Elity i przywództwo polityczne w Rosji i państwach Europy Wschodniej 2102-SEA-M-D3EPPR
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentom rozszerzonej wiedzy z zakresu badań nad elitami i przywództwem politycznym w Rosji i państwach Europy Wschodniej. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z teorią przywództwa politycznego oraz elit, a także umożliwienie studentom nabycia umiejętności analitycznego myślenia o procesach politycznych i społecznych zachodzących w poszczególnych państwach regionu. Podczas zajęć studenci prześledzą historię władzy i przywództwa w Rosji, oraz w państwach Europy Wschodniej, która pozwoli uczestnikom zajęć zrozumieć współczesną władzę w regionie oraz z jakimi specyficznymi wyzwaniami okresu transformacji zmagali się przywódcy polityczni. Przeanalizują ewolucję, przebieg oraz skutki rewolucji lutowej i październikowej, m.in. rozbicia przedrewolucyjnych elit oraz zmiany ustrojowe. Zostaną również omówione póżniejsze wymiany kadr podczas pierestrojki, oraz kształtowanie się składu współczesnych elit politycznych. Studenci podejmą próbę scharakteryzowania stylu uprawiania polityki wybranych przywódców w regionie oraz sposoby dobierania współpracowników i osłabiania przeciwników. W programie przedmiotu została uwzględniona również specyfika obecnego przywództwa w regionie, uczestnicy zajęć będą na bieżąco śledzić i analizować współczesne sytuacje życia politycznego i społecznego Rosji, Ukrainy i Białorusi poprzez metodę aktywizującą w postaci przedstawiania, analizowania i dyskutowania o najnowszych kwestiach z państw regionu.
W toku zajęć studenci nabędą umiejętność analizowania i porównywania tranformacji ustrojowych Rosji, Białorusi oraz Ukrainy. Zostaną również przeanalizowane wybrane tendencje rozwojowe powyższych państw. Konwersatrorium ma również formować umiejętność analitycznego myślenia o mechanizmie funkcjonowania władzy oraz o samym specyficznym procesie jej kreowania. Program zakłada trzy bloki tematyczne, m.in.: pierwszy blok wprowadzający do tematyki przywództwa politycznego oraz elit; drugi skupiający się na historii władzy i przywództwa w Rosji oraz państwach Europy Wschodniej; trzeci blok poświęcony analizie modelów przywództwa politycznego poszczególnych państw regionu.
Podczas zajęć zaprezentowane zostaną materiały multimedialne m.in., archiwalne filmy dotyczące omawianej problematyki.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
WIEDZA
EK1. Posiada wiedzę na temat historycznych, społecznych oraz kulturowych uwarunkowań życia społecznego i politycznego Rosji, Ukrainy, oraz Białorusi (K_W02)
EK2. Posiada rozszerzoną wiedzę na temat dziejów władzy, przywództwa politycznego i elit na obszarze poradzieckim (K_W04)
EK3. Ma wiedzę z perspektywy zarówno historycznej jak i współczesnej o specyfice mechanizmów władzy i przywództwa, oraz funkcjonowania elit politycznych na obszarze poradzieckim (K_W05)
EK4. Posiada zaawansowaną wiedzę na temat procesów i problemów transformacyjnych wpływających na poziom demokratyzacji oraz budowy społeczeństwa obywatelskiego (K_W07)
EK5. Ma na poziomie rozszerzonym wiedzę na temat specyfiki elit religijnych w regionie (K_W10)
UMIEJĘTNOŚCI
EK6. Ma umiejętność krytycznej obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych i politycznych związanych z funkcjonowaniem elit i przywództwa politycznego w Rosji, na Ukrainie i Białorusi (K_U01)
EK7. Potrafi w sposób poszerzony wykorzystać wiedzę teoretyczną z zakresu przywództwa politycznego oraz psychologii polityki w celu analizowania i interpretowania zjawisk i procesów związanych z przywódcami politycznymi oraz i elitami politycznymi w Rosji, na Ukrainie i Białorusi (K_U03)
EK8. Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności analizy przypadków (tzw. case study), korzystając z różnych źródeł (K_U07)
EK9. Potrafi samodzielnie analizować i oceniać treści przekazu medialnego podczas prezentacji aktualnych wiadomości z poszczególnych państw regionu (K_U09)
EK10. Potrafi przygototwać wystąpienie ustne w języku polskim wykorzystując podstawowe ujęcia teoretyczne z zakresu przywództwa politycznego (K_U11)
KOMPETENCJE
EK11. Potrafi pracować w grupie przyjmując w niej rolę lidera bądź członka zespołu badawczego (K_K03)
EK12. Potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę oraz doskonalić swoje umiejętności analizy i prognozowania procesów politycznych i społczenych (K_K04)
Kryteria oceniania
• obecność na zajęciach;
• aktywny udział w konwersatorium, m.in., przygotowywanie
wiadomości na temat aktualnych wydarzeń z życia politycznego i
społecznego państw regionu;
• test z części teoretycznej;
• przedstawienie prezentacji na temat uzgodniony z wykładowcą
dotyczący omawianej problematyki.
Praktyki zawodowe
Nie przewiduje się.
Literatura
a) podstawowa:
1. T. Bodio, P. Załęski, Przywództwo i elity polityczne, [w:] Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, red. K. A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski, Warszawa 2007.
2. J. Sztumski, Elity ich miejsce i rola w społeczeństwie, Katowice 2007.
3. J. Nocoń, Elity polityczne. Studium interpretacji funkcjonalnej, Toruń 2004;
4. M. Hartliński, Przywództwo polityczne. Wprowadzenie, Olsztyn 2012;
5. T. Bodio (red.), Przywództwo, elity i transformacje w krajach WNP, Warszawa 2010, t. 1;
6. T. Bodio, W. Jakubowski (red.), Przywództwo i elity polityczne w krajach WNP, Warszawa 2010, t. 2;
7. P. Żukiewicz, Przywództwo labilne. Mechanizm powrotu do władzy w świetle teorii przywództwa politycznego, Wrocław - Poznań 2012;
8. J. Ćwiek-Karpowicz, Rosyjska elita władzy centralnej w latach 2000-2008, Warszawa 2011, r. III i IV;
9. M. Karwat, O subtelnościach badań nad państwami autorytarnymi. Refleksja metodologiczna, [w:] Przywództwo, elity i transformacje w krajach WNP. Problemy metodologii badań, red. T. Bodio, Warszawa 2010, t. 1;
10.J. Tymanowski, Rola i znaczenie Republiki Białoruś we współczesnej Europie, Toruń 2017;
11. K. Świder, Rosyjska świadomość geopolityczna a Ukraina i Białoruś (po rozpadzie Związku Radzieckiego), Warszawa 2015;
12.A. Stelmach, L. Hurska-Kowalczyk, Ukraina po (Euro)majdanie. Od autorytaryzmu do protodemokracji, Toruń 2016.
b) zalecana:
1.P. Sieradzan, Buddyjskie elity religijne Republiki Kałmucji: historia i współczesność, [w:] Kaukaz Północny: religie, polityka, elity i bezpieczeństwo, red. T. Bodio, Warszawa 2017.
2. Z. Parafianowicz, Michał Potocki, Wilki żyją poza prawem. Jak Janukowycz przegrał Ukrainę, Wołowiec 2015;
3. M. Przełomiec, Tymoszenko, Historia niedokończona, Warszawa 2012;
4. Ł. Jasina, Wzmocnienie pozycji Władimira Putina w systemie politycznym
Rosji, Biuletyn PISM nr 77, 15 listopada 2016;
5. M. Menkiszak (red.), Późny Putin: koniec rozwoju, koniec stabilności, OSW,
15. 09.2015;
6. R. Backer, Reżimy hybrydalne, w: Studia nad współczesnymi systemami
politycznymi. Procesy i podmioty demokratyczne, Toruń 2014, t 1.
7. Y. Matsiysk, Transformacje reżymu politycznego na Ukrainie przed i po pomarańczowej rewolucji (interpretacja instytucjonalna), w: Tadeusz Bodio (red.), Przywództwo, elity i transformacje w krajach WNP. Problemy metodologii badań, Warszawa 2010;
8.K. Świder, Ewolucja elity władzy w Związku Radzieckim i w Rosji, Warszawa 2013;
9. M. Słowikowski, Polityka federacyjna B. Jelcyna i W. Putina, Toruń 2009; 19. J. Zaleśny, Duma Państwowa a rząd Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2015; 20.W. Karbalewicz, Aleksandr Łukaszenko, Portret polityczny, PISM, Warszawa 2013;
10.A. Sannikau, Białoruska ruletka. Opozycyjny kandydat na prezydenta w walce z dyktaturą, Warszawa 2016;
11.T. Bodio (red.), Kaukaz: mechanizmy legitymizacji i funkcjonowania elit politycznych, Warszawa 2012, t. 7.
12. T. Bodio, Z historii kałmuckich elit władzy, [w:] Środkowoeuropejskie studia polityczne, 1, 2014, s. 7-27;
13. P. Sieradzan, Przywództwo i elity polityczne Republiki Kałmucji po 1991 roku,[w:] Kaukaz Północny : elity władzy i życie polityczne, red. T. Bodio, t.
9; s. 391-415;
14.P. Załęski, O. Piskowska, Prezydencki dyskurs polityki na obszarze poradzieckim, Warszawa 2015;
15.M. Hartliński, Teoretyczne wyznaczniki analizy przywództwa w krajach WNP, w: Tadeusz Bodio (red.), Przywództwo, elity i transformacje w krajach WNP. Problemy metodologii badań, Warszawa 2010.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: