- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Barok polski między Europą i Sarmacją. (Poszukiwania europejskości i tożsamości narodowej) 3001-BPL-OG
I. Jasny i zwięzły opis treści przedmiotu
Przedmiotem wykładu jest kultura baroku opolskiego ujęta w perspektywach europejskich. Celem jest
- interpretacja zjawisk w aspektach ich przynależności do kultury europejskiej i narodowej,
- rozpoznanie więzi łączących różnorodne przejawy kultury polskiego baroku, odnalezienie wspólnoty twórców reprezentujących odmienne orientacje ideowe i literackie, odkrycie zasady integrującej kulturę XVII wieku,
- przedstawienie tekstów literackich, reprezentatywnych dla kultury XVII wieku, w kontekstach filozoficznych, religijnych, społecznych, politycznych, estetycznych.
II. Opis zakładanych kompetencji i umiejętności jakie student nabywa w wyniku zaliczenia przedmiotu
Student zostaje wprowadzony w kulturę Seicenta, która inicjuje kulturę nowożytnej Europy; zapoznaje się z głębokimi zmianami wizji świata (po wystąpieniu Galileusza), myślenia filozoficznego, doświadczeń religijnych, koncepcji społecznych, doktryn estetycznych i literackich (po przezwyciężeniu reguł mimetycznych). Staje wobec zagadnienia kultury narodowej, będącego obecnie przedmiotem dyskusji i sporów. Podejmuje refleksję nad tożsamością narodową.
III. Spis kolejnych tematów
Część I. Wspólnoty
1. Rodzina
Małżeństwo. Kobieta i dziecko w kulturze europejskiego i polskiego baroku.
2. Zabawa i praca.
Formy środowiskowe (szlacheckie, dworskie, plebejskie) i cechy demokratyczne kultury ludycznej. Sarmackie "niepróżnujące próżnowanie" a europejski etos pracy.
3. Święto w kulturze baroku.
Obchody świąteczne jako metafora idei politycznych, społecznych, religijnych. Sarmacka ideologia święta.
Rytm roku liturgicznego. Święta zaślubin, urodzin i śmierci. Ceremonie i spektakle świąteczne.
4.Gniazdo ojczyste i małe ojczyzny miejskie i wiejskie.
Od Madrytu do Lwowa - metropolie XVII wieku.
Sarmacka poezja domu rodzinnego i wsi ojczystej. Więzi familijne i sąsiedzkie. Przestrzenie powiatu i parafii.
5. Ojczyzna i państwo.
Kształtowanie się historiozofii sarmackiej. Naród, ojczyzna, rzeczpospolita z perspektyw ziemianina, żołnierza i plebejusza.
6. Ludzie znikąd.
Rzeczpospolita klechów podgórskich. Sowizdrzałowie w sutannach, deliach i kontuszach.
7. Wojna.
Rycerz - szlachcic i katolik. Epicki teatr wojny. Wojna w świetle utworów lirycznych i pamiętniczych.
8. Pamięć indywidualna i zbiorowa.
Od historiografii do diariusza - funkcje społeczne piśmiennictwa kommemoratywnego. Pamięć rodzinna i osobista: sylwy, diariusze i pamiętniki.
Część II. Egzystencja.
9. Ciało.
Ciało w poezji religijnej. (Kontrowersje teologiczne i literackie). Ciało w literaturze erotycznej. Sarmata edax.
10. Eros święty i świecki na szlakach i bezdrożach baroku.
11. Człowiek wobec Boga.
Poszukiwania mistyczne. ambiwalencje grzechu. Sacrum i profanum.
12. "Rzeczy ostateczne" i wyobraźnia eschatologiczna.
Sensualizm wyobrażeń eschatologicznych. Kult śmierci. Syndrom makabry.
Część III. Horyzonty wyobraźni.
13. Teatr.
Opera w poszukiwaniu syntezy sztuk. Dramat wojujący. Scena popularna i ludowa.
14. Arkadie święte i świeckie.
15. Baśń i fantastyka.
16. Piękno wielorakie europejskiego i polskiego baroku.
IV. Dokładny opis metod oceny pracy studenta w ramach przedmiotu
Ocena pracy studenta zostanie przeprowadzona zgodnie z ustaleniami wydziałowymi (dotychczas niesprecyzowanymi).
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Podstawowa literatura przedmiotu
Teksty literackie (omawiane są wybrane utwory ze wskazanych edycji)
Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985 (BN I 186).
Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, t. 4-6, Warszawa 1996-1963.
Sebastian Grabowiecki, Rymy duchowne, oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa 1996, BPS.
Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta II, wstęp M. Dernałowicz, Warszawa 1985 (i nast.).
Wespazjan Kochowski, Utwory poetyckie, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991, BN I 92.
Stanisław Herakliusz Lubomirski, Poezje zebrane, oprac. A. Karpiński, t. 1-2, Warszawa 1995.
Stanisław Herakliusz Lubomirski, Wybór pism, oprac. R. Pollak, Wrocław 1953, BN I 145.
Kasper Miaskowski, Zbiór rytmów, wyd. A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 1995, BPS.
Jan Andrzej Morsztyn, Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971.
Hieronim Morsztyn, Światowa rozkosz, oprac. A. Karpiński, Warszawa 1995, BPS.
Zbigniew Morsztyn, Wybór wierszy, oprac. J. Pelc, Wrocław 1975, BN I 215.
Łukasz Opaliński, Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1959, BN I 174.
Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, oprac. W. Czapliński, Wrocław 1979, BN I 62.
Poeci polscy od średniowiecza do baroku, oprac. K. Żukowska, Warszawa 1977.
Poeci polskiego baroku, t. 1-2, oprac. J. Sokołowska i K. Żukowska, Warszawa 1965.
Polska fraszka mieszczańska. Minucje sowizdrzalskie, oprac. K. Kadecki, Kraków 1948.
Polska liryka mieszczańska, oprac. K. Kadecki, Lwów 1936.
Wacław Potocki, Wiersze wybrane, oprac. S. Grzeszczuk i J. S. Gruchała, Wrocław 1992, BN I 19.
Walenty Rozdzieński, Officina ferraria, oprac. R. Polak, Katowice 1948; R. Polak i in. Wrocław 1962.
Mikołaj Sęp Szarzyński, Poezje zebrane, wyd. R. Grześkowiak i A. Karpiński przy współudziale K. Mrowcewicza, Warszawa 2001, BPS 23.
Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J. S. Gruchała, S. Grzeszczuk, Warszawa 1988.
Samuel ze Skrzypny Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym, oprac. J. Okoń, Wrocław 1976, BN I 227.
Szymon Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc, Wrocław 2000.
Samuel ze Skrzypny Twardowski, Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocłw 1980, BN I 87.
Józef Bartłomiej Zimorowic, Sielanki nowe ruskie, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, Wrocław 1999 (BN I 287.
Szymon Zimorowic, Roksolanki, oprac. L. Ślękowa, Wrocław 1983, BN I 73.
Literatura przedmiotu (do wyboru)
Claude Backvis, Panorama poezji polskiej okresu baroku, red. A. Nowicka-Jeżowa, R. Krzywy, t. 1-2, Warszawa 2003.
Aleksander Brückner, Dzieje kultury polskiej, t. 2, wyd. 3, Warszawa 1958.
Jan Bystroń, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI-XVII, t 1-2, wyd. 2, Warszawa 1960.
Hanna Dziechcińska, Literatura a zabawa, Warszawa 1981.
Stanisław Grzeszczuk, Błazeńskie zwierciadło. Rzecz o humorystyce sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, Kraków 1970.
Adam Karpiński, Staropolska poezja ideałów ziemiańskich, Wroclaw 1983.
Literatura polskiego baroku w kręgu idei, pod red. A. Nowickiej-Jeżowej, M. Hanusiewicz, A. Karpińskiego, Lublin 1995.
Władysław Łoziński, Życie polskie w dawnych wiekach, wyd. 13, Kraków 1969.
Alina Nowicka-Jeżowa, Sarmaci i śmierć. O staropolskiej poezji żałobnej, Warszawa 1992.
Barbara Otwinowska, Humanistyczna koncepcja "otium" w Polsce na tle tradycji europejskiej, [w:] Studia porównawcze o literaturze staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej i J. Ślaskiego, Wrocław 1980, s. 169-186.
Alojzy Sajkowski, Barok, Warszawa 1987.
Jacek Sokolski, Staropolskie zaświaty. Obraz piekła, czyśćca i nieba w renesansowej i barokowej literaturze polskiej..., Wrocław 1991 (i nast.).
Jadwiga Sokołowska, Dwie nieskończoności. Szkice o literaturze barokowej Europy, Warszawa 1971.
Jadwiga Sokołowska, Spory o barok. W poszukiwaniu modelu epoki, Warszawa 1971.
Paweł Stępień, Poeta barokowy wobec przemijania i śmierci..., Warszawa 1996.
Ludwika Szczerbicka-Ślęk, W kręgu Klio i Kaliope. Staropolska epika historyczna, Wrocław 1973.
Krystyna Targosz, Teatr dworski Władysława IV, Kraków 1965.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: