Historia kultury skandynawskiej 3002-HKOS2CE1
Treści programowe:
1. Północne krajobrazy kulturowe. Wokół pojęcia Północy. Kultura typu skandynawskiego i zagadnienie nordyckiej wspólnoty kulturowej.
2. Północ w badaniach międzykulturowych i wybranych relacjach Polaków. Autostereotypy skandynawskie a historia. Różnice kulturowe w
biznesie.
3. Starożytności nordyckie. Wikingowie, mitologia, sagi.
4. "Ulthima Thule". Archaiczność, nowoczesność i późna nowoczesność kultury islandzkiej.
5. Terytoria osobne Norden. Od Grenlandii po Wyspy Alandzkie.
6. Unia Kalmarska i konsekwencje jej rozpadu w perspektywie "długiego trwania". Skandynawizm (nordyzm). Rada Nordycka i integracja
skandynawska w XX i XXI wieku. Świat nordycki a świat bałtycki.
7. Szwedzka "trzecia droga". Geneza i podstawy "Domu Ludu". Krytyka, nowoczesność i ludowość. Obyczaje i życie prywatne a państwo
opiekuńcze. Kwestia równości płci.
8. Cezura 1864. Samoorganizacja duńskiego społeczeństwa: ruchy społeczne i spółdzielnie. Podziw Norberta Elliasa i Jerzego
Jedlickiego. Grundtvig i uniwersytety ludowe.
9. Podstawowe zagadnienia historii kultury fińskiej i społeczeństwa Finlandii. Siła tradycji w społeczeństwie informacyjnym
10. Dzieje niezależności i odrodzenia kulturalnego Norwegii. "Syndrom Gynta" i "najlepszy kraj na świecie".
Wybór filmów będących przedmiotem refleksji w semestrze letnim (przykłady):
1. Granica (Szwecja)
2. Barany. Islandzka opowieść (Islandia)
3. Młodość Astrid (Szwecja)
4. Guldkysten (Dania)
5. Kochanek królowej (Dania)
6. Utøya, 22 lipca (Norwegia)
7. Olli Mäki. Najszczęśliwszy dzień jego życia (Finlandia)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna i rozumie:
w stopniu zaawansowanym wybrane aspekty historii kultury polskiej i ościennych kultur obcych
w zaawansowanym stopniu wybrane metodologie nauk o kulturze, strategie poznawcze i stosowane metody badawcze
podstawową terminologię nauk o kulturze
metody analizy oraz interpretacji praktyk i tekstów kulturyStudent potrafi:
wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z
różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych
interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny
określać znaczenie medialnego charakteru praktyk i przekazów kulturowych dla ich treści i funkcji
wykorzystywać metodologię badawczą oraz narzędzia (także cyfrowe) nauk humanistycznych oraz prezentować i syntetyzować
uzyskane tymi metodami dane
pisać rozprawy, samodzielnie dobierając literaturę oraz zaprezentować ustnie wyniki swych dociekań badawczych, a także
wygłosić referat będący rezultatem samodzielnej analizy literatury przedmiotu; w swych wypowiedziach pisemnych i ustnych
stosuje w sposób poprawny terminologię z zakresu nauk o kulturze
zabierać głos w dyskusji stosując poprawne strategie argumentacyjne i operacje logiczne
samodzielnie prowadzić pracę badawczą pod kierunkiem opiekuna naukowego
inicjować i prowadzić badawcze prace zespołowe; współdziałać w zespole z innymi osobami; organizować
pracę indywidualną i zespołową
stale dokształcać się i rozwijać intelektualnie oraz zawodowo
Student jest gotów do:
krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści
przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy do
rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów
dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla życia społecznego i dostrzegania konieczność jej rozwoju
zaangażowania w dialog społeczny i międzykulturowy ze zrozumieniem i empatią
wykazywania troski o dziedzictwo kulturowe i świadomości jego znaczenia dla życia społecznego
Kryteria oceniania
Kurs po I semestrze (zimowym) kończy się testem. Punktem wyjścia do tego testu będzie znajomość materiału przedstawianego na zajęciach, jak również zapoznanie się z lekturą obowiązkową (udostępnianą przez prowadzącego w postaci plików PDF).
Ocenie podlega również obecność i aktywność na zajęciach.
DOPUSZCZALNE SĄ 2 NIEOBECNOŚCI W SEMESTRZE.
(Natomiast warunkiem zaliczenia zajęć w II semestrze, czyli letnim, jest przedstawienie recenzji problemowej (!) wybranego filmu skandynawskiego lub, po konsultacji z prowadzącym., innego wybranego tekstu kultury skandynawskiej).
Literatura
WYBÓR LITERATURY WPROWADZAJĄCEJ W PROBLEMATYKĘ KULTUR I SPOŁECZEŃSTW NORDYCKICH
- Matti Klinge, Północ, natura, ubóstwo – tło nordyckiej tożsamości, w: tegoż, Fińska tradycja. Eseje o strukturach i tożsamościach
Północy, przeł. Jarosław Suchoples, Wrocław 2006.
- Janusz Tazbir, Sarmacki stereotyp Szweda, „Mówią wieki” 1995, nr 3
- Katarzyna Bachnik, Skandynawskie uwarunkowania kulturowe w procesach zarządzania, Warszawa 2010.
- Peter Heather, Wikińska diaspora, w: tegoż, Imperia i barbarzyńcy, Poznań 2012.
- Runy, red. Witold Maciejewski, Warszawa 2011, s. 169-190.
- Sagi islandzkie. Zarys dziejów literatury staronordyckiej, red. Jakub Morawiec, Łukasz Naubauer, Warszawa 2015, s. 15-39, 62-99.
- Eric Weiner, Islandia. Szczęście jest porażką, w: tegoż, Geografia szczęścia, Warszawa 2009.
- Stéfan Ólafsson, Contemporary Icelanders – Scandinavian or American?, „Scandinavian Review” 2003, nr 91.
- Ilona Wiśniewska, Białe. Zimna wyspa Spitsbergen, Wołowiec 2014 (fragmenty).
- Zenon Ciesielski, Dzieje kultury skandynawskiej, Gdańsk 2016, tom I, minimum = s. 300-328, 337-342, 383-402.
- Bo Stråth, Scandinavian Identity. A Mythical Reality, w: European Identities. Cultural Diversity and Integration in Europe, ed. Nils Arne
Sørensen, Odense 1995.
- Kristian Gerner, Region bałtycki. Spojrzenie geokulturowe, "Herito" 2015, nr 20.
- Kristina Orfali, Model jawności: społeczeństwo szwedzkie, przeł. Edyta Trojańska, w: Historia życia prywatnego. Tom 5, seria pod
redakcją Phillippe Ariès, Georges Duby, Wrocław 2006.
- Jonas Frykman, Orvar Löfgren, Narodziny człowieka kulturalnego. Kształtowanie się klasy średniej w Szwecji XIX i XX wieku, przeł. G.
Sokół, Warszawa 2007 (cz. I rozdz. 3, cz. 2 rozdz. 4).
- Mikołaj Grundtvig, Duńska szkoła wyższa, przeł. Franciszek Jaszuński, w: Agnieszka Bron-Wojciechowska, Grundtvig, Warszawa 1986.
- Social Capital. The Case of Cooperative Movements in Denmark and Poland, „Agriculture and Human Values” 2003, vol. 20, nr 3.
- Michael Booth, Skandynawski raj. O ludziach prawie idealnych, przeł. Barbara Gutowska-Nowak, Wyd. UJ, Kraków 2015, rozdział:
Finlandia.
- Nina Witoszek, Najlepszy kraj na świecie, w: Norwegia. Przewodnik nieturystyczny Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.
- Włodzimierz Karol Pessel, Czerwono-biali i Biało-Czerwoni. Dania, Polska, Północ - problemy sąsiedztwa kulturowego, Warszawa 2019.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: