„Spór o kobiety” (Querelle des femmes) w literaturze polskiej i europejskiej (od średniowiecza do końca XVII wieku) 3001-B853LS1
Seminarium poświęcone będzie poznaniu historii i przebiegu "sporu o kobietę" w literaturze dawnej, zarówno polskiej, jak i obcej w wiekach XV-XVII. Kwestia "sporu o kobiety" będzie rozważana w oparciu o źródła: teksty literackie, traktaty medyczne, pisma teologiczne, materiał ikonograficzny. Uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się z podstawową literaturą przedmiotu oraz metodologią badań tej tematyki we współczesnym literaturoznawstwie. Udział w zajęciach ma też przygotować uczestników do napisania (i ukończenia) pracy licencjackiej oraz doskonalić takie umiejętności, jak: praca z tekstem źródłowym (również w wersji starego druku), redakcja tekstu, krytyczna lektura stanu badań.
Ramowy plan zajęć:
1. Zajęcia organizacyjne (omówienie trybu pracy, warunków zaliczenia, przedstawienie wymagań dotyczących pracy licencjackiej).
2.-4. Budowanie warsztatu metodologicznego: krytyka feministyczna, badania genderowe, perspektywa hermeneutyczno-filologiczna.
5.-12. Querelle des femmes w Europie Zachodniej (ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji we Francji oraz na obszarze Półwyspu Apenińskiego). Omówienie najważniejszych tekstów i kontekstów, np.: Brantome, "Żywoty pań swawolnych", F. Rabelais, "Gargantua i Pantagruel" (III księga), G. Boccaccio, "Dekameron" ("Gryzelda", "Gismonda i Guiscardo"), tradycja neoplatońska (B. Castiglione, "Księga Dworzanina") i medyczna, poezja nurtu dolce stil nuovo (Dante, "Życie nowe"), tragedia klasycyzmu francuskiego, literatura elżbietańska.
13.-24. Spór o kobietę w literaturze polskiej (określenie specyfiki wobec sytuacji w Europie, prześledzenie nurtu pro- i antyfeministycznego, omówienie najważniejszych tekstów, np. A. Glaber z Kobylina, "Gadki o składności członków człowieczych", Ł. Górnicki, "Dworzanin polski", M. Bielski, "Sejm niewieści", M. Wirzbięta, "O ślachetności a zacności płci niewieściej", B. Paprocki, "Koło rycerskie", J. Łącznowolski, "Nowe zwierciadło...", K. Opaliński, "Satyry", J. A. Morsztyn, "Fraszki", A. Stanisławska, "Transakcyja...", M. Czechowic, "Zwierciadłko panienek...").
UWAGA! ROZKŁAD TEMATÓW MOŻE ULEC ZMIANIE W ZALEŻNOŚCI OD POTRZEB UCZESTNIKÓW.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
- wiedza o przebiegu "Querelle des femmes" zarówno w Polsce, jak i za granicą, - - rozumienie podstawowych różnic w przebiegu sporu,
- znajomość najważniejszych dla "querelle des femmes" tekstów (zarówno z literatury powszechnej, jak i polskiej),
- znajomość różnych stanowisk metodologicznych oraz najważniejszych pozycji literatury przedmiotu,
- umiejętność krytycznej lektury stanu badań, analizy źródeł i umiejscowienia wniosków ze szczegółowych analiz na tle szerszego kontekstu,
- umiejętność interpretacji tekstu literackiego w kontekście ikonografii, pism teologicznych, nurtów wczesnonowożytnej filozofii.
- umiejętności edycji i korekty tekstu pisanego,
- wiedza o tym, jak prezentować efekty własnych prac i badań.
Kryteria oceniania
- cały rok: ocena aktywności podczas zajęć (udziału w dyskusjach) oraz ocena indywidualnych projektów studenckich (krótkich prezentacji ustnych),
- I semestr: ustalenie tematu pracy licencjackiej, złożenie wstępnej bibliografii i konspektu pracy,
- II semestr: zaliczenie pracy licencjackiej.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Uwaga! Zestawienie obejmuje jedynie prace o charakterze syntetycznym i nie zawiera odniesień do krytycznych wydań tekstów źródłowych (adresy bibliograficzne źródeł będą podawane na bieżąco podczas zajęć).
"Ashgate Research Companion to Women and Gender in Early Modern Europe", ed. A. M. Poska, J. Couchman, K. A. McIver, Burlington 2013. Stąd: J. D. Campbell, "The Querelle des femmes".
Bogucka. M., "Białogłowa w dawnej Polsce: kobieta w społeczeństwie polskim XVI-XVII wieku na tle porównawczym, Warszawa 1998.
Dziechcińska H., "Kobieta w życiu i literaturze XVI i XVII wieku. Zagadnienia wybrane", Warszawa 2001.
Cixious H., "Śmiech Meduzy", tł. A. Nasiłowska, konsultacja M. Bieńczyk, "Teksty Drugie", 1993, 4/5.
Jordan C., "Renaissance Feminism. Literary Texts and Political Models, Ithaca 1990.
Kupisz K., "W kręgu feminizmu. Studia z literatury kobiecej XVI stulecia we Francji", Wrocław 1990.
Maclean I., "Woman Triumphant. Feminism in French Literature 1610-1652, Oxford 1977.
"Nikt nie rodzi się kobietą", wybór, tł., wstęp T. Hołówka, posł. A. Jasińska, Warszawa 1982. Stąd: M. Mead, "Płeć i charakter".
Partyka J., "Żona wyćwiczona". Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2004.
Smith S. L., "The Power of Women. A Topos in Medieval Art and Literature". Philadelphia 1995.
Swift H. J., "Gender, Writing and Performance: Men Defending Women in Late Medieval France (1440-1538), Oxford 2008.
Ślęczka K., "Feminizm. Ideologie i koncepcje współczesnego feminizmu", Katowice 1999.
J. Tischner, "Perspektywy hermeneutyki", "Znak", 200-201, 1971.
"Trasgressione tragica e norma domestica. Esemplari di tipologia della letteratura europea", a cura di V. Gentili, Roma 1983.
"Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia", oprac. H. Markiewicz, t. 4, cz. 2, Kraków 1996. Stąd: E. Showalter, "Krytyka feministyczna na rozdrożu".
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: