Literatura najnowsza 3001-11B2LN
Zajęcia służyć mają głębokiej i wszechstronnej problematyzacji procesów historycznoliterackich zachodzących w omawianym okresie, sprzyjać wyeksponowaniu zasadniczych przemian w liryce, epice i dramacie oraz nawiązaniu twórczego dialogu z tradycją.
Przedmiotem zainteresowania będą również problemy ewolucji idei, motywów literackich, przemian zachodzących w sferze kultury i jej instytucjonalnych przejawach.
Zajęcia mają ułatwiać nie tylko zrozumienie, porządkowanie i syntetyzowanie literatury omawianego okresu, lecz także pobudzać do refleksji, która sytuuje się na pograniczu literaturoznawstwa, antropologii i filozofii, wskazywać obszary problemowe domagające się nowych rozstrzygnięć oraz przygotować studentów do samodzielnego pogłębiania wiedzy w tym zakresie.
Podczas zajęć studenci poznają przemiany życia literackiego ostatnich dekad. Analizie i problematyzacji poddane zostaną kluczowe dla najnowszej literatury zjawiska, tematy oraz ich formalne ujęcia wraz z towarzyszącym im kontekstem historycznym, filozoficznym, politycznym i społecznym. Zostaną one omówione na przykładach tekstów poetyckich, prozatorskich i dramatycznych powstałych po roku 1989. Ukazaniu przemian najnowszej prozy, poezji oraz dramatu towarzyszyć będzie również przybliżenie służących ich opisowi kategorii badawczych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Wiedza
Po zakończeniu procesu uczenia się student powinien:
- identyfikować wybrane problemy, zjawiska i tendencje rozwojowe w literaturze polskiej po 1989 roku;
- rozpoznawać autorów i dzieła literackie, które współtworzą korpus tekstów polskiej literatury najnowszej.
Umiejętności
Po zakończeniu procesu uczenia się student powinien:
- opisywać w sposób precyzyjny specyfikę problemów, zjawisk i tendencji rozwojowych w polskiej literaturze najnowszej po 1989 roku;
- analizować modyfikacje problematyki i zmiany tendencji rozwojowych w literaturze polskiej po 1989 roku w kontekście rozwiązań znanych z tradycji literackiej (między innymi dwudziestowiecznej);
- porządkować w sposób logiczny i przejrzysty teksty artystyczne na mapie współczesnych zjawisk literackich;
- dokonywać syntezy zjawisk literackich, z którymi zapoznał się podczas konwersatorium;
- zastosować zdobyte podczas konwersatorium narzędzia historycznie zorientowanej analizy tekstu do nowo powstających utworów literackich.
Kompetencje społeczne
Po zakończeniu procesu uczenia się student powinien być w stanie:
- wytłumaczyć, na czym polegają przemiany zachodzące w literaturze polskiej po 1989 roku w stosunku do rozwiązań artystycznych znanych z tradycji literackiej (między innymi dwudziestowiecznej);
- wyjaśnić, jakie jest historyczne znaczenie literatury najnowszej w procesie budowania dziedzictwa kulturowego;
- przekazać wiedzę na temat problemów, zjawisk i tendencji rozwojowych w literaturze polskiej po 1989 roku;
- wskazywać w literaturze najnowszej obszary problemowe (z zakresu tematów, form i stylów) domagające się nowych rozstrzygnięć.
Literatura
Pozycje wskazane przez prowadzących zajęcia oraz zamieszczone na liście lektur opublikowanej na stronie internetowej Zakładu Literatury XX i XXI wieku, m.in.:
Poezja
1. Barańczak S., Chirurgiczna precyzja, Kraków 1998.
2. Gada!zabić? Pa(n)tologia neolingwizmu, red. M. Cyranowicz, P. Kozioł, Warszawa 2005.
3. Miłobędzka K., Imiesłowy, Wrocław 2000 lub Po krzyku, Wrocław 2004.
4. Miłosz C., Na brzegu rzeki, Kraków 1994, To, Kraków 2000 lub Druga przestrzeń, Kraków 2002.
5. Podsiadło J., Arytmia, Warszawa 1993.
6. Różewicz T., Płaskorzeźba, Wrocław 1991, Zawsze fragment (recycling), Wrocław 1998 i Nożyk profesora, Wrocław 2001.
7. Różycki T., Kolonie, Kraków 2006.
8. Rymkiewicz J.M., Zachód słońca w Milanówku, Warszawa 2003.
9. Solistki. Antologia poezji kobiecej (1989-2009), red. M. Cyranowicz, J. Mueller, J. Radczyńska, Warszawa 2009.
10. Sosnowski A., Sezon na Helu, Lublin 1994 i Po tęczy, Wrocław 2007.
11. Świetlicki M., Zimne kraje, Warszawa-Kraków 1992 i Schizma, Poznań 1994.
12. Tkaczyszyn-Dycki E., Piosenka o zależnościach i uzależnieniach, Wrocław 2008.
13. Zadura B., Starzy znajomi, Warszawa 1986 i Kopiec kreta, Wrocław 2002.
Proza
1. Bator J., Piaskowa góra, Warszawa 2009.
2. Chwin S., Krótka historia pewnego żartu, Kraków 1991 lub Hanemann, Gdańsk 1997.
3. Dukaj J., Perfekcyjna niedoskonałość, Kraków 2004 lub Lód, Warszawa 2007.
4. Filipiak I., Absolutna amnezja, Warszawa 1995.
5. Gretkowska M., Tarot paryski, Warszawa 1993 lub Kabaret metafizyczny, Warszawa 1994.
6. Huelle P., Weiser Dawidek, Gdańsk 1987 lub Opowiadania na czas przeprowadzki, Londyn 1991.
7. Kuczok W., Gnój, Warszawa 2003.
8. Masłowska D., Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną, Warszawa 2002 lub Paw królowej, Warszawa 2005.
9. Myśliwski W., Widnokrąg, Warszawa 1996 lub Traktat o łuskaniu fasoli, Kraków 2006.
10. Pilch J., Spis cudzołożnic, Londyn 1993, Inne rozkosze, Poznań 1995 lub Pod Mocnym Aniołem, Kraków 2000.
11. Stasiuk A., Opowieści galicyjskie, Kraków 1995, Dukla, Wołowiec 1997 lub Jadąc do Babadag, Wołowiec 2004.
12. Tokarczuk O., Dom dzienny, dom nocny, Wałbrzych 1998 lub Bieguni, Kraków 2007.
13. Tulli M., Sny i kamienie, Warszawa 1995, W czerwieni, Warszawa 1998, Tryby, Warszawa 2003 lub Włoskie szpilki, Warszawa 2011.
14. Wilk M., Wilczy notes. Zapiski sołowieckie 1996-1998, Gdańsk 1998.
15. Witkowski M., Lubiewo, Kraków 2005.
Dramat
1. Głowacki J., Antygona w Nowym Jorku, „Dialog” 1992, nr 10.
2. Keff B., Utwór o Matce i Ojczyźnie, Kraków 2008.
3. Pokolenie porno i inne niesmaczne utwory teatralne. Antologia najnowszego dramatu polskiego, wyb. R. Pawłowski, red. H. Sułek, Kraków 2003.
4. Słobodzianek T., Nasza klasa, Gdańsk 2008.
5. Villqist I., Noc Helvera. Beztlenowce, Warszawa 2001.
Esej
1. Bieńczyk M., Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty, Warszawa 1998 lub Książka twarzy, Warszawa 2011.
2. Herbert Z., Martwa natura z wędzidłem, Wrocław 1993.
3. Rymkiewicz J.M., Wieszanie, Warszawa 2007 lub Kinderszenen, Warszawa 2008.
4. Zagajewski A., Obrona żarliwości, Kraków 2003 lub Poeta rozmawia z filozofem, Warszawa 2007.
Krytyka
1. Czapliński P., Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996. Kraków 1997; Powrót centrali. Literatura w nowej rzeczywistości, Kraków 2007; Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, Warszawa 2009.
2. Czapliński P., Leciński M., Szybowicz E., Warkocki B., Kalendarium życia literackiego 1976-2000, Kraków 2003.
3. Gutorow J., Niepodległość głosu, Kraków 2002 lub Urwany ślad, Wrocław 2007.
4. Jarzębski J., Apetyt na przemianę, Kraków 1997.
5. Klejnocki J., Literatura w czasach zarazy, Warszawa 2006.
6. Klejnocki J., Sosnowski J., Chwilowe zawieszenie broni. O twórczości tzw. pokolenia „brulionu” (1986-1996), Warszawa 1996.
7. Maliszewski K., Nasi klasycyści, nasi barbarzyńcy, Bydgoszcz 1999 lub Zwierzę na J. Szkice o wierszach i ludziach, Wrocław 2001.
8. Nowacki D., Zawód: czytelnik. Notatki o prozie polskiej lat 90, Kraków 1999 lub Kto im dał skrzydła, Katowice 2011.
9. Nowe dwudziestolecie (1989-2009). Rozpoznania. Hierarchie. Perspektywy, red. H. Gosk, Warszawa 2010.
10. Nowe dwudziestolecie. Szkice o wartościach i poetykach prozy i poezji lat 1989-2009, red. P. Śliwiński, Poznań 2011.
11. (P)o zaborach, (p)o wojnie, (p)o PRL. Polski dyskurs postzależnościowy dawniej i dziś, red. H. Gosk, E. Kraskowska, część V: (P)o PRL.
12. Tekstylia. O rocznikach siedemdziesiątych, red. P. Marecki, M. Witkowski, I. Stokfiszewski, Wrocław 2002.
13. Sławiński J., Zanik centrali, „Kresy” 1994, nr 1.
14. Stala M., Druga strona. Notatki o poezji współczesnej, Kraków 1997.
15. Śliwiński P., Przygody z wolnością, Kraków 2002 lub Świat na brudno, Warszawa 2007.
16. Uniłowski K., Skądinąd: zapiski krytyczne, Bytom 1998.
17. Warkocki B., Homo niewiadomo. Polska proza wobec odmienności, Warszawa 2007.
18. Wiersze na głos. Szkice o twórczości Andrzeja Sosnowskiego, red. P. Śliwiński, Poznań 2010.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: