Wstęp do językoznawstwa synchronicznego 3003-11A1JS
Ćwiczenia są wprowadzeniem do studiowania języka z perspektywy synchronicznej. Studenci zapoznają się z podstawową terminologią i pojęciami należącymi do dyscypliny. Przedmiotem uwagi będą m.in.: definicja języka, jednostki języka i jednostki tekstu, funkcje języka i funkcje wypowiedzi, typologia znaków (ze szczególnym odniesieniem do języka), struktura języka (słownictwa i gramatyki), struktura zdań, znaczenie i referencja, akty mowy, elementy geolingwistyki i typologii języków, działy językoznawstwa. Zajęcia mają za zadanie zainteresować studentów językiem i przygotować do studiowania innych przedmiotów językoznawczych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024Z: | W cyklu 2023Z: |
Efekty kształcenia
Po zakończeniu ćwiczeń student:
- rozpoznaje różnice między systemem języka a tekstem i ich konsekwencje badawcze,
- nazywa kryteria, według których wyodrębnia się działy językoznawstwa,
- wyjaśnia podstawowe terminy gramatyczne i semantyczne,
- analizuje wypowiedzi z punktu widzenia funkcji, jaką pełnią,
- wybiera odpowiednie do przedmiotu badań metody językowego opisu tekstu,
- porównuje różne metody opisu języka, zwłaszcza metody opisu synchronicznego
Kryteria oceniania
- Krótka praca lub prace pisemne – 30%
- Test lub testy cząstkowe – 20%
- Końcowy test pisemny – 50%
Do zadań i testów może być wykorzystana platforma Kampus lub formularze Google. Test końcowy może zostać podzielony na części po poszczególnych działach.
Dopuszczalne są dwie nieobecności. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych, np. zwolnieniem lekarskim) – nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Usprawiedliwione nadprogramowe nieobecności muszą zostać odrobione w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.
Szacowany nakład pracy studentów: 90 godzin (3 ECTS), w tym:
- udział w ćwiczeniach: 30 godzin (1 ECTS)
- przygotowanie do zajęć: 30 godzin (1 ECTS)
- rozwiązanie testu cząstkowego lub testów cząstkowych, przygotowanie pracy pisemnej lub prac pisemnych: 30 godzin (1 ECTS)
Wykorzystanie systemów sztucznej inteligencji wymaga uzgodnienia z osobą prowadzącą zajęcia.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Grzegorczykowa, Renata: Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2007.
Literatura do wyboru*:
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. Kazimierz Polański, Wrocław 1993 (lub wyd. następne) – wybrane artykuły.
Encyklopedia języka polskiego, (poprzednio: Encyklopedia wiedzy o języku polskim), red. Stanisław Urbańczyk, Wrocław 1991 (lub wyd. następne) – wybrane artykuły.
Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, w: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, wyd. 2. Lublin 2001 – wybrane artykuły.
Apresjan, Jurij D.: Semantyka leksykalna, wyd. II, przekł. Z. Kozłowska i A. Markowski, Warszawa 2000.
Austin John L.: Jak działać słowami, w: tegoż, Mówienie i poznawanie, Warszawa 1993.
Bańko, Mirosław: Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa, Warszawa 2001, rozdz. 1-13, http://banko.polon.uw.edu.pl/inne_publikacje.html.
Bańko, Mirosław, Przepiórkowski, Adam, Górski, Rafał, Lewandowska-Tomaszczyk, Barbara: Narodowy Korpus Języka Polskiego. Warszawa, 2012, http://nkjp.pl/index.php?page=3&lang=0.
Bednarek, Adam i Grochowski, Maciej: Zadania z semantyki językoznawczej, Toruń 1987.
Bobrowski, Ireneusz: Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.
Bogusławski, Andrzej: Obiekty leksykograficzne i jednostki języka, w: A. Bogusławski, Sprawy słowa, Warszawa 1994, s. 115-124.
Bogusławski, Andrzej: Uwagi o pracy nad frazeologią, w: A. Bogusławski, Sprawy słowa, Warszawa 1994, s. 125-136.
Cruse, Alan: Meaning in Language. An Introduction to Semantics and Pragmatics, Oxford, New York 2004, publikacja dostępna w e-Książkach BUW (Academic Research Source eBooks).
Dalewska-Greń, Hanna: Języki słowiańskie, Warszawa 1997.
Diringer, David: Alfabet, Warszawa 1972.
Języki indoeuropejskie, pod red. L. Bednarczuka, t. 1 i 2, Warszawa 1986.
Grochowski, Maciej: Zarys leksykologii i leksykografii, Toruń 1982.
Grzegorczykowa, Renata: Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, wyd. 4. rozszerzone, Warszawa 2010, publikacja dostępna z iBuk-a via BUW (http://han.buw.uw.edu.pl/han/libra/https/libra.ibuk.pl/book/2578)
Guiraud, Pierre: Zagadnienia i metody statystyki językoznawczej, Warszawa 1966.
Hockett, Charles F.: Kurs językoznawstwa współczesnego, Warszawa 1968.
Języki indoeuropejskie, pod red. L. Bednarczuka, t. 1 i 2, Warszawa 1986.
Levinson, Stephen C.: Pragmatyka, Warszawa 2010, , publikacja dostępna z iBuk-a via BUW (http://han.buw.uw.edu.pl/han/libra/https/libra.ibuk.pl/book/2574)
Lyons, John: Semantyka, t.1 i 2, Warszawa 1984.
Majewicz, Alfred: Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989.
Mecner, Piotr: Elementy gramatyki umysłu, Kraków 2005.
Milewski, Tadeusz: Językoznawstwo, Warszawa 2004 (lub wyd. poprzednie), publikacja dostępna z iBuk-a via BUW (http://han.buw.uw.edu.pl/han/libra/https/libra.ibuk.pl/book/1775)
Podstawy językoznawstwa korpusowego, red. Barbara Lewandowska-Tomaszczyk, Łódź 2005.
Przybylska, Renata: Wstęp do nauki o języku polskim. Podręcznik dla szkół wyższych, Kraków 2004.
Psycholingwistyka, red. Jean B. Gleason, Nan B. Ratner, Sopot 2005.
Saloni, Zygmunt, Apologia graficyzmu, w: Prace z językoznawstwa ogólnego i kontrastywnego, pod red. J. Sambor, R. Huszczy, Warszawa 1991.
Sambor, Jadwiga: Słowa i liczby. Zagadnienia językoznawstwa statystycznego, Wrocław 1972.
Saussure, Ferdinand de: Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa 1961 (lub wyd. następne).
Szupryczyńska, Maria: Wstęp do językoznawstwa ogólnego, Toruń 1988.
Tokarz, Marek: Elementy formalnej teorii składni, Warszawa 1994.
Weinsberg, Adam: Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1983..
Wierzbicka, Anna: O języku dla wszystkich, Warszawa 1967.
Wierzbicka, Anna: Genry mowy, w: Tekst a zdanie, red. Teresa Dobrzyńska, Elżbieta Janus, Warszawa 1983, 125-138.
Wierzbicka, Anna: Język-umysł-kultura, Warszawa 1999.
Woliński, Marcin: Automatyczna analiza składnikowa języka polskiego, Warszawa 2019, r. V „Inne formalne opisy składni języka polskiego”, https://www.wuw.pl/data/include/cms/Automatyczna_analiza_skladnikowa_Wolinski_Marcin_2019.pdf.
Zbiór zadań z językoznawstwa, przekład i opracowanie Włodzimierz Gruszczyński, Warszawa 1990, https://depot.ceon.pl/handle/123456789/2067.
* Lista lektur informuje o zakresie materiału, ale od studentów nie oczekuje się przeczytania ich w całości. Fragmenty wymagające lektury będą wskazane przez prowadzących. Prowadzący mogą też poprosić o lekturę innej publikacji mieszczącej się w programie zajęć. Spośród wymienionych pozycji książką najbardziej zbieżną z programem zajęć jest „Wstęp do językoznawstwa” R. Grzegorczykowej.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: