Leksykografia 3003-11A1LG
Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z leksykografią jako dziedziną leżącą na pograniczu językoznawstwa, kulturoznawstwa i edytorstwa. Przedmiotem uwagi będą m.in.: typologia słowników, struktura słowników, struktura polskiej leksykografii, wpływ kultury i polityki na zawartość słowników, społeczny status słowników, badania nad używaniem słowników, komercyjne aspekty leksykografii. Słuchacze nauczą się oceniać słowniki na podstawie różnych kryteriów i wybierać słowniki stosownie do swoich potrzeb. Wykaz tematów – zob. część B, Informacje szczegółowe.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu wykładu student:
– zna dostępne rodzaje słowników i wybiera słowniki odpowiednie do swoich potrzeb
– posługuje się słownikami, interpretując zawarte w nich informacje
– analizuje zawartość słownika z uwzględnieniem różnych czynników, np. historycznych, politycznych, kulturowych, obyczajowych
– ocenia przydatność słownika na podstawie różnych kryteriów
– rozpoznaje problemy warsztatowe w pracy nad słownikiem i ich zależność od przeznaczenia słownika
– charakteryzuje najważniejsze słowniki polskie
Kryteria oceniania
Końcowy test pisemny (test wyboru)
Literatura
Wykład będzie oparty m.in. na następujących pracach. Od słuchaczy nie wymaga się ich przeczytania.
Bańko M., Jedność w wielości. Cechy konstytutywne i typologiczne słowników. „Poradnik Językowy” 2010, z. 4, s. 5-25.
Bańko M., O normie i błędzie. „Poradnik Językowy” 2008, z. 5, s. 3–17.
Bańko M., Popularne słowniki w popularnej prasie. Przyczynek do społecznego obrazu słownika. „Prace Filologiczne” XLIX, 2004, s. 7–21.
Bańko M., Poznaj słownik po okładce. Teksty informacyjno-reklamowe wydawców na okładkach słowników. „Poradnik Językowy”, 2003, z. 8, s. 3–21.
Bańko M., Słownik jako książka popularnonaukowa (w:) O trudnym łatwo, red. J. Miodek, M. Zaśko-Zielińska. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002, s. 13–23.
Bańko M., Słowniki jako przedmiot żartów i parodii (w:) Polszczyzno moja... Księga jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej i dydaktycznej Profesora Jerzego Bralczyka, red. G. Dąbkowski, D. Lewandowska-Jaros. Warszawa: ASPRA-JR, 2009, s. 35–47.
Bańko M., Słowniki ortograficzne w Polsce – fenomen socjologiczny. „Prace Filologiczne” XLVIII, 2003, s. 7–32.
Bańko M., Stan i perspektywy współczesnej polskiej leksykografii jednojęzycznej (w:) Językoznawstwo w Polsce. Stan i perspektywy, red. S. Gajda. Opole: PAN, Uniwersytet Opolski, 2003, s. 127–141.
Bańko M., Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa. Warszawa: Wydział Polonistyki UW, 2001, s. 10–49.
Bejoint H., Tradition and Innovation in Modern English Dictionaries. Oxford: Clarendon Press, 1994, s. 6–41, 107–168.
Gruszczyński W., Słowniki w warsztacie pracy dziennikarza (w:) Polszczyzna w komunikowaniu publicznym, red. W. Gruszczyński, J. Bralczyk. Warszawa: ASPRA, 1999, s. 115–151.
Herbst T., Klotz M., Lexikografie. Paderborn: Ferdinand Schöningh, 2003, s. 158–199.
Kurkowska H., Polityka językowa a zróżnicowanie społeczne współczesnej polszczyzny. „Socjolingwistyka” 1, 1977, s. 17-25.
Lipczuk R., Puryzm językowy w Niemczech — historia i teraźniejszość. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LIX, 2003, s. 139–149.
Markowski A., Postawy wobec języka (w:) Mowa rozświetlona myślą, red. J. Miodek. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1999, s. 15–32; także (w:) Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, 1999, s. 1722–1728.
Markowski A., Puzynina J. (red.), Normalizacja języka w krajach Zachodu. Warszawa: Semper, 1994.
Pawelec R., Perswazja w słownikach (w:) Język perswazji publicznej, red. K. Mosiołek-Kłosińska, T, Zgółka. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2003, s. 171–181.
Pelc J., Dwa pojęcia normy a poprawność (w:) Język narzędziem myślenia i działania, red. W. Gruszczyński. Warszawa: Elipsa, 2002, s. 96–102.
Piotrowski T., Z zagadnień leksykografii. Warszawa: PWN, 1994, s. 30–81.
Piper D., Współczesna polska ortografia w szkole na przykładzie gimnazjum. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2003.
Puzynina J., Problem kodyfikacji normy języka polskiego. „Poradnik Językowy” 1977, z. 6, s. 1–8.
Szkiłądź H., Redakcja Słowników Języka Polskiego (w:) Alfabet PWN. Warszawa: PWN, 1997, 326–336.
Wierzbicka A., Dictionaries and Ideologies: Three Examples from Eastern Europe (w:) Cultures, Ideologies, and the Dictionary. Studies in Honor of Ladislav Zgusta, ed. Kachru B. B, Kahane H., 1995, Tübingen: Niemeyer [wybrane artykuły].
Żmigrodzki P., O polskich słownikach ortograficznych z punktu widzenia metaleksykografii. „Poradnik Językowy” 2004, z. 5, s. 15–30.
Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykografii polskiej. Katowice: Wydawnictwo UŚ, 2003, s. 23–27, 45–157, 244–245.
Żmigrodzki P., Ulitzka E., Nowak P., O świadomości leksykograficznej kandydatów na polonistów (na podstawie badań ankietowych). „Poradnik Językowy”, 2005, z. 5, s. 3-21.
Ponadto:
– słowniki drukowane i elektroniczne
– Narodowy Korpus Języka Polskiego
– wycinki prasowe
– publikacje na temat rynku książki
– witryny księgarni internetowych
– wyniki badań opinii publicznej
– rocznik statystyczny
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: