niemierko, Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Warszawa 2007.
14. W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1996.
15. C. Ornstein, F. P. Hunkins, Program szkolny. Założenia, zasady, problematyka, Warszawa 1998.
16. E. Perrott, Efektywne nauczanie, Warszawa 1995.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: