Metodologia i współczesne kierunki badań geograficznych-1 1900-9AMWKBG-1
Prof. Katarzyna Ostaszewska:
1. Inspiracje i założenia filozoficzne w geografii fizycznej, w tym:
Ontologiczny charakter pojęć naukowych. Ontologia systemowa i możliwości jej stosowania. Przykłady systemowego ujęć przedmiotu badań geografii fizycznej (pojęcia: krajobraz, środowisko przyrodnicze, środowisko geograficzne).
Co uznajemy za prawdę? Postawa realizmu poznawczego, jej składniki i konsekwencje metodologiczne w geografii fizycznej.
2. Wybrane zagadnienia metodologiczne geografii fizycznej, w tym:
Cel badań naukowych. Odrębność od innych dyscyplin. Rezultaty badań. Charakter wyjaśniania naukowego. Modele metodologiczne geografii fizycznej (empiryczne, hipotetyczno-dedukcyjny, inne koncepcje).
Inspiracja filozoficzna w geografii fizycznej, w tym ontologia systemowa. Wybrane zagadnienia metodologiczne geografii fizycznej (cel badań, rezultaty, charakter wyjaśniania). Modele metodologiczne geografii fizycznej.
Prof. Andrzej Richling:
Wykład :"Geografia w Uniwersytecie Warszawskim"
Początki nauczania geografii w Uniwersytecie Warszawskim. Zakłady geograficzne w okresie międzywojennym i bezpośrednio po II wojnie światowej.
Instytut Geograficzny w latach 1950-1977.
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych.
Prof. Florian Plit:
Ewolucja zainteresowań geografii społeczno-ekonomicznej w XIX i XX w. Trudności z operacjonalizacją badań relacji człowiek-środowiska przyrodnicze i przesunięcie pola zainteresowań na pogranicze socjologii. Obiektywizm i subiektywizm w badaniach geograficznych. Potrzeba stosowania i ograniczenia metod ilościowych. Badania ankietowe i kwestia ich reprezentatywności. Spory terminologiczne dotyczące różnych koncepcji krajobrazu kulturowego. Percepcja otoczenia i ograniczenia tzw. geografii humanistycznej.
Prof. Jacek Pasławski:
Omówienie zasad prezentacji graficznej. Jej relacja do danych statystycznych i opisu. Zasady grafiki: zmienne graficzne, skale pomiarowe, porządkowanie danych. Podstawowe elementy prezentacji kartograficznej - odwzorowanie, skala, podziałka, legenda, treść i forma mapy.
Test pisemny na zakończenie przedmiotu 22.05.2010r.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wykład jest prowadzony przez pięciu profesorów, o dużych osiągnięciach naukowych i dydaktycznych, reprezentujących różne specjalności geograficzne. Celem jest przekazanie doktorantom wiedzy na temat różnorodności geografii jako dyscypliny naukowej, o historii rozwoju geografii w Polsce, najważniejszych podstawach metodycznych oraz o najnowszych trendach w rozwoju geografii. W efekcie doktorant po zakończeniu kursu:
- w ramach wiedzy:
1. rozumie związki między dyscyplinami nauk przyrodniczych i społecznych
2. zna zaawansowane metody i techniki pozwalające mierzyć, wykorzystywać i kształtować potencjał środowiska przyrodniczego w jego relacjach z działalnością człowieka;
3. zna podstawy teoretyczne i metodologiczne geografii
4. jest świadomy ograniczeń stosowania metod sformalizowanych, a zarazem przekonany o potrzebie ich stosowania;
5. zna ewolucję kierunków badawczych i historię nauczania geografii na Uniwersytecie Warszawskim
- w ramach umiejętności:
6. potrafi wyszukać, wyselekcjonować i wykorzystać najnowsze osiągnięcia nauki w zakresie prowadzonych badań naukowych oraz publicznie zaprezentować wyniki tych badań
7. umie współdziałać w zespole badawczym, wnosząc do niego umiejętności z zakresu prowadzonych badań naukowych i specjalności, którą reprezentuje
8. umie uzasadnić własną postawę badawczą
9. rozumie znaczenie prezentacji graficznej w pracy naukowej
- w ramach kompetencji społecznych:
10. rozumie szczególną rolę społeczną nauki i potrzebę upowszechniania dokonań naukowych
Sposób weryfikacji zdefiniowanych efektów kształcenia – egzamin pisemny zawierający pytania otwarte i zamknięte wyczerpujące całość zamierzonych efektów kształcenia.
Kryteria oceniania
Test końcowy
Praktyki zawodowe
Nie obowiązują
Literatura
K.Ostaszewska:
1. Chojnicki Z., 1999, Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań 1999 (zwłaszcza fragment s. 47-81).
2. Chojnicki Z., Podstawy filozoficzne geografii - jakiej filozofii potrzebuje geografia?, w: Chojnicki Z., (red.), Geografia wobec problemów teraźniejszości i przyszłości, s.191-206, Bogucki Wyd. Nauk, Poznań.
3. Ostaszewska K., 2002, Geografia krajobrazu. Wybrane zagadnienia metodologiczne, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
4. Ostaszewska K., 2005, Krajobraz - środowisko geograficzne - środowisko przyrodnicze, w: Maik W., Rembowska K., Suliborski A. (red.), Podstawowe idee i koncepcje w geografii, t.1, Geografia jako nauka o przestrzeni, środowisku i krajobrazie, s.162-171, Łódzkie Tow. Nauk., Łódź.
A. Richling:
1. Richling A.,2008, 90 lat geografii w Uniwersytecie Warszawskim, Prace i Studia Geograficzne t.40.
2. Liszewski S., Jackowski A., Richling A. (red.) 2008, Historia geografii polskiej, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
F. Plit:
1. Mill J.S., 1962, System logiki dedukcyjnej i indukcyjnej, PWN, Warszawa.
2. Myga-Piątek U. (red.), 2005, Krajobraz kulturowy. Aspekty teoretyczne i metodologiczne, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 4, Sosnowiec.
3. Pilch T., 1995, Zasady badań pedagogicznych, Żak, Warszawa.
4. Plit F., 2007, Jak pisać prace licencjackie i magisterskie z geografii, Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
J.Pasławski:
1. Pasławski J. (red.), 2006, Wprowadzenie do kartografii i topografii, Nowa Era, Warszawa
2.Ratajsk L., 1989, Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej, PPWK 1989.
3. Berlin J., 1967, Semiologie graphique, Paryż
(ew. tłumaczenia ang., niem. i hiszp..)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: