Ekonomia edukacji 2400-M2ESPEE
Plan wykładu Edukacja i kapitał ludzki
1. Wprowadzenie. Zastosowanie ekonomii do badań nad edukacją.
2. Znaczenie edukacji dla rozwoju gospodarczego. Teorie kapitału ludzkiego. Kapitał ludzki jako czynnik funkcji produkcji. Kapitał ludzki w teoretycznych modelach wzrostu gospodarczego (model Mankiw, Romer, Weil, model Romera, model Lucasa). Badania empiryczne - podejście makroekonomiczne. Podejście mikroekonomiczne (szacunki efektów zewnętrzne)
3. Niepieniężne efekty edukacji. Wpływ edukacji na dzietność, przestępczość, demokrację, satysfakcję z pracy oraz czasu wolnego. Edukacja a kapitał społeczny. Definicje kapitału społecznego, badania empiryczne dotyczące kapitału społecznego.
4. Wybór edukacyjny - determinanty kształcenia. Edukacja jako inwestycja. Stopa zwrotu z edukacji - badania empiryczne. Edukacja i ryzyko. Dostęp do edukacji ze względu na zróżnicowanie geograficzne, zróżnicowanie według płci, wieku, dochodu, czynniki środowiskowe
5. Edukacja w kontekście rynku pracy. Kształcenie zawodowe. Zmiany ilościowe i programowe kształcenia. Popyt na kwalifikacje. Zmiany struktury gospodarczej a popyt na kwalifikacje. Kwalifikacje a podaż pracy. Czas trwania edukacji a aktywność zawodowa. Dezaktywizacja w wieku przedemerytalnym a kwalifikacje. Kobiety a wykształcenie. Edukacyjne źródła niezrównoważenia rynku pracy. Współpraca szkół z przedsiębiorstwami.
6. Publiczne finansowanie edukacji. Edukacja - dobro publiczne i dobro prywatne. Publiczne finansowanie edukacji na poziomie podstawowym i średnim - granice urynkowienia edukacji. Struktura wydatków publicznych na edukację. Zalety i wady decentralizacji edukacji. Sektor prywatny w kształceniu na poziomie podstawowym i średnim - wady i zalety. Równość i efektywność w edukacji. Konkurencja na rynku szkolnym - efekty, badania empiryczne. Bon edukacyjny.
7. Edukacyjna funkcja produkcji. Nakłady i ich znaczenie (wielkość wydatków, ilość i jakość kadry nauczycielskiej, wyposażenie szkoły). Znacznie wielkości klasy - kontrowersje empiryczne. Swoboda szkół - niepubliczne zarządzanie szkołami: Charter school (USA), Małe szkoły (Polska).
8. Jakość edukacji - miary. Przegląd używanych miar na poziomie międzynarodowym i krajowym. Badanie wewnętrzne i zewnętrzne. Testy kompetencji (PISA). Porównania jakości szkół - problemy. Edukacyjna wartość dodana.
9. Edukacja wyższa. Finansowanie publiczne i prywatne. Struktura wykształcenia.
10. System oświaty w Polsce. Finansowanie oświaty w Polsce. Polski systemu edukacji na tle edukacji w krajach UE i OECD.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
A. Wiedza
• zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu ekonomii edukacji: prywatna i społeczna stopa zwrotu, bon edukacyjny, edukacyjna wartość dodana, edukacyjna funkcja produkcji, niepieniężne efekty edukacji. (S2A_W01)
• ma pogłębioną wiedzę na temat ekonomicznych podstaw edukacji oraz ekonomicznych kryteriów oceny polityki edukacyjnej (S2A_W01, S2A_W04).
• ma pogłębioną wiedzę o instytucjach dostarczających edukację, zna różne systemy finansowania edukacji, (S2A_W02, S2A_W03)
• zna w sposób pogłębiony wybrane metody i narzędzia analizy efektywności edukacji, w tym techniki pozyskiwania danych oraz modelowania (S2A_W06)
B. Umiejętności
• potrafi wyrazić problemy w dziedzinie edukacji w kategoriach ekonomicznych, a więc określić związane z nimi koszty i korzyści (S2A_U01, S2A_U03).
• potrafi zdefiniować pojęcie konkurencji na rynku edukacji (S1A_U01)
• potrafi posługiwać się modelami wzrostu gospodarczego z uwzględnieniem kapitału ludzkiego, jako uproszczeniami rzeczywistości, do analizy zjawisk zachodzących w gospodarce, rozumie ograniczenia wynikające z wykorzystania modelu. (S1A_U01, S1A_U02, S1A_U03, S1A_U04, S1A_U06, S1A_U07)
C. Kompetencje społeczne
• potrafi komunikować się z otoczeniem, przekazywać i bronić swoich poglądów, umie wypowiadać się w ważnych sprawach społecznych i światopoglądowych (S2A_K01 S2A_K04 S2A_K06)
• potrafi samodzielnie wyszukiwać informacje w literaturze przedmiotu. (S2A_K06)
• potrafi powiązać wiedzę teoretyczną z dalszą pracą zawodową oraz z innymi dziedzinami nauk społecznych (S2A_K06)
Kryteria oceniania
Ocena końcowa jest wystawiona na podstawie pisemnego sprawdzianu końcowego w formie pytań otwartych oraz aktywności na zajęciach.
Literatura
Belfield Clive, Economic Principles for Educations. Theory and Evidence. Edward Elgar, 2000
Bielecki Piotr , Bony edukacyjne. Granice urynkowienia edukacji. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa, 2005
Bonstingl I., Szkoły jakości. Wprowadzenie do Total Quality Management w edukacji, CODN Warszawa, 1999
Checci Daniel, The Economics of Education: Human Capital, Family Background and Inequality, Cambridge University Press, 2006
Edukacja dla pracy. Raport o rozwoju społecznym Polska 2007, UNDP, Warszawa 2007
European Commision, Key Data on Higher Education in Europe, 2007
Euridice, Kompetencje kluczowe. Realizacja koncepcji na poziomie szkolnictwa obowiązkowego. Sieć informacji o edukacji w Europie, 2002
Gradstein Mark, Justman M., Meier V., The Political Economy of Education: Implications for Growth and Inequality, MIT, 2005
Hanushek E., Publicly Provided Education, NBER Working Paper No. 8799, 2002
Hanushek E, The failure of input based Schooling Policies. Economic Journal vol. 113, 2003
Hoxby Caroline, Does competition among public schools benefits students and taxpayers? NBER Working Paper 4979, 2000
McMahon Walter, Education and Development Oxford University Press, 2002
Siwińska Joanna, Rola edukacji w rozwoju gospodarczym" Ekonomista vol. 6, 2007
Temple Jonathan, "Growth effects of Education and Social Capital in the OECD Countries". OECD Economic Studies 33, 2000
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: