Hydrologia i klimatologia 1900-111HYDKL
Hydrologia:
1. Hydrologia w ochronie środowiska. Globalny kryzys wodny: z czego wynika i na czym polega?
Punkty zwrotne system hydrologicznego.
2. Cykl hydrologiczny i procesy hydrologiczne. Zasoby wodne. Antropogeniczne przekształcenia
obiegu wody. Wpływ zmian klimatu na sezonowość procesów hydrologicznych.
3. Pomiary hydrometryczne na rzekach. Stany i przepływy charakterystyczne. Miary odpływu.
Przepływy naturalne, obserwowane, nienaruszalne i dyspozycyjne. Bariery na rzekach.
4. Ekstremalne zjawiska hydrologiczne: Susze i niżówki hydrologiczne. Wskaźniki susz i niżówek.
Systemy monitoringu susz w Polsce i na świecie.
5. Ekstremalne zjawiska hydrologiczne: wezbrania i powodzie. System monitoringu stanów i
przepływów rzecznych. Retencja naturalna i sztuczna.
6. Bilans wodny i jego składowe. Przykład zestawienia bilansu wodnego zlewni. Ustrój wodny.
7. Wody podziemne i ich rola w cyklu hydrologicznym. Kontakt wód podziemnych z wodami
powierzchniowymi. Jak ocenić niewidoczne zasilanie podziemne rzeki? Globalne zmiany zasobów
wód podziemnych.
Klimatologia:
1. Przyczyny, przejawy i konsekwencje odrębności klimatu miasta na tle klimatu jego otoczenia.
2. Możliwości poprawy niekorzystnych cech klimatu miejskiego przez wykorzystanie terenów i
obiektów zieleni (w tym zielonych torowisk tramwajowych, ogrodów deszczowych, niecek i kanałów
retencyjnych, zielonych dachów, fasad). Zestawienie efektywności stosowania obiektów błękitno-
zielonej oraz szarej infrastruktury miasta.
3. Prawidłowości zróżnicowania przestrzennego oraz czasowych zmian stężenia najważniejszych
zanieczyszczeń powietrza w Polsce. Działania służące poprawie warunków aerosanitarnych.
4. Zależność stężenia zanieczyszczeń od warunków pogodowych. Uwarunkowania występowania
epizodów smogowych. Analiza bieżących warunków pogodowych i ich wpływu na jakość powietrza.
5. Hałas jako specyficzny rodzaj zanieczyszczenia środowiska.
6. Współczesna zmiana klimatu na tle dotychczasowych zmian klimatu w czasach historycznych.
7. Skutki współczesnej zmiany klimatu dla przyrody i gospodarki. Zmiany klimatu w najbliższych
dekadach w świetle różnych scenariuszy.
Przygotowane przez prowadzących zajęcia materiały dla studentów będą przekazane przez system
USOSmail.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student osiąga następujące efekty:
WIEDZA
1/ zna prawidłowości cyklu hydrologicznego w skali zlewni;
2/ zna podstawowe metody pomiarowe i metody badawcze hydrologii;
3/ zna zastosowania hydrologii w ochronie środowiska;
4/ zna procesy kształtujące warunki meteorologiczne i aerosanitarne;
5/ zna najważniejsze problemy środowiskowe związane z atmosferą;
6/ zna sposoby łagodzenia problemów środowiskowych w miastach;
7/ rozumie wpływ zmian klimatu na przyrodę i działalność człowieka;
UMIEJĘTNOŚCI
1/ umie wyjaśnić przyczyny ekstremalnych zjawisk hydrologicznych;
2/ umie przedstawić elementy bilansu wodnego w skali globu i zlewni;
3/ potrafi obserwować zmiany warunków meteorologicznych oraz rozumie ich wpływ na warunki aerosanitarne;
4/ potrafi identyfikować w swoim otoczeniu sytuacje prowadzące do korzystnych lub niekorzystnych zmian klimatu lokalnego;
KOMPETENCJE
1/ rozumie znaczenie hydrologii i meteorologii w ochronie środowiska;
2/ rozumie potrzebę ochrony wód i ochrony atmosfery;
3/ rozumie znaczenie obserwacji długoterminowych w badaniach środowiska wodnego i atmosferycznego.
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania
Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym. Jest to test, za którego rozwiązanie można uzyskać do 60 punktów (30 z części hydrologicznej i 30 z części klimatologicznej). Aby uzyskać ocenę pozytywną należy zdobyć do najmniej 31 punktów, przy czym z każdej z dwóch części testu należy zdobyć co najmniej 10 punktów.
Sprawy organizacyjne
Obecność na wykładach nie jest bezwzględnie wymagana, jednak student opuszczający bez usprawiedliwienia zajęcia nie może liczyć na indywidualne rozszerzone konsultacje służące tym samym celom, którym służył pominięty przez niego wykład (może na to liczyć student, który usprawiedliwił swą nieobecność). Usprawiedliwienie powinno być przedstawione bezpośrednio po wykładzie, na którym student był nieobecny.
Praktyki zawodowe
Brak
Literatura
Literatura hydrologiczna:
Bajkiewicz-Grabowska. Hydrologia.2020, Wyd. Nauk. PWN.
Oki et al., Global Hydrological Cycles and World Water Resources, 2006, Science 313(5790): 1068-72.
DOI: 1068-1072(2006).DOI:10.1126/science.1128845
Wada, Y., L. P.H. van Beek, C. M. van Kempen, J. W.T.M. Reckman, S. Vasak, and M.F.P. Bierkens.
Global depletion of groundwater resources. Geophysical Research Letters. 2010.
https://doi:10.1029/2010GL044571
Yang, D., Yang, Y., Xia, Y. Hydrological cycle and water resources in a changing world: A review.
Geography and Sustainability 2021; 2(2): 115-122.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666683921000213
Literatura klimatologiczna:
Błażejczyk K. i inni, 2014, Miejska wyspa ciepła w Warszawie, uwarunkowania klimatyczne i
urbanistyczne, SEDNO Wydawnictwo Akademickie, Warszawa
Czarnecka M., Koźmiński C., 2006, Meteorologia a zanieczyszczenie atmosfery, Akademia Rolnicza w
Szczecinie, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
Juda-Rezler K., 2000, Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko, Oficyna Wydawnicza
Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
Kundzewicz Z.W., 2013, Cieplejszy świat. Rzecz o zmianach klimatu, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa.
Olszewski K., 1995, Meteorologia zanieczyszczeń. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwa Uniwersytetu
Warszawskiego
Popkiewicz M., Kardaś A., Malinowski S., 2023, Nauka o klimacie, Wydawnictwo Sonia Draga Sp. z
o.o., Katowice
Wpływ zmian klimatu na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo, 2012, Instytut Meteorologii i
Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: