DRŚ - MODUŁ SPECJALNOŚCIOWY 2 - DZIECKO W RODZINIE I ŚRODOWISKU 2300-MS2-DRŚ
Moduł skupia uwagę na sytuacji dziecka w rodzinie i środowisku społecznym, dlatego proponowany układ treści uwzględnia zagadnienia z zakresu pedagogiki, pracy socjalnej, polityki społecznej i profilaktyki - niezbędną przy dostrzeganiu, rozumieniu i rozwiązywaniu problemów, które mogą pojawiać się w tym środowisku.
• Zajęcia z Wiedzy o rodzinie przybliżają źródła i kierunki przemian rodziny z uwzględnieniem jej struktury i funkcji, zwracają uwagę na zmiany w realizacji funkcji prokreacyjnej, pokazują najważniejsze czynniki zagrażające funkcjonowaniu rodziny oraz ich konsekwencje (kryzysy, rozwody, nadużywanie alkoholu, przemoc itd.)
• Zajęcia z Profilaktyki problemowej skupiają uwagę na zachowaniach ryzykownych dzieci i młodzieży pokazując, jakie strategie działania można planować i zastosować z zależności od występującego problemu.
• Zajęcia z Polityki społecznej pokazują pojawiające się problemy społeczne zarówno w skali mikro jak i makro, kładąc nacisk na pokazanie możliwości ich rozwiazywania.
• Celem zajęć z Podstaw pracy socjalnej jest wprowadzenie do pracy socjalnej jako dyscypliny wspomagającej działania opiekuńczo-wychowawcze pedagogów.
• Zajęcia „Dzieci świata – badania i projekty pomocy” wprowadzają z kolei w zagadnienia oceny jakości życia i przestrzegania praw dziecka w perspektywie globalnej.
• Ważnym uzupełnieniem zajęć obecnych w module jest "Praktyka pedagogiczna instytucjonalna", która umożliwia poznawanie wybranych placówek/instytucji/organizacji nastawionych na pomoc dziecku w różnych obszarach jego funkcjonowania.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Moduł realizuje następujące efekty uczenia się przewidziane programem:
K_W02, K_W04, K_W05, K_W07, K_W08,
K_U01, K_U04, K_U06,
K_K01, K_K02, K_K05.
Specjalnościowe:
S3_W01, S3_W02, S3_W03, S3_W04, S3_W06,
S3_U01, S3_U03, S3_U05, S3_U06, S3_U07, S3_U08,
S3_K01, S3_K03, S3_K04, S3_K05, S3_K06, S3_K09.
Szczegółowe efekty uczenia się uzyskiwane w ramach modułu:
W zakresie wiedzy / zna i rozumie:
• zagadnienia z zakresu teoretycznych podstaw opieki i wychowania oraz pracy społeczno-wychowawczej z dziećmi i rodzinami, a także ich miejsce wśród innych subdyscyplin pedagogicznych oraz relację z innymi naukami (K_W02);
• znaczenie pojęć z zakresu pedagogiki społecznej i opiekuńczo-wychowawczej, polityki społecznej, pracy socjalnej z dziećmi i rodzinami, poradnictwa społeczno-wychowawczego oraz praktyki wychowawczej(K_W02);
• specyfikę funkcjonowania środowisk wychowawczych współczesnych dzieci i rodzin, ich przemian i uwarunkowań społecznych, psychologicznych, organizacyjnych i prawnych (K_W04);
• prawidłowości funkcjonowania jednostki w małej grupie (w tym rodzinie), społeczeństwie i kulturze i sformułowane na tej podstawie metody wspierania autonomicznego funkcjonowania społecznego, m.in. w nawiązaniu do podstaw metodycznych pracy socjalnej (K_W05);
• specyfikę współczesnych rodzin wpisaną w kontekst przemian cywilizacyjnych oraz towarzyszących im przemian instytucji polityki społecznej(K_W07);
• instytucje i programy wsparcia dzieci i rodziny, a także dostępne formy pomocy rodzinie w zależności od problemów w niej występujących (K_W08);
• prawne i etyczne uwarunkowania pracy socjalnej (K_W08).
W zakresie umiejętności / potrafi:
• wykorzystywać różne podejścia teoretyczne i wiedzę na temat zjawisk społecznych przy obserwowaniu, analizowaniu i omawianiu sytuacji i procesów społecznych związanych z wychowaniem i opieką (K_U01);
• dobrać odpowiednio do potrzeb i zastosować różne metody pracy społeczno-wychowawczej z dziećmi, rodzinami, młodzieżą, w tym z grupami ryzyka (K_U01);
• samodzielnie lub współpracując w zespole przygotowywać i wdrażać projekty (w tym badawcze) służące podnoszeniu jakości pracy wychowawczej w środowisku globalnym, lokalnym, szkole, rodzinie, grupie (K_U04);
• używać specjalistycznego słownictwa, w sposób spójny i precyzyjny porozumiewać się ze specjalistami i z odbiorcami działań wychowawczych (K_U04);
• biorąc pod uwagę multidyscyplinarny charakter pedagogiki, samodzielnie pogłębiać i aktualizować wiedzę, a także rozwijać kompetencje zawodowe w zakresie pracy społeczno-wychowawczej (K_U06).
W zakresie kompetencji społecznych / przejawia gotowość do:
• ciągłego pogłębiania i aktualizowania wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu problematyki społeczno-wychowawczej oraz udzielania pomocy dzieciom i rodzinom w potrzebie (K_K01);
• samodzielnego planowania swojej pracy oraz oceniania jej efektów, jak również do nawiązywania współpracy z innymi specjalistami pracującymi z dzieckiem i rodziną (K_K02);
• rekomendowania innowacyjnych projektów/ programów dotyczących pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi (K_K02)
• stosowania zasad etyki zawodowej i odpowiednich przepisów prawa w pracy społeczno-wychowawczej (K_K05).
Kryteria oceniania
Warunkiem przystąpienia do egzaminu modułowego jest zaliczenie na ocenę wszystkich przedmiotów wchodzących w skład modułu, zgodnie z kryteriami oceniania ustalonymi przez osoby prowadzące (Patrz: opisy poszczególnych przedmiotów). Średnia ocen z ww. stanowi 1/2 ostatecznej oceny egzaminacyjnej.
Egzamin modułowy (w formie ustnej) uwzględnia przedstawienie szerokoaspektowej charakterystyki wybranego problemu społecznego, zawierającej:
• Opis formalny zjawiska, w tym jego definiowanie oraz skalę występowania;
• Dostosowany do powyższego wyboru opis sytuacji dziecka (tj. konsekwencji zjawiska) w różnych obszarach jego funkcjonowania, np. rodzina, szkoła, grupa rówieśnicza, środowisko lokalne;
• Propozycje działań profilaktycznych i kompensacyjnych.
W przypadku, gdy średnia z ocen przedmiotów wchodzących w skład modułu jest co najmniej dobra, na wniosek osoby podchodzącej do egzaminu ocena ta może stać się ostateczną oceną z egzaminu.
Praktyki zawodowe
Praktyka pedagogiczna instytucjonalna - 30 godz.
Literatura
• Brenk M., Chaczko K., Pląsek R. (2018) Organizacja pomocy społecznej w Polsce 1918-2018, Scholar. Rozdział 3: Rekonstrukcja. Pomoc społeczna w latach 1990–2018.
• Dubois B., Miley K. (1996) Praca socjalna, zawód, który dodaje sił, “Biblioteka Pracownika Socjalnego”, Interart, Warszawa.
• Kotowska I. (2021) Zmiany demograficzne w Polsce – jakie wyzwania rozwojowe przyniosą?, Fundacja im. Stefana Batorego.
• Markowska-Manista U. (2016) " Złe dzieci". Przygotowanie do zabijania w wojnach i konfliktach zbrojnych na kontynencie afrykańskim, Chorzowskie Studia Polityczne 11, s. 195-213.
• Nocuń A.W., Szmagalski J., Podstawowe umiejętności w pracy socjalnej i ich kształcenie, “Biblioteka Pracownika Socjalnego”, Interart, Warszawa 1996.
• Ostaszewski, K. (2010), Kompendium wiedzy o profilaktyce (w) J. Węgrzecka-Giluń (red.), Przewodnik metodyczny po programach promocji zdrowia psychicznego i profilaktyki, Etoh, Warszawa.
• Prucnal, M (2013) Ochrona dzieci przed uczestnictwem w działaniach zbrojnych we współczesnym prawie międzynarodowym. Rzecznik Praw Dziecka.
• Stanisz A. (2013), Rodzina made in Poland. Antropologia pokrewieństwa i życia rodzinnego, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań.
• Szlendak T. (2011) Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Szymańska J. (2015) Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa
Dodatkowo: literatura wymagana przez prowadzących poszczególne przedmioty wchodzące w skład modułu (proszę sprawdzić strony przedmiotów).
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: