Klasycy współczesnej literatury hispanoamerykańskiej 1500-SZD-KWLH
Wykłady podzielone są na bloki (twórczość danego autora), które z kolei składają się z następujących części: 1, Wprowadzenie (kontekst literatury narodowej oraz wybranych prądów i tendencji literackich); 2. Synteza (główne motywy, wizja świata, poetyka, gatunki literackie, nurty w twórczości danego pisarza); 3. Szczegółowa prezentacja dzieł danego pisarza); 4. Ilustracja: analiza wybranych fragmentów.
Wstęp
Zarys współczesnej literatury kontynentu
Pojęcie „klasycy latynoamerykańscy” (kanon latynoamerykański)
1. Jorge Luis Borges
Wkład Borgesa do literatury światowej
Zarys twórczości (gatunki, motywy, symbole)
Borgesowskie „fantazje metafizyczne”
Borgesowska wizja świata i literatury
Eseje / opowiadania / poezja
2. Alejo Carpentier
Konteksty: polityczny (rewolucja kubańska) i kulturowy (surrealizm, neobarok, muzyka)
Wizja czasu i historii
Teoria amerykańskiej rzeczywistości cudownej
Powieści / opowiadania
3. Julio Cortázar
Poetyka i nurty w jego twórczości
Cortazarowskie „poczucie fantastyczności”
Implikacje polityczne (od nowelistyki fantastycznej do literatury zaangażowanej)
Opowiadania / powieści
4. Gabriel García Márquez
Jedność dzieła: cykl Macondo
Od realizmu magicznego do ironii magicznej
Między mimezis (kolumbijski kontekst polityczno-historyczny) a fabulacją
Powieści
5. Mario Vargas Llosa
Nurty w twórczości: panorama Peru i modele powieściowe
Powieść totalna
Tematyka
Poetyka: techniki narracyjne
Powieści
6. Octavio Paz
Istota meksykańskości (Labirynt samotności)
Nurty w XX-wiecznej poezji meksykańskiej
Inspiracje: surrealizm, egzystencjalizm, Orient, dziedzictwo azteckie
Eksperymenty formalne: „topoemas”
Wątki i motywy poezji
7. Juan Rulfo
Nurty w prozie meksykańskiej
Powieść Rewolucji Meksykańskiej
Pedro Páramo
8. Carlos Fuentes
Tematy i nurty
Panorama Meksyku, idea meksykańskości
Ewolucja twórczości na przestrzeni ponad 50 lat
Wybrane powieści
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza: zna i rozumie:
Zna wspólczesną literaturę latynoamerykańską, ze szczególnym uwzględnieniem dzieł najwybitniejszych pisarzy tego kontynentu. Zna uwarunkowania społeczno-polityczno-kulturowe literatur narodowych, które wynikają z jednej strony z procesu historyczno-literackiego, z drugiej, ze swoistego procesu politycznego, co ilustruje wpływ na literaturę takich wydarzeń, jak rewolucja meksykańska, czy kubańska. Zna realia społeczne, polityczne, kulturowe i językowe krajów Ameryki Łacińskiej, ujawniane w analizowanych tekstach. Zna teorie powieści i innych gatunków prozatorskich sformułowane przez pisarzy i krytyków z kręgu tej literatury.
Umiejętności:
Potrafi wykorzystywać wiedzę na temat współczesnej literatury hispanoamerykańskiej do twórczego identyfiko¬wania, formułowania i innowa¬cyjnego rozwiązywania złożo¬nych problemów lub wykonywania zadań o charakterze badaw¬czym, a w szczególności:
- definiować cel i przedmiot badań naukowych, formuło¬wać hipotezę badawczą,
- rozwijać metody, techniki i narzędzia badawcze oraz twórczo je stosować,
- wnioskować na podstawie wyników badań naukowych.
Czyta, rozumie i interpretuje dzieła literackie zarówno w ich warstwie formalno-językowej jak i formalno-gatunkowej, niuanse językowe, formalne i znaczeniowe, odnajduje ironię, wieloznaczności i gry językowe. Interpretuje tekst i dyskurs z wielu perspektyw, dokonuje jego pogłębionej analizy. Stosuje zdobytą wiedzę teoretycznoliteracką do analizy konkretnych dzieł pisarzy Ameryki Łacińskiej. Rozpoznaje w czytanych tekstach literackich znane z prac teoretycznych techniki literackie. Prezentuje własne stanowisko i wyniki własnych analiz w mowie i w piśmie.
Potrafi komunikować się na tematy spe¬cjalistyczne związane z literaturą latynoamerykańską w stopniu umożliwia¬jącym aktywne uczestnictwo w międzynarodowym środowisku naukowym.
Kompetencje społeczne
Po zakończeniu kursu: Potrafi odnaleźć się kulturowo w środowiskach latynoamerykańskich . Potrafi formułować i prezentować własne poglądy. Potrafi dyskutować ze stanowiskami innych osób w sposób właściwy dla dyskusji akademickiej. Jest gotów do uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych, podtrzymywania i rozwijania etosu środowisk badawczych i twórczych, w tym:
- prowadzenia działalności naukowej w sposób niezależny,
- respektowania zasady publicznej własności wyników działalności naukowej, z uwzględnieniem zasad ochrony własności intelektualnej.
Kryteria oceniania
dopuszczalna liczba nieobecności – 3. Zaliczenie przedmiotu w fromie ustnej.
Literatura
Lektury
J.L.Borges, Opowiadania (Fikcje, Alef, Raport Brodiego, Księga piasku), Twórca, Dalsze dociekania: edycje Wyd.Prószyński lub PIW
J.Cortázar, Opowiadania, Gra w klasy: edycje Wyd. Muza
A.Carpentier, Eksplozja w katedrze, Wojna czasu, Koncert barokowy
G.García Márquez, Sto lat samotności, Jesień patriarchy, Nie ma kto pisać do pułkownika
M.Vargas Llosa, Rozmowa w Katedrze, Wojna końca świata
C.Fuentes, Śmierć Artemia Cruz, Aura
J.Rulfo, Pedro Páramo
Umocz wargi w kamieniu Przekłady z poetów latynoamerykańskich, przełożyła: Krystyna Rodowska, Biuro Literackie Wrocław 2011(wybór wierszy Octavio Paza).
Opracowania
Adam Elbanowski, Świadectwa, metafory, fabulacje: współczesna literatura Ameryki Łacińskiej, Wyd. CESLA UW, Warszawa 2013.
Bibliografía uzupełniająca
Enrique Anderson Imbert, Historia literatury hispanoamerykańskiej, T. I, “Okres kolonialny. Sto lat niepodległości”, PWN, Warszawa 1988; t. II “Epoka współczesna”, PWN, Warszawa 1986.
Dzieje kultury latynoamerykańskiej, red. Marcin F. Gawrycki, PWN, Warszawa 2009.
Nina Pluta, Ewa Łukaszyk, Historia literatur iberoamerykańskich, Ossolineum 2010.
Borges Center, University of Pittsburgh (https: //www.borges.pitt.edu/)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: