Literatura polska do 1918 roku w świetle nowych badań 3001-11B1LB
Wykład poświęcony jest literaturze polskiej do roku 1918 w świetle nowych badań. Obejmuje on tradycyjny zakres chronologiczny zjawisk historycznoliterackich, z uwzględnieniem najważniejszych ujęć badawczych, przewartościowujących myślenie o poszczególnych epokach i formacjach. Nacisk położony będzie na kilka podstawowych zakresów badań: ujęcia o charakterze syntetycznym (w tym także problematyka kanonu i jego wartościowania), zakresy pojęciowe (szkoły, kierunki, tendencje z uwzględnieniem podziału na sferę historyczną, estetyczną, ideową), nowe ustalenia źródłowe i filologiczne (krytyka tekstu, edycje dokumentacyjne, naukowe, popularne), nowe ustalenia i pytania, dotyczące twórców i dzieł (nowatorskie odczytania, najnowsze interpretacje, spory, polemiki, relacje autor–dzieło, współczesna recepcja dzieł), przedstawienie możliwych kontekstów interpretacyjno-kulturowych i modeli lektury.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć student:
• przedstawia najnowsze wyniki badań i osiągnięcia w zakresie poszczególnych epok historycznoliterackich do 1918 r.
• rozróżnia i porównuje poszczególne szkoły, kierunki, tendencje w najnowszych badaniach nad historią literatury polskiej do 1918 r.
• analizuje modele interpretacji i lektury tekstów literackich.
• definiuje pojęcia i terminy stosowane w refleksji naukowej, dotyczącej prezentowanej problematyki.
• orientuje się w najnowszej literaturze przedmiotu, dotyczącej prezentowanej problematyki.
Kryteria oceniania
Kontrola obecności oraz pisemny test zaliczeniowy na ocenę. Kryteria oceniania zgodne z zakładanymi efektami kształcenia
Literatura
Literatura zalecana (do wyboru):
R. Grześkowiak, Barokowy tekst i jego twórcy. Studia o edycji i atrybucji poezji "wieku rękopisów", Gdańsk 2003.
Cz. Hernas, Barok, Warszawa 1998 (od tego wydania aktualne wskazówki bibliograficzne).
A. Karpiński, Renesans, Warszawa 2007.
A. Karpiński, Tekst staropolski. Studia i szkice o literaturze dawnej w rękopisach, Warszawa 2005.
Literatura polskiego baroku w kręgu idei, red. A. Nowicka-Jeżowa, M. Hanusiewicz, A. Karpiński, Lublin 1995.
T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995 i n.
Mikołaj Rej. W pięćsetlecie urodzin. Studia literaturoznawcze, Wrocław 2007.
K. Mrowcewicz, Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm – manieryzm – barok, Warszawa 2005.
J. Pelc, Słowo i obraz na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002.
M. Prejs, Oralność i mnemonika. Późny barok w kulturze polskiej, Warszawa 2009
„Wszytko tu najdzie, co wy macie w głowie". Świat prozy staropolskiej, red. E. Lasocińska, A. Czechowicz, Warszawa 2008.
M. Trębska, Staropolskie szlacheckie oracje weselne. Genologia, obrzęd, źródła, Warszawa 2008.
J. Ziomek, Renesans, Warszawa 1995 (od tego wydania aktualne wskazówki bibliograficzne).
J. Bachórz, Obrachunki arytmetyczne z romantyzmem, „Ruch Literacki” 1975, z. 3.
B. Dopart, Nasz literacki wiek XIX i „izmy” [w:] Na początku wieku. Rozważania o tradycji, praca zbiorowa pod red. Z. Trojanowiczowej i K. Trybusia, Poznań 2002.
B. Dopart, Romantyzm polski; pluralizm prądów i synkretyzm dzieła, Kraków 1999.
R. Immerwahr, Słowo „romantisch” i jego historia, tłum. T. Sławek, „Pamiętnik Literacki” 1978, z. 1.
M. Janion, Gorączka romantyczna, Warszawa 1975.
M. Janion, Odnawianie znaczeń, Kraków 1980.
M. Janion, M. Żmigrodzka, Romantyzm i egzystencja, Gdańsk 2004.
J. Kamionkowa- Straszakowa, Nasz naród jak lawa. Studia z literatury i obyczaju doby romantyzmu, Warszawa 1974.
A. Kowalczykowa, Czym był romantyzm?, Warszawa 1990.
D. Kosiński, Polski teatr przemiany, Wrocław 2007.
H. Markiewicz, Badania literatury polskiej XIX i XX wieku, „Ruch Literacki” 1978, z. 6.
M. Masłowski, Gest, symbol i rytuały polskiego teatru romantycznego, Warszawa 1998.
Mickiewicz mistyczny, pod red. A. Fabianowskiego i Ewy Hoffmann-Piotrowskiej, Warszawa 2005.
Nasze pojedynki o romantyzm pod red. D. Siwickiej i M. Bieńczyka, Warszawa 1995.
J. M. Rymkiewicz, Słowacki. Encyklopedia, Warszawa 2004.
D. Siwicka, Romantyzm 1822-1863, Warszawa 1995.
Słownik literatury polskiej XIX wieku pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1991.
A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1997.
Cz. Zgorzelski, Romantyzm w Polsce. Szkic popularno-syntetyczny [w:] Od oświecenia ku romantyzmowi i współczesności. Szkice historycznoliterackie, Kraków 1978.
Cz. Zgorzelski, Obserwacje, Warszawa 1993.
Barbara Bobrowska, Konopnicka na szlakach romantyków, Warszawa 1997.
Barbara Bobrowska, Felicjan Faleński. Tragizm, parabolizm, groteska, Warszawa 2012.
Edward Boniecki, Archaiczny świat Bolesława Leśmiana, Gdańsk 2008.
Grażyna Borkowska, Cudzoziemki. Szkice o prozie kobiecej, Warszawa 1996.
Tadeusz Budrewicz, Rymowane spory. Asnyk, Kraków 2015.
Codzienność w literaturze XIX (i XX) wieku. Od Adalberta Stiftera do współczesności, pod red. G. Borkowskiej i A. Mazur, Opole 2007.
Anna Czabanowska-Wróbel, Złotnik i śpiewak. Poezja Leopolda Staffa i Bolesława Leśmiana w kręgu modernizmu, Kraków 2009.
Jerzy Franczak, Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej, Kraków 2007.
Monika Gabryś-Sławińska, Konflikty zbrojne na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” w latach 1904-1918, Lublin 2015.
Ireneusz Gielata, Bolesław Prus na progu nowoczesności, Bielsko-Biała 2011.
Maciej Gloger, Pozytywizm: między nowoczesnością a modernizmem, „Pamiętnik Literacki” 2007, z. 1.
Maciej Gloger, Sienkiewicz nowoczesny, Bydgoszcz 2010.
Ewa Ihnatowicz, Proza Kraszewskiego. Codzienność, Warszawa 2011.
Anna Janicka, Tradycja i zmiana. Literackie modele dziewiętnastowieczności. Pozytywizm i „obrzeża”, Białystok 2015.
Anna Janicka, Sprawa Zapolskiej. Skandale i polemiki, Białystok 2013.
Marta Kopij, Friedrich Nietzsche w literaturze i publicystyce polskiej lat 1883-1918. Struktura recepcji, Poznań 2005.
Urszula Kowalczuk, Powinność i przygoda. Pisarze polscy drugiej połowy XIX wieku wobec kultury renesansu, Warszawa 2011.
Ryszard Koziołek, Ciała Sienkiewicza: studia o płci i przemocy, Katowice 2009.
Kraków i Galicja wobec przemian cywilizacyjnych (1866-1914). Studia i szkice, red. K. Fiołek, M. Stala, Kraków 2011.
Lena Magnone, Konopnicka. Lustra i symptomy, Gdańsk 2011.
Michał P. Markowski, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków 2007, s. 17-157.
Gabriela Matuszek, Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii, Kraków 2008.
Aneta Mazur, Pod znakiem Saturna. Topika melancholii w późnej twórczości Elizy Orzeszkowej, Opole 2010.
Andrzej Mencwel, Stanisław Brzozowski. Postawa krytyczna. Wiek XX, Warszawa 2014.
Modernistyczny Lwów: teksty życia, teksty sztuki, Warszawa 2009.
Modernizm: spotkania. Antologia, red. E. Paczoska i L. Magnone, Warszawa 2008.
Nowoczesność jako doświadczenie, red. R. Nycz, A. Zeidler-Janiszewska, Kraków 2006.
Ryszard Nycz, Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Warszawa 1997.
Ryszard Nycz, Literatura jako trop rzeczywistości: poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2001.
Maria J. Olszewska, Drogi nadziei. Polska proza historyczna z lat 1876-1939 wobec kryzysu kultury, Warszawa 2009.
Dawid M. Osiński, Aleksander Świętochowski w poszukiwaniu formy. Biografia myśli, Warszawa 2011.
Ewa Paczoska, Latarnia czarnoksięska, czyli dziewiętnastowieczność i nowoczesność, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 2008, R. I, s. 39-53.
Ewa Paczoska, Prawdziwy koniec XIX wieku. Śladami nowoczesności, Warszawa 2010.
M. Pąkciński, Maski Zaratustry. Motywy i wątki filozofii Nietzschego a kryzys nowoczesności, Warszawa 2004.
P. Pietrzak, Powieść w świecie prasy. Bolesław Prus i inni, Warszawa 2017.
Marian Płachecki, Wojny domowe. Szkice z antropologii słowa publicznego w dobie zaborów (1800-1880), Warszawa 2009.
Podróż i literatura 1864-1914, pod red. E. Ihnatowicz, Warszawa 2008.
Magdalena Popiel, Wyspiański. Mitologia nowoczesnego artysty, Kraków 2008.
Pozytywiści warszawscy. „Przegląd Tygodniowy” 1866–1876, seria 1: Studia, rewizje, konteksty, redakcja naukowa i wstęp A. Janicka, Białystok 2015.
„Przegląd Filozoficzno-Literacki” (Modernizm[y] Europy Środkowo-Wschodniej), 2013, nr 1–2 (36).
Realiści, realizm, realność. W stulecie śmierci Bolesława Prusa, red. Ewa Paczoska, B. Szleszyński, D.M. Osiński, Warszawa 2013.
Ryszard Przybylski, Leśmian. Encyklopedia, Warszawa 2001.
Elżbieta Rybicka, Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2003.
Katarzyna Sadkowska, Lwowska krytyka literacka 1894–1914. Tendencje i problemy, Warszawa 2015.
Andrzej Skrendo, Poezja modernizmu: interpretacje, Kraków 2005.
Tomasz Sobieraj, Przekroje pozytywizmu polskiego. W kręgu idei, metody i estetyki, Poznań 2012.
Krzysztof Stępnik, Henryk Sienkiewicz. Studia z mikrobiografiki prasowej, Lublin 2016.
Barbara Szargot, Wiek klęski. Studia o „Rodzinie Połanieckich” Henryka Sienkiewicza, Piotrków Trybunalski 2013.
Jacek Trznadel, Kalendarium leśmianowskie. Życie i twórczość w układzie chronologicznym, Warszawa 2016.
Marek Wedemann, „Epos w guście Ariosta”. O ariostyczności „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza, Poznań 2013.
Małgorzata Vražic, Stanisław Witkiewicz i Witkacy. Dwa paradygmaty sztuki i dwie koncepcje kultury, Warszawa 2013.
W sprawie przełomu pozytywistycznego. Spory krytyczne wokół „Zarysu literatury polskiej z ostatnich lat szesnastu, oprac. T. Budrewicz, T. Sobieraj, Poznań 2015.
Joanna Zajkowska, Twórczość poetycka Wiktora Gomulickiego wobec literackiej tradycji i współczesności, Warszawa 2010.
Agata Zalewska, Legenda i lektura. O „Dziejach grzechu” Stefana Żeromskiego, Warszawa 2016.
Cezary Zalewski, Bolesław Prus jako estetyk. Sztuki piękne w dyskursie i praktyce prozatorskiej pisarza, Kraków 2014.
Do listy dołączone zostaną ważne prace, które ukażą się po październiku 2017.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: