MOBS - Metodologia badań społecznych 2300-MOBS-MBS-W

Podstawowe zagadnienia omawiane na wykładzie:
Czym zajmuje się metodologia?
Pożytki płynące z metodologii
Problemy z tożsamością metodologiczną pedagogiki
Podstawowe cechy wiedzy naukowej
Podstawowe podejścia badawcze: nauki nomotetyczne i idiograficzne
Pojęcie paradygmatu, podstawowe paradygmaty badawcze w naukach społecznych
Problem przyczynowości i warunki poprawnego uzasadniania twierdzeń przyczynowo-skutkowych, korelacja pozorna i problem endogeniczności
Eksperyment jako schemat badawczy i model „badania idealnego”
Manipulacja eksperymentalna, zmienna niezależna i zależna, randomizacja, grupa kontrolna i placebo
Różne schematy eksperymentalne
Problem trafności wewnętrznej i zewnętrznej eksperymentu
Podstawowe typy zależności przyczynowo-skutkowych: związek addytywny i interakcyjny
Znaczenie hipotezy w badaniu naukowym
Cechy dobrej hipotezy, falsyfikacjonizm
Weryfikacja hipotezy a uznanie teorii
Podejście indukcyjne
Niepewność wnioskowań indukcyjnych
Struktura tekstu naukowego
Zasady pisania streszczenia raportu naukowego (abstraktu)
Rekonstrukcja stanu wiedzy, jak robić przegląd literatury
Zasady cytowania i tworzenia bibliografii
Tworzenie ładu pojęciowego, funkcje i typy definicji
Próbkowanie: próbka i populacja, losowanie próbki, reprezentatywność próbki, warunki uzasadnionej generalizacji, błąd próbkowania, teoretyczny dobór obiektów w studiach przypadków
Podstawowe schematy badań ilościowych: przeglądowe, korelacyjne, porównawcze, eksperymentalne; poprzeczne i podłużne (panelowe),
Pozyskiwanie danych ilościowych: obserwacja, wskaźniki, testy, ankiety
Typy i zasady obserwacji naukowej, metody próbkowania, kwestionariusz obserwacji, komputerowe wspomaganie obserwacji
Testy: co możny mierzyć za pomocą testów, trafność i rzetelność testu, główne źródła niepewności pomiarowej, szacowanie przedziałowe
Jakie informacje przenoszą wyniki pomiaru. Typy skal pomiarowych
Klasyczna a probabilistyczna teoria testów, podstawowe cechy Item Response Theory
Pozyskiwanie danych jakościowych: obserwacja jakościowa (etnograficzna), wywiad pogłębiony, wywiad grupowy,
Ilościowe dane zastane: publicznie dostępne dane administracyjne, publicznie dostępne dane naukowe (Archiwum Danych Społecznych, PISA)
Jakościowe dane zastane: dokumenty, teksty kultury
Dane a wyniki
Podstawowe pojęcia statystyczne: rozkład i jego parametry, korelacja
Podstawowe modele analizy danych ilościowych: analiza rozkładu, analiza porównawcza, analiza korelacyjna
Narzędzia i zasady prezentacji wyników w raporcie badawczym: tabele, wykresy
Etyczne aspekty badań naukowych
Zważenie zysków i kosztów badania
Rzetelność naukowa
Zgoda na udział w badaniu
Ochrona osób/instytucji badanych: anonimowość, poufność, ochrona danych osobowych
Prawa autorskie, plagiat i autoplagiat