Paradygmaty teoretyczne nauk społecznych 2100-NS-D-D1PTNS
Celem niniejszego kursu jest przygotowanie doktorantów do prowadzenia teoretycznie-ukierunkowanych badań naukowych. Powszechnie uznaje się, że świadome, aktywne i konsekwentne wykorzystywanie teorii naukowych świadczy o zaawansowaniu i dojrzałości naukowej. Jednocześnie uważa się, że prace doktorskie w zbyt mały stopniu spełniają to kryterium. Dlatego też konieczne jest zwrócenie uwagi na to jak ważną rolę odgrywa ujęcie teoretyczne dla całej konstrukcji pracy doktorskiej, jakie są główne współczesne paradygmaty, spory, dylematy i wybory teoretyczne przez którymi stają badacze nauk społecznych. Chodzi o zarysowanie pewnej mapy drogowej po której doktorant będzie w stanie się samodzielnie poruszać po ukończeniu kursu, aby rozwiązywać własne dylematy badawcze. Z tego też powodu omówione zostaną tylko wybrane zagadnienia nurtujące współczesne nauki społeczne. W każdym przypadku analiza podstaw i założeń danego podejścia będzie zilustrowana przykładami ich zastosowania w literaturze naukowej.
Niniejszy przedmiot prowadzony jest w formie mieszanej: wykład plus konwersatorium. Wykład prowadzony jest w formie komunikatywnej, polegającej na zaangażowaniu słuchaczy w omawianą tematykę. Podczas zajęć wykonują oni ćwiczenia indywidualne, grupowe oraz uczestniczą w mini-debatach.
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia:
Po ukończeniu przedmiotu słuchacz:
WIEDZA
– opisuje genezę, założenia i zastosowanie w praktyce pojęcia paradygmatu
- rozpoznaje główne współczesne paradygmaty nauk społecznych
UMIEJĘTNOŚCI
- wyjaśnia główne dylematy, spory i wyzwania odnoszące się do roli teorii w badaniach naukowych
- porównuje omówione podczas zajęć paradygmaty i teorie
- ocenia ich użyteczność i potencjalnie zastosowanie w badaniach prowadzonych przez siebie oraz innych badaczy
- przygotowuje projekt badania na wybrany temat w dowolnym paradygmacie omówionym podczas zajęć
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- wykorzystuje nabytą wiedzę i umiejętności w praktyce naukowej i publicznej
Kryteria oceniania
Podstawą zaliczenia pierwszego semestru jest złożenie pracy pisemnej, której celem będzie zastosowanie wybranego paradygmatu do przygotowania projektu badania naukowego. Drugi semestr będzie zaliczony na podstawie egzaminu pisemnego.
Słuchacz ma prawo do opuszczenia jednych zajęć w trakcie semestru. W przypadku opuszczenia dwóch zajęć wymagane jest zaliczenie nieobecności na dyżurze. Nieobecność na trzech lub większej ilości spotkań w trakcie semestru skutkuje niezaliczeniem przedmiotu.
Literatura
Kuhn, Thomas S. Struktura Rewolucji Naukowych. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2009.
Marsh, David, i Gerry Stoker. Teorie i metody w naukach politycznych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006.
Krauz-Mozer, Barbara. Teorie polityki: założenia metodologiczne. Seria Politologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005 i n.
Della Porta, Donatella, i Michael Keating. Approaches and Methodologies in the Social Sciences: A Pluralist Perspective. Cambridge University Press, 2008.
Klementewicz, Tadeusz. Rozumienie polityki: zarys metodologii nauki o polityce. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2010.
Heller, Michał. Filozofia nauki. Copernicus Center Press, 2016.
Godfrey-Smith, Peter. Theory and Reality: An Introduction to the Philosophy of Science. University of Chicago Press, 2009.
Prowadzący przekaże słuchaczom pełny spis literatury wraz z artykułami naukowymi.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: