MBiP-Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania 2300-NZ1-MBiP-BP-W
Cele:
1. Przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej:
- rozwoju fizycznego i motorycznego człowieka,
- koncepcji zdrowia i czynników je warunkujących,
- najczęstszych zaburzeń i chorób oraz ich wpływu na rozwój
i edukację,
- zdrowotnych aspektach środowiska fizycznego szkoły i procesu nauczania,
- organizacji opieki zdrowotnej nad uczniami,
- zdrowia nauczycieli.
2. Pomoc studentom w nabywaniu kompetencji niezbędnych do:
− poznawania siebie, identyfikowania własnych problemów zdrowotnych oraz potrzeb rozwojowych,
− podejmowania działań na rzecz zdrowia,
− tworzenia w miejscu nauki i pracy środowiska fizycznego sprzyjającego zdrowiu i dobremu samopoczuciu, z uwzględnieniem zasad ergonomii.
Treści. Tematy wykładów:
1. Wprowadzenie – cele i potrzeba przedmiotu w kształceniu pedagogów: holizm pedagogiczny, hierarchia potrzeb A. Maslowa.
2. Rozwój ontogenetyczny człowieka – sfery i okresy rozwoju, czynniki wpływające na rozwój.
3. Rozwój somatyczny - aspekty rozwoju, proces wzrastania, mechanizmy regulacji neurohormonalnej, metody oceny, tendencje przemian, najczęstsze zaburzenia i ich wpływ na zachowania
i samopoczucie.
4. Rozwój somatyczny – dojrzewanie, wiek rozwojowy, metody oceny, najczęstsze zaburzenia; proces determinacji płci, dymorfizm płciowy.
5. Rozwój motoryczny: podstawowe pojęcia, zmiany w różnych okresach życia, czynniki warunkujące, sprawność i wydolność fizyczną, metody oceny.
6. Układ ruchu, posturogeneza, najczęstsze zaburzenia
i zapobieganie im; aktywność fizyczna i jej zmiany w ontogenezie.
7. Starzenie się – zmiany w budowie i funkcji organizmu, klimakterium u kobiet i mężczyzn, mechanizmy starzenia się, opóźnianie i łagodzenie jego skutków, koncepcja aktywnego starzenia się.
8. Zdrowie – podstawowe pojęcia, czynniki determinujące, prozdrowotne style życia
9. Zdrowie psychiczne – definicje i kryteria, dobrostan psychiczny, najczęstsze zaburzenia psychiczne, ich przyczyny, wpływ na jakość życia i zdolność do uczenia się, sposoby zapobiegania.
10. Używanie substancji psychoaktywnych – epidemiologia, przyczyny, szkody zdrowotne i społeczne, uzależnienie, sposoby zapobiegania.
11. Problemy zdrowotne uczniów, zapobieganie im. Działania profilaktyczne o charakterze medycznym – fazy profilaktyki; profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieżą - testy przesiewowe, współpraca nauczyciela i pedagoga z pielęgniarka szkolną.
12. Odrębności w rozwoju i sytuacji szkolnej uczniów przewlekle chorych.
13. Środowisko fizyczne szkoły - podstawowe wymagania higieniczno-sanitarne, bezpieczeństwo, posiłki szkolne, kryteria ergonomiczne stanowiska pracy ucznia (ławka szkolna, stanowisko pracy
z komputerem) i nauczyciela, zasady higieniczne układania planów lekcyjnych i odrabiania lekcji.
14. Problemy zdrowotne nauczycieli, zagrożenia dla ich zdrowia
i zapobieganie im.
15. Szkoła promująca zdrowie – koncepcja, historia ruchu szkół promujących zdrowie w Polsce i na świecie, modele, strategia tworzenia, ewaluacja.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia
I. W zakresie wiedzy – student:
1. Wyjaśnia podstawowe pojęcia związane z rozwojem osobniczym człowieka: sfery i etapy rozwoju, tendencje przemian, czynniki wpływające na rozwój.
2. Rozumie istotę rozwoju osobniczego człowieka w ujęciu biopsychospołecznym.
3. Charakteryzuje przebieg rozwoju biologicznego (somatycznego
i motorycznego)
4. Wymienia definicje i wymiary zdrowia oraz czynniki je warunkujące.
5. Wie, jakie są czynniki chroniące i ryzykowne dla zdrowia (indywidualne i środowiskowe) oraz wie, które i jak można modyfikować.
6. Zna najczęstsze zaburzenia w rozwoju oraz zdrowiu dzieci
i młodzieży, ich przyczyny, skutki, zasady profilaktyki i pomocy osobom z tymi zaburzeniami.
7. Zna obciążenia i najczęstsze problemy zdrowotne nauczycieli oraz zasady ochrony i promocji ich zdrowia.
8. Omawia elementy środowiska fizycznego szkoły oraz aspekty zdrowotne organizacji pracy i życia szkoły.
9. Zna zasady profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami.
10. Charakteryzuje koncepcję szkoły promującej zdrowie.
II. W zakresie umiejętności – student:
1. Umie dokonać oceny rozwoju fizycznego i motorycznego dzieci
i młodzieży.
2. Identyfikuje własne problemy oraz potrzeby rozwojowe i zdrowotne, planuje działania dla ich zaspokojenia.
3. Umie rozpoznać podstawowe objawy zaburzeń rozwoju fizycznego oraz ustalić sposób udzielenia pomocy dzieciom i młodzieży z tymi zaburzeniami.
4. Dokonuje oceny własnej aktywności fizycznej, sposobu żywienia
i innych zachowań prozdrowotnych.
5. Potrafi zdiagnozować potrzeby związane z wychowaniem
i uczeniem się dziecka z chorobą przewlekłą oraz zaplanować formy wspierania jego rozwoju i edukacji.
6. Umie dokonać oceny warunków środowiska fizycznego
i społecznego klasy/szkoły w kontekście zdrowia i samopoczucia uczniów/nauczycieli.
III. W zakresie kompetencji społecznych – student:
1. Rozumie, że pedagog powinien posiadać wiedzę o rozwoju, potrzebach biologicznych, psychicznych i społecznych ludzi
w różnych okresach życia i wykorzystywać ją w praktyce.
2. Ma świadomość, że może mieć wpływ na samopoczucie, zdrowie oraz efekty uczenia się swoich wychowanków/uczniów
3. Wyraża gotowość do wprowadzania zmian w swoim stylu życia
w kierunku prozdrowotnym i tworzenia pozytywnych wzorców dla dzieci i młodzieży.
4. Ma świadomość potrzeby rozwijania swoich umiejętności interpersonalnych, w tym: obserwacji zachowań innych osób, skutecznego komunikowania się, empatii, udzielania wsparcia, współpracy.
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia
Obecność na 80% wykładu
zaliczenie kolokwium
Literatura
Literatura obowiązkowa
1. Woynarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z., Komosińska K.: Biomedyczne podstawy wychowania i kształcenia. PWN, Warszawa 2010.
2. Woynarowska B. (red.): Uczniowie z chorobami przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i edukację. PWN, Warszawa, 2010.
Literatura uzupełniająca
Lopez R.: Twój nastolatek. Zdrowie i dobre samopoczucie. PZWL, Warszawa 2004.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: