Psychologia osobowości 2500-OB-21
Wykład 1 Wprowadzenie do psychologii osobowości
Podstawowe pytania, jakie stawia sobie psychologia osobowości.
Główne orientacje teoretyczne w psychologii osobowości.
Osobowość jako układ dyspozycji i jako system mechanizmów psychologicznych.
Wykład 2 Sytuacjonizm a dyspozycjonizm: Osobowość
Sytuacjonizm i personalizm. Stabilność i spójność międzysytuacyjna.
Pojęcie cechy osobowości. Teoria cech G. Allporta. Podejście R. Cattela oraz teoria wielkiej 5-tki czynników osobowości.
Znaczenie teorii cech dla rozwoju psychologii osobowości. Ograniczenia teorii cech.
Wykład 3 Osobowość z perspektywy teorii uczenia się
Wykład 4 Psychodynamiczne podejścia do osobowości
Psychoanaliza klasyczna: geneza, założenia, podstawowe pojęcia i twierdzenia.
Rozwój i zaburzenia osobowości w ujęciu psychoanalitycznym.
Ewolucja psychoanalizy: psychologia ego, psychologia analityczna, psychologia indywidualna. neopsychoanaliza, teorie relacji z obiektem, psychologia self.
Krytyka podejścia psychoanalitycznego.
Wykład 5 Humanistyczno-egzystencjalne podejście do osobowości
Samoaktualizacja, fenomenologia i poszukiwanie sensu życia w ujęciu Maslowa i Rogersa
Wykład 6, 7, 8 Osobowość z perspektywy społeczno-poznawczej
Osobowość jako źródło znaczeń (konstruowanie poznawcze) i jako mechanizm samoregulacji.
Wiedza osobista i sposób jej użycia w konstruowaniu zdarzeń.
Konstruowanie własnej przyszłości i rekonstruowanie własnej przeszłości a adaptacja psychologiczna.
Wykład 9 i 10 Psychologia Ja część I (H. Suszek)
Podstawowe teorie: Ja podmiotowe vs Ja przedmiotowe, autoschematy, autonarracje.
Rozwój Ja, źródła Ja.
Jedność vs wielość Ja: totalitarne ego, uniwersalne części Ja, struktura Ja, relacje między Ja, problem integracji, Ja a kultura.
Samoocena i motywy Ja.
Ja w świecie społecznym: Ja prywatne vs publiczne, autoprezentacja, tożsamość indywidualna vs społeczna.
Wykład 11 i 12 Osobowość a procesy samoregulacji i samokontroli
Wykład 13 Psychologia pozytywna, rozwój osobowości w wybranych podejściach teoretycznych
Wykład 14 Samoregulacja świadoma a automatyczna (D. Kobylińska)
Charakterystyka samoregulacji świadomej i jej ograniczenia.
Koncepcja automatycznej aktywizacji celów.
Automatyczna samoregulacja procesów poznawczych, emocji i zachowania – badania.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po wykładzie student powinien:
- definiować osobowość, rozróżniać podejście dyspozycjonizmu i sytuacjonizmu
- umieć wymienić i opisać podstawowe podejścia w psychologii osobowości: podejscie teorii cech, psychodynamiczne, teorii uczenia się, humianistyczne, poznawcze
- znać i definiować podstawowe pojęcia psychologii Ja
- wiedzieć czym są mechanizmy samokontroli i samoregulacji w psychologii osobowości, identyfikować teorie i wyniki bdań
- opisać rozwój osobowości z perspektywy wybranych podejść (psychodynamicznego, humanistycznego, poznawczego)
Kryteria oceniania
Ocena na podstawie egzaminu (test jednokrotnego wyboru) z kryterium 60% poprawności
Literatura
literatura obowiązkowa:
Klasyczne orientacje w psychologii osobowości:
Podejście teorii cech:
Hall, C. C. & Lindzey, G. (1990 lub 1994).Teorie osobowości (R. 12: Allportowska psychologia jednostki, 404-436). W-wa: PWN.
Podejścia psychodymaniczne:
Hall, C. C. & Lindzey, G. (1990 lub 1994).Teorie osobowości (R. 2: Klasyczna teoria psychoanalityczna Freuda, s. 38-73; R. 3: Psychospołeczna teoria rozwoju E. Eriksona, s. 91-100). W-wa: PWN.
Drat-Ruszczak, K. (2000). Teorie osobowości - podejście psychodynamiczne i humanistyczne (s. 624-651: psychologia ego, teoria relacji z obiektem, psychologia self). W: J. Strelau (red.), Psychologia - podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Podejście teorii uczenia się:
Hall, C. C. & Lindzey, G. (1990 lub 1994).Teorie osobowości (R. 15: Teoria bodźca-reakcji, s. 517-574). W-wa: PWN.
Podejście psychologii humanistycznej:
Bugental, F. F. (1979). W poszukiwaniu autentyczności. W: K. Jankowski (red.), Przełom w psychologii (s. 325-340). W-wa, Czytelnik 1979
Drat-Ruszczak, K. (2000). Teorie osobowości - podejście psychodynamiczne i humanistyczne (s. 640-651: nurt humanistyczny:). W: J. Strelau (red.), Psychologia - podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Podejście poznawcze, psychologia Ja, kontrola i samoregulacja, rozwój osobowości:
Doliński, D. (1993). Orientacja defensywna (ss. 75-110). W-wa: Wyd. Instytutu Psychologii PAN.
Greenwald, A. G. & Pratkanis, A. R. (1988). Ja jako centralny schemat postaw. Nowiny Psychologiczne, Nr. 2, s. 20-70.
Kofta, M., & Doliński, D. (2000). Poznawcze podejście do osobowości. W: J. Strelau (red.), Psychologia: podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Kolańczyk, A. (1998). Czuję, myślę, jestem. Świadomość i procesy psychiczne w ujęciu poznawczym (teoria S. Epsteina: s. 14-24). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Kwiatkowska, A. (1999). Tożsamość a społeczne kategoryzacje (teorie tożsamości społecznej: s. 80-112). Warszawa: Wyd. Instytutu Psychologii PAN.
Oleś P. (2003). Rozwój osobowości, W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.) Psychologia rozwoju człowieka, tom 3 (s. 131-177). Warszawa: PWN.
Pervin, L. A. (2002). Psychologia osobowości (rozdział 3, poznawcze składniki osobowości, s. 79-108). Gdańsk: GWP.
Sędek, G. (1991). Jak ludzie radzą sobie z sytuacjami, na które nie ma rady? W: M. Kofta & T. Szustrowa (red.), Złudzenia, które pozwalają żyć: Szkice z psychologii społecznej (ss.289-317). W-wa: PWN
Stemplewska- Żakowicz K. (1997). Poznanie utajone w narracjach projekcyjnych. Poznawcze podejście do interpretacji TAT i technik pochodnych. Studia Psychologiczne, t. 35, zeszyt 1, 57-79.
Wojciszke, B. (1991). Procesy oceniania ludzi (rozdział V, s. 225-237). Poznań: Wyd. NAKOM.
Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi, zarys psychologii społecznej (rozdział IV: Ja i wizerunek własnej osoby, s. 136-177). Warszawa: Wydawnictwo naukowe Scholar.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: