MBiP-Moduł Biomedycznych i Psychologicznych Podstaw Pedagogiki 2300-NZ1-MBiP

Cele:
1. Przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej:
- rozwoju: fizycznego, motorycznego, psychicznego (intelektualnego, myślenia osobowości, emocjonalnego, moralnego), psychoseksualnego człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem okresu przedszkolnego, wczesnoszkolnego, dorastania, dorosłości i starzenia się,
- biologicznych uwarunkowań pamięci, uczenia się i zachowań,
- najczęstszych zaburzeń w rozwoju (w tym otyłości, zaburzeń emocjonalnych, zachowania, lekowych, nastroju, odżywiania, ADHD) i chorób przewlekłych oraz ich wpływu na rozwój i edukację (w tym całościowe zaburzenia rozwoju i specyficzne trudności w uczeniu się),
- metod oceny rozwoju fizycznego, motorycznego, mowy; rozpoznawania potrzeb rozwojowych dzieci i młodzieży i sposobów ich zaspokajania,
- koncepcji zdrowia i czynników je warunkujących, organizacji opieki zdrowotnej nad uczniami, profilaktyki najczęstszych problemów zdrowotnych wychowanków, uczniów,
- zdrowotnych aspektów środowiska fizycznego i społecznego szkoły oraz organizacji procesu uczenia się/nauczania,
- ochrony i promocji zdrowia nauczycieli.

2. Pomoc studentom w nabywaniu kompetencji niezbędnych do:
− poznawania siebie, identyfikowania własnych problemów zdrowotnych oraz potrzeb rozwojowych,
− rozpoznawania prawidłowości i wspierania rozwoju podopiecznych oraz dostosowywania metod pracy pedagogicznej do ich możliwości i potrzeb rozwojowych;
− wspierania wychowanków i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (w tym z zaburzeniami rozwoju oraz chorobami przewlekłymi);
− dobrego komunikowania się z innymi, tworzenia pozytywnego klimatu społecznego, pracy z grupą, zapobiegania agresji i innym zachowaniom antyspołecznym,
− podejmowania działań na rzecz zdrowia własnego i innych,
− tworzenia w miejscu nauki i pracy środowiska sprzyjającego zdrowiu i dobremu samopoczuciu.
Treści:
Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania: Rozwój ontogenetyczny człowieka – sfery i etapy rozwoju. Rozwój somatyczny - aspekty rozwoju, proces wzrastania, mechanizmy regulacji neurohormonalnej, metody oceny, tendencje przemian, najczęstsze zaburzenia i ich wpływ na zachowania i samopoczucie. Rozwój motoryczny: w różnych okresach życia, czynniki warunkujące, sprawność i wydolność fizyczną, metody oceny. Układ ruchu, posturogeneza, najczęstsze zaburzenia zapobieganie im; aktywność fizyczna i jej zmiany w ontogenezie. Starzenie się – zmiany w budowie i funkcji organizmu, klimakterium u kobiet i mężczyzn, mechanizmy starzenia się, opóźnianie i łagodzenie jego skutków, zdolność do uczenia się, koncepcja aktywnego starzenia się. Układ neurohormonalny, narządy zmysłów a uczenie się. Zdrowie, czynniki warunkujące, prozdrowotne style życia. Zdrowie psychiczne – definicje, dobrostan psychiczny, najczęstsze zaburzenia psychiczne, ich przyczyny, wpływ na jakość życia i zdolność do uczenia się, sposoby zapobiegania. Seksualność człowieka, zdrowie seksualne i prokreacyjne, zachowania seksualne, zagrozenia. Używanie substancji psychoaktywnych – epidemiologia, przyczyny, szkody zdrowotne i społeczne, uzależnienie, sposoby zapobiegania. Problemy zdrowotne uczniów, zapobieganie im. Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieżą współpraca nauczyciela i pedagoga z pielęgniarka szkolną. Odrębności w rozwoju i sytuacji szkolnej uczniów przewlekle chorych. Środowisko fizyczne szkoły - podstawowe wymagania higieniczno-sanitarne, bezpieczeństwo, posiłki szkolne, stanowisko pracy ucznia i nauczyciela, zasady higieniczne układania planów lekcyjnych. Problemy zdrowotne nauczycieli, zagrożenia dla zdrowia i zapobieganie im. Szkoła promująca zdrowie.
Psychologia rozwoju człowieka: Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej, kryteria podziałów, modele ilościowe i jakościowe. Badania nad rozwojem: ujęcie poznawcze, teorie uczenia się, psychoanalityczne kierunki współczesne. Periodyzacja rozwoju: stadialność rozwoju, tempo i rytm rozwoju. Koncepcja kryzysów w rozwoju. Przebieg rozwoju intelektualnego: koncepcja rozwoju J. Brunera, L. Wygotskiego i J. Piageta. Przebieg rozwoju mowy, jego uwarunkowania (poznawcze, behawioralne, emocjonalne); komunikacja pisemna. Przebieg rozwoju moralnego: koncepcja J. Piageta i L. Kohlberga. Przebieg rozwoju społecznego; koncepcja rozwoju psychospołecznego Eriksona. Rozwój emocjonalny, style przywiązania, kształtowanie inteligencji emocjonalnej. Rozwój kontaktów społecznych: relacje w rodzinie, pierwsze związki, zachowania prospołeczne, przyjaźnie, znaczenie grupy rówieśniczej. Rozwój zabawy i twórczości: funkcje zabaw dziecięcych i ich rodzaje; rola zabawy w rozwoju dziecka. Rozwój osobowości: rozwój struktury JA, powstawanie i rozwój podstawowych potrzeb, samoocena i jej wpływ na funkcjonowanie człowieka. Prawidłowości rozwojowe okresu przedszkolnego i wczesnoszkolnego, adolescencji i wczesnej dorosłości, okresu dojrzałego i okresu starzenia się. Zaburzenia rozwoju psychospołecznego dzieci i młodzieży: najczęstsze rodzaje (zaburzenia zachowania, emocjonalne, lekowe, nastroju, odżywiania, uczenia się, ADHD), przyczyny, sposoby diagnozowania i wspierania dzieci z zaburzeniami, współpraca z rodzicami.
mienie. Wiedza o świecie społecznym i spostrzeganie innych ludzi: schem
Psychologia społeczna: Przedmiot i metody badań w psychologii społecznej; historia psychologii społecznej. Motywy społeczne: przynależność społeczna; sprawczość i kontrola; poznanie i zrozuaty, skrypty, teorie; heurystyki formułowania sądów; ocenianie ludzi. Spostrzeganie siebie: taktyki autoprezentacji – obronne i asertywne. Postawy: struktura i pomiar postaw; konsekwencje postaw; zmiana postaw. Szczęście: reguły wartościowania zdarzeń; wyznaczniki szczęścia; maksymalizacja szczęścia; konsekwencje szczęścia. Wpływ społeczny: przejawy wpływu społecznego; mechanizmy wywierania wpływu. Techniki manipulacji społecznych; obrona przed wpływem innych osób. Uprzedzenia i tolerancja (schematy poznawcze a stereotypy; przyczyny uprzedzeń). Konflikt społeczny: struktura konfliktu; procesy eskalacji konfliktu; negocjacje. Władza i posłuszeństwo wobec autorytetu. Grupa społeczna: struktura grupy; dynamika grupy; zadaniowe funkcjonowanie grupy. Motywacja i motywowanie: facylitacja społeczna, próżniactwo społeczne. Atrakcyjność i miłość. Kobiety i mężczyźni: stereotypy płci; przyczyny różnic płci; konflikt płci. Relacje społeczne w rodzinie, z rówieśnikami, szkoła jako system relacji społecznych. Zachowania pro- i antyspołeczne. Agresja przyczyny, sposoby radzenia sobie.