MS2-Moduł specjalnościowy 2: Dziecko w rodzinie i środowisku 2300-NZ1-MS2-PSW
Moduł skupia uwagę na sytuacji dziecka w rodzinie i środowisku społecznym, dlatego proponowany układ treści uwzględnia zagadnienia z zakresu pedagogiki, pracy socjalnej, polityki społecznej i profilaktyki - niezbędną przy dostrzeganiu, rozumieniu i rozwiązywaniu problemów, które mogą pojawiać się w tym środowisku.
• Zajęcia z Wiedzy o rodzinie przybliżają źródła i kierunki przemian rodziny z uwzględnieniem jej struktury i funkcji, zwracają uwagę na zmiany w realizacji funkcji prokreacyjnej, pokazują najważniejsze czynniki zagrażające funkcjonowaniu rodziny oraz ich konsekwencje (kryzysy, rozwody, nadużywanie alkoholu, przemoc itd.)
• Zajęcia z Profilaktyki problemowej skupiają uwagę na zachowaniach ryzykownych dzieci i młodzieży pokazując, jakie strategie działania można planować i zastosować z zależności od występującego problemu.
• Zajęcia z Polityki społecznej pokazują pojawiające się problemy społeczne zarówno w skali mikro jak i makro, kładąc nacisk na pokazanie możliwości ich rozwiazywania.
• Celem zajęć z Podstaw pracy socjalnej jest wprowadzenie do pracy socjalnej jako dyscypliny wspomagającej działania opiekuńczo-wychowawcze pedagogów.
• Zajęcia „Dzieci świata – badania i projekty pomocy” wprowadzają z kolei w zagadnienia oceny jakości życia i przestrzegania praw dziecka w perspektywie globalnej.
• Ważnym uzupełnieniem zajęć obecnych w module jest "Praktyka pedagogiczna instytucjonalna", która umożliwia poznawanie wybranych placówek/instytucji/organizacji nastawionych na pomoc dziecku w różnych obszarach jego funkcjonowania.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Moduł realizuje następujące efekty uczenia się przewidziane programem:
K_W02, K_W04, K_W05, K_W07, K_W08,
K_U01, K_U04, K_U06,
K_K01, K_K02, K_K05.
Specjalnościowe:
S3_W01, S3_W02, S3_W03, S3_W04, S3_W06,
S3_U01, S3_U03, S3_U05, S3_U06, S3_U07, S3_U08,
S3_K01, S3_K03, S3_K04, S3_K05, S3_K06, S3_K09.
W zakresie wiedzy / zna i rozumie:
• interdyscyplinarną specyfikę pedagogiki, jej stosowany charakter oraz podział na subdyscypliny i związki z innymi dyscyplinami nauki: filozofią, psychologią, socjologią i medycyną - m.in. w kontekście zagadnień związanych z polityką społeczną, pracą socjalną i profilaktyką (K_W02),
• prawidłowości rozwoju biologicznego i psychicznego człowieka i sformułowane na tej podstawie metody wspierania tego rozwoju (K_W04),
• prawidłowości funkcjonowania jednostki w małej grupie (w tym rodzinie), społeczeństwie i kulturze i sformułowane na tej podstawie metody wspierania autonomicznego funkcjonowania społecznego, m.in. w nawiązaniu do podstaw metodycznych pracy socjalnej (K_W05),
• najważniejsze zmiany cywilizacyjne i ich znaczenie dla procesów opieki, wychowania i kształcenia, z uwzględnieniem szczególnego znaczenia innowacyjności i twórczości - rozumie ich konsekwencje dla funkcjonowania dzieci i rodzin w systemie polityki społecznej (K_W07),
• prawne i etyczne uwarunkowania opieki, wychowania i kształcenia, szczególnie w nawiązaniu do problematyki pracy socjalnej (K_W08).
W zakresie umiejętności / potrafi:
• konceptualizować problemy pedagogiczne - szczególnie te powiązane z funkcjonowaniem dziecka i rodziny w środowisku społecznym, także instytucjonalnym - wykorzystując poznane teorie z zakresu nauk społecznych i humanistycznych (K_U01),
• zaprojektować i przeprowadzić proste badanie stosowane (diagnostyczne, ewaluacyjne lub action research) i komunikatywnie przedstawić jego wyniki z wykorzystaniem technik informacyjno-komunikacyjnych (K_U04),
• planować własne uczenie się i rozwój zawodowy (K_U06).
W zakresie kompetencji społecznych / przejawia gotowość do:
• krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści, pogłębiania i aktualizowania wiedzy z zakresu pedagogiki i pokrewnych subdyscyplin naukowych, szczególnie w odwołaniu do zagadnień powiązanych z funkcjonowaniem dziecka i rodziny w środowisku społecznym, w tym instytucjonalnym (K_K01),
• uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii ekspertów (m.in. z zakresu polityki społecznej, pracy socjalnej, profilaktyki i sytuacji dziecka) w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu (K_K02),
• wypełniania roli zawodowej zgodnie z etyką zawodową, przestrzegania zasad etyki w projektowaniu i realizacji procedury badawczej i wymagania tego od innych (K_K05).
Kryteria oceniania
Warunkiem przystąpienia do egzaminu modułowego jest zaliczenie wszystkich przedmiotów wchodzących w skład modułu, zgodnie z kryteriami oceniania ustalonymi przez osoby prowadzące (Patrz: opisy poszczególnych przedmiotów).
Egzamin modułowy uwzględnia przedstawienie szerokoaspektowej charakterystyki wybranego problemu społecznego, zawierającej:
• Opis formalny zjawiska, w tym jego definiowanie oraz skalę występowania;
• Dostosowany do powyższego wyboru opis sytuacji dziecka (tj. konsekwencji zjawiska) w różnych obszarach jego funkcjonowania, np. rodzina, szkoła, grupa rówieśnicza, środowisko lokalne;
• Propozycje działań profilaktycznych i kompensacyjnych.
Praktyki zawodowe
W module tym obowiązuje:
• Praktyka pedagogiczna instytucjonalna - 30 godz.
Koncepcja praktyk zakłada stworzenie studentom odpowiednich warunków do zdobycia doświadczenia zawodowego oraz umiejętności praktycznych i organizacyjnych. Praktyki służą poznawaniu sytuacji dziecka /młodych osób w zależności od miejsca, w którym nawiązany zostaje kontakt. Mogą więc to być instytucje, placówki i organizacje pozarządowe działające w sektorze edukacji, pomocy społecznej, zdrowia czy sprawiedliwości.
W trakcie odbywania praktyki student powinien poznać:
•Główne cele i zadania placówki/instytucji/organizacji;
•Obowiązujące przepisy prawne (statut, regulamin organizacyjny, zarządzenia);
•Organizację i zasady działania;
•Specyfikę potrzeb klientów/beneficjentów placówki/organizacji;
•Stosowane metody i formy pracy;
•Sposoby oceny efektywności pracy.
Literatura
• Brenk M., Chaczko K., Pląsek R. (2018) Organizacja pomocy społecznej w Polsce 1918-2018, Scholar. Rozdział 3: Rekonstrukcja. Pomoc społeczna w latach 1990–2018.
• Dubois B., Miley K. (1996) Praca socjalna, zawód, który dodaje sił, “Biblioteka Pracownika Socjalnego”, Interart, Warszawa.
• Kotowska I. (2021) Zmiany demograficzne w Polsce – jakie wyzwania rozwojowe przyniosą?, Fundacja im. Stefana Batorego.
• Markowska-Manista U. (2016) " Złe dzieci". Przygotowanie do zabijania w wojnach i konfliktach zbrojnych na kontynencie afrykańskim, Chorzowskie Studia Polityczne 11, s. 195-213.
• Nocuń A.W., Szmagalski J., Podstawowe umiejętności w pracy socjalnej i ich kształcenie, “Biblioteka Pracownika Socjalnego”, Interart, Warszawa 1996.
• Ostaszewski, K. (2010), Kompendium wiedzy o profilaktyce (w) J. Węgrzecka-Giluń (red.), Przewodnik metodyczny po programach promocji zdrowia psychicznego i profilaktyki, Etoh, Warszawa.
• Prucnal, M (2013) Ochrona dzieci przed uczestnictwem w działaniach zbrojnych we współczesnym prawie międzynarodowym. Rzecznik Praw Dziecka.
• Stanisz A. (2013), Rodzina made in Poland. Antropologia pokrewieństwa i życia rodzinnego, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań.
• Szlendak T. (2011) Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Szymańska J. (2015) Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa
Dodatkowo: literatura wymagana przez prowadzących poszczególne przedmioty wchodzące w skład modułu (proszę sprawdzić strony przedmiotów).
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: