Archeologia cyfrowa 1500-SZD-AC
Archeologia cyfrowa to jedna z najnowszych dyscyplin archeologii. Jej specyfiką jest
wykorzystanie technik informatycznych oraz mediów cyfrowych w badaniach nad
działalnością człowieka w przeszłości. Dotyczy to nie tylko sposobów dokumentowania
badań archeologicznych, ale także zarządzania, stawiania hipotez badawczych, analizowania,
interpretowania oraz upubliczniania danych cyfrowych, które powstają w czasie pracy
archeologa.
Celem zajęć jest przedstawienie metodologii oraz metod używanych w archeologii cyfrowej.
Podczas zajęć uczestnik zapozna się ze sposobami zarzadzania danymi, a także pozna
podstawowe narzędzia oraz źródła danych, które może wykorzystać w swojej pracy.
Zajęcia będą miały formę teoretycznego wprowadzenia oraz praktycznych ćwiczeń. W części
teoretycznej omówione zostaną elementy metodologii archeologii oraz teoretyczne aspekty i
pojęcia związane z archeologią cyfrową. Z kolei, wykorzystując prawdziwe archeologiczne
dane, część praktyczna pokazywać będzie jak archeologia cyfrowa używana jest w czasie
badań archeologicznych, przy stawianiu lub weryfikowaniu hipotez badawczych.
Podczas zajęć omówione zostaną działy archeologii cyfrowej związane z zarządzaniem
danymi cyfrowymi podczas przygotowania pracy dyplomowej; Zarządzaniem Dziedzictwem
Kulturowym, z elementami zarządzania danymi zebranymi w czasie badań wykopaliskowych
w kontekście wykorzystania GIS oraz fotogrametrii; publikowanie wyników badań,
zwłaszcza w Internecie; archeologia krajobrazu – teoria w kontekście archeologii cyfrowej,zobrazowania satelitarne, analizy widoczności oraz analizy najbliższych ścieżek; podstawy
analiz statystyczno-przestrzennych i eksploracji danych; wstęp do modelowania agentowego;
wprowadzenie do analizy sieci w archeologii.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Banaszek Ł., 2015: Airborne Laser Scanning and visibility analyses. Some remarks on the use of ALS
in archaeological interpretation, [w:] A.G. Posluschny (red.), Sensing the Past. Contributions from the
ArcLand Conference on Remote Sensing for Archaeology. Bonn: 40-46
Brughmans T., 2013: Thinking through networks: a review of formal network methods in archaeology,
Journal of Archaeological Method and Theory, 20 (4): 623-662
Buławka N., Chyla J., 2020: Mobile GIS: Current Possibilities, Future Needs, [w:] Digital
Archaeologies, Material Worlds (Past and Present). Proceedings of the 45rd Annual Conference on
Computer Applications and Quantitative Methods in Archaeology, J.B. Glover, J. Moss, D. Rissolo
(red.), Tübingen: 99-113
Chapman H., Landscape Archaeology and GIS, Tempus Publishing Ltd, 2006
Chyla J.M., 2018: How can remote sensing help in detecting the threats to archaeological sites in
upper Egypt? Geoscineces 7(4): 97
Daly P., Evans T. L. (red.), Digital Archaeology: Bridging Method and Theory, Routledge, 2006
David B., Thomas J. (red.), Handbook of Landscape Archaeology, Left Coast Press Inc, 2010
Gillings M., Hacıgüzeller P., Lock G. (red.), Archaeological Spatial Analysis: A Methodological
Guide, Routledge, 2020
Niedziółka K., 2018: Próba oceny przydatności danych AZP do badań osadniczych. Przykład Pomorza
Wschodniego na przełomie epok Brązu i Żelaza, Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, t. 60/1: 113-
138
Nowakowski J., Prinke A., Rączkowski W. (red.), Biskupin… i co dalej? Poznań, 2005
Rączkowski W., Archeologia lotnicza – metoda wobec teorii, Poznań, 2002
Romanowska I., Wren C.D., Crabtree S.A., Agent-Base Modelling for Archaeology: Simulating the
Complexity of Societies, Santa Fe, 2021
Wiseman J., El-Baz F. (red.) Remote sensing in Archaeology, New York, 2007
Wroniecki P., 2020: Biskupin… i co z tego? Studia Lednickie t. XIX (2020): 59-80
Tilley C., Phenomenology of landscape: Places, Paths and Monuments, Oxford, 1997
Verhagen P., Nuninger L., Groenhuijzen M.R., 2019: Modelling of Pathways and Movement
Networks in Archaeology: An Overview of Current Approaches, [w:] P. Verhagen, P., J. Joyce, , M.
Groenhuijzen (red.) Finding the Limits of the Limes. Computational Social Sciences, Cham: 217-249
Kryteria oceniania
Wykorzystując poznane w trakcie zajęć narzędzia oraz teorię archeologii cyfrowej, uczestnicy
będą musieli przygotować w ramach końcowego zaliczenia prezentację na podstawie
własnych danych z prowadzonych badań lub wykorzystując dane archeologiczne
udostępnione w czasopismach naukowych.
Zaliczenie poprawkowe będzie polegało na wykonaniu i nagraniu prezentacji, nadrobieniu
brakujących ćwiczeń, jak i przygotowaniu krótkiej recenzji artykułu związanego z
archeologią cyfrową.
Dopuszczalne są dwie usprawiedliwione nieobecności. Kolejne nieobecności można zaliczyć
wykonując ćwiczenia związane z tematyką zajęć, na których student był nieobecny.
Literatura
Banaszek Ł., 2015: Airborne Laser Scanning and visibility analyses. Some remarks on the use of ALS
in archaeological interpretation, [w:] A.G. Posluschny (red.), Sensing the Past. Contributions from the
ArcLand Conference on Remote Sensing for Archaeology. Bonn: 40-46
Brughmans T., 2013: Thinking through networks: a review of formal network methods in archaeology,
Journal of Archaeological Method and Theory, 20 (4): 623-662
Buławka N., Chyla J., 2020: Mobile GIS: Current Possibilities, Future Needs, [w:] Digital
Archaeologies, Material Worlds (Past and Present). Proceedings of the 45rd Annual Conference on
Computer Applications and Quantitative Methods in Archaeology, J.B. Glover, J. Moss, D. Rissolo
(red.), Tübingen: 99-113
Chapman H., Landscape Archaeology and GIS, Tempus Publishing Ltd, 2006
Chyla J.M., 2018: How can remote sensing help in detecting the threats to archaeological sites in
upper Egypt? Geoscineces 7(4): 97
Daly P., Evans T. L. (red.), Digital Archaeology: Bridging Method and Theory, Routledge, 2006
David B., Thomas J. (red.), Handbook of Landscape Archaeology, Left Coast Press Inc, 2010
Gillings M., Hacıgüzeller P., Lock G. (red.), Archaeological Spatial Analysis: A Methodological
Guide, Routledge, 2020
Niedziółka K., 2018: Próba oceny przydatności danych AZP do badań osadniczych. Przykład Pomorza
Wschodniego na przełomie epok Brązu i Żelaza, Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, t. 60/1: 113-
138
Nowakowski J., Prinke A., Rączkowski W. (red.), Biskupin… i co dalej? Poznań, 2005
Rączkowski W., Archeologia lotnicza – metoda wobec teorii, Poznań, 2002
Romanowska I., Wren C.D., Crabtree S.A., Agent-Base Modelling for Archaeology: Simulating the
Complexity of Societies, Santa Fe, 2021
Wiseman J., El-Baz F. (red.) Remote sensing in Archaeology, New York, 2007
Wroniecki P., 2020: Biskupin… i co z tego? Studia Lednickie t. XIX (2020): 59-80
Tilley C., Phenomenology of landscape: Places, Paths and Monuments, Oxford, 1997
Verhagen P., Nuninger L., Groenhuijzen M.R., 2019: Modelling of Pathways and Movement
Networks in Archaeology: An Overview of Current Approaches, [w:] P. Verhagen, P., J. Joyce, , M.
Groenhuijzen (red.) Finding the Limits of the Limes. Computational Social Sciences, Cham: 217-249
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: