- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Polszczyzna mieszkańców Lwowa 3003-PML-OG
Cel konwersatorium „Polszczyzna mieszkańców Lwowa” zostanie zrealizowany w ramach kolejnych zajęć:
1. Historia Lwowa.
2. Kultura pogranicza a język. Dwie odmiany polszczyzny kresowej – północna z Wilnem jako ośrodkiem głównym, oraz południowa z Lwowem.
3. Język lwowian w historii języka polskiego. Ukraiński wariant gwary lwowskiej.
4. Świadectwa przemian językowych. Wpływy różnych języków na język polski mieszkańców Lwowa (wielokulturowość miasta).
5. Stan polszczyzny mieszkańców Lwowa – współcześnie (kontekst socjolingwistyczny, sytuacja językowa, liczba użytkowników na tle ogólnej liczby lwowian itp.).
6. Współczesna polszczyzna lwowian a polityka językowa państwa ukraińskiego i polskiego (szkoły z językiem polskim, związki wyznaniowe, opieka lub jej brak ze strony Polski itp.).
7. Język mieszkańców Lwowa a współczesna polszczyzna standardowa. Polszczyzna lwowian a normatywność.
8. Świadomość językowa Polaków mieszkających we Lwowie dziś.
9. Lwowski bałak w twórczości literackiej.
10. Lwowski bałak w międzywojennych i powojennych piosenkach – zajęcia z zaproszonym gościem.
11. Polszczyzna południowokresowa w filmach.
12. Przedwojenne i współczesne nazwy ulic Lwowa.
13. Antroponimia mieszkańców Lwowa – dawniej i dziś.
14. Znani lwowianie i ich twórczość – dawniej i dziś.
15. Sprawdzian.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
WIEDZA (student zna i rozumie:)
- w pogłębionym stopniu rolę refleksji językoznawczej w kształtowaniu kultury,
- ma pogłębioną wiedzę w zakresie funkcjonowania polszczyzny we Lwowie,
- wiedzę na temat znanych postaci historycznych związanych ze Lwowem,
- język i kulturę Lwowa,
- jest zainteresowany funkcjonowaniem języka polskiego we Lwowie
UMIEJĘTNOŚCI (student potrafi:)
- samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze niezbędne do uczestniczenia w badaniach naukowych, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego oraz wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych i wykorzystywać je we własnych projektach badawczych z zakresu językoznawstwa,
- w stopniu pogłębionym stosować w dyskursie naukowym i własnych pracach badawczych poznaną terminologię, ujęcia teoretyczne, paradygmaty badawcze i pojęcia właściwe dla językoznawstwa,
- analizować teksty literackie pod kątem występujących w nich cech gwarowych,
- pisać prace językoznawcze,
- czytać i analizować teksty naukowe z zakresu językoznawstwa i kulturoznawstwa,
- posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu dialektologii i socjolingwistyki,
- wskazywać cechy wyróżniające gwarę lwowską na tle innych gwar.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (student jest gotów do:)
- uznania znaczenia europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych,
- uznania znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych,
- profesjonalnego organizowania własnego warsztatu badawczego i krytycznej oceny swoich dokonań,
- jest świadomy nabytej wiedzy,
- potrafi współpracować z opiekunem naukowym, a także młodym pracownikiem dydaktycznym,
- szanuje i rozumie kulturę i język Lwowa,
- pragnie zarejestrować i utrwalić zanikającą gwarę lwowską.
Kryteria oceniania
Student uzyskuje zaliczenie przedmiotu na podstawie:
- obecności i aktywności na zajęciach (ocena aktywności studentów - OA); liczba dozwolonych nieobecności - 2;
- pisemnego sprawdzianu;
- referatu lub prezentacji na wybrany temat, uzgodniony z prowadzącymi (praca roczna - PR).
Praktyki zawodowe
Nie
Literatura
Bednarczuk Leszek, Z południowo-wschodniej peryferii polszczyzny, [w:] Języki ruskie w rozwoju historycznym i kontaktach z polszczyzną, pod red. Lilii Citko, Białystok 2018, s. 11–54.
Domagalski Stanisław, Bałak lwowski. Mowa przedwojennego Lwowa, Warszawa 2018.
Domagalski Stanisław, Lwowska mowa bałakowa, Warszawa 2013.
Dubisz Stanisław, Status polszczyzny Kresów północno-wschodnich wobec języka innych polonocentrycznych wspólnot komunikatywnych poza granicami kraju, „Acta Baltico-Slavica” XXIV, Warszawa 1999, s. 87-93.
Dzięgiel Ewa, Odmiany terytorialne i społeczne współczesnego języka polskiego na Ukrainie, „LingVaria” 12(24), 2017, s. 199–210.
Dzięgiel Ewa, Polacy czy cudzoziemcy? Kształtowanie się identyfikacji narodowej młodzieży polskiego pochodzenia na Ukrainie, [w:] Ewa Golachowska, Anna Zielińska (red.), Konstrukcje i destrukcje tożsamości, t. 2. Tożsamość wobec wielojęzyczności, Warszawa 2012, s. 235–246.
Dzięgiel Ewa, Polszczyzna na Ukrainie. Sytuacja językowa w wybranych wsiach chłopskich i szlacheckich, Warszawa 2003 (wybrane fragmenty).
Eberhardt Piotr, Polska ludność kresowa. Rodowód, liczebność, rozmieszczenie, Warszawa 1998.
Fellerer Jan, Miejska gwara lwowska do 1914 roku. Źródła i problemy badawcze, [w:] Badania dialektologiczne. Stan, perspektywy, metodologia. Materiały konferencji naukowej „Gwara i tekst” Kraków, 27–28 września 2013 r., pod red. Macieja Raka i Kazimierza Sikory, Kraków 2014, s. 95-102.
Grek-Pabisowa Iryda, Maryniakowa Irena., Współczesne gwary polskie na dawnych kresach północno-wschodnich, Warszawa 1999.
Habela Jerzy, Kurzowa Zofia, Lwowskie piosenki uliczne, kabaretowe i okolicznościowe do 1939 roku, Kraków 1997.
Historia i współczesność języka polskiego na Kresach Wschodnich, pod red. Irydy Grek-Pabisowej, Warszawa 1997 (wybrane fragmenty).
Hrabec Stefan, Elementy kresowe w języku niektórych pisarzy polskich XVI i XVII w., Toruń 1949.
Język polski dawnych Kresów Wschodnich, t. 1-4, pod red. Janusza Riegera, Warszawa 1996-2010, t. 4. współred. Dorota A. Kowalska (wybrane artykuły).
Burysz Alina, Ukrainizmy w mowie polskojęzycznych mieszkańców Drohobycza, w: Język polski dawnych Kresów Wschodnich, t. 5. Polskie dziedzictwo językowe na dawnych Kresach. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi, pod red. Ewy Dzięgiel, Katarzyny Czarneckiej i Doroty A. Kowalskiej, Warszawa 2012, s. 47-54.
Języki mniejszości i języki regionalne. Pamięci Profesora Zdzisława Stiebera, zasłużonego badacza języków mniejszościowych i pogranicz językowych, w stulecie urodzin, pod red. Elżbiety Wrocławskiej, Jadwigi Zieniukowej, Warszawa 2003.
Kresa Monika, Filmowa stylizacja gwarowa na przykładzie lwowskiego bałaku w polskich filmach fabularnych (1936-2012), Warszawa 2019.
Kresy - pojęcie i rzeczywistość. Zbiór studiów, pod red. Kwiryny Handke, Warszawa 1997 (wybrane artykuły)
Kresy w literaturze, pod red. Bolesława Hadaczka, Szczecin 1996.
Kurzowa Zofia, Elementy kresowe w języku powieści powojennej, Warszawa 1975.
Kurzowa Zofia, Polszczyzna Lwowa i kresów południowo-wschodnich do 1939 roku, wyd. II rozszerz., Warszawa-Kraków 1985.
Kurzowa Zofia, Ze studiów nad polszczyzną kresową. Wybór prac, Kraków 2007.
Kurzowa Zofia, Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich XVI-XX w., Kraków 1993.
Lwów nowoczesny/Lviv and modernity, red. Jacek Purchla i Łukasz Galusek, Kraków 2017.
Region, regionalizm - pojęcia i rzeczywistość: zbiór studiów, pod red. K. Handke, Warszawa 1993.
Rieger Janusz, Język polski na Ukrainie (rozpowszechnienie, funkcje, znaczenie, świadomość językowa), [w:] Język polski dawnych Kresów Wschodnich, pod red. Janusza Riegera, Warszawa 1996, s. 131-143.
Skudrzyk Aldona, Urban Krystyna, Małe ojczyzny: świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych, Katowice 2010.
Słownictwo kresowe. Studia i materiały, pod red. Janusza Riegera, Warszawa 2008.
Smułkowa Elżbieta, Badanie pograniczy językowych – uwagi metodologiczne, „Gwary dziś” 2002, t. 2. Regionalne słowniki i atłasy gwarowe, Poznań 2002, s. 45-56.
Straczuk J., Cmentarz i stół: pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi, Toruń 2013.
Studia kresowe, t. 1. Język, literatura, historia, red. nauk. Katarzyna Węgorowska, Zielona Góra 2010.
Studia nad polszczyzną kresową, pod red. Janusza Riegera i Wiaczesława Werenicza, t. 1-12, Warszawa 1982-2010, od t. 9. – pod red. J. Riegera (wybrane artykuły).
Szulowska Wanda, Imiennictwo dawnej ziemi halickiej i lwowskiej, Warszawa 1992.
Świadomość językowa, pod red. Jolanty Nocoń i Anny Tabisz, Opole 2014.
Urbańczyk Stanisław, Polski kresowy dialekt literacki?, „Z Polskich Studiów Slawistycznych”, seria VI, Warszawa 1983, s. 435-445.
W kręgu języka. Materiały konferencji „Słowotwórstwo – słownictwo – polszczyzna kresowa" poświęconej pamięci Profesor Zofii Kurzowej, Kraków 16-17 maja 2008, pod red. Mirosława Skarżyńskiego i Moniki Szpiczakowskiej, Kraków 2009 (wybrane artykuły).
Wasylkowski Janusz, Nie ma jak Lwów: śpiewnik lwowski do 1939, wybór i oprac. Janusz Wasylkowski, Warszawa 1990.
Zaleski Jan, Język Aleksandra Fredry, t. 1-2, Kraków 1969-1975.
Zaleski Jan, Polszczyzna kresów południowo-wschodnich. Język Aleksandra Fredry i inne studia, Kraków 1998.
Zawiliński Roman, Z kresów polszczyzny. Wrażenia podróżnika, Kraków 1912.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: