Wstęp do biologii 1400-111WDB

Wykład 1. Istota życia biologicznego (co to jest życie?)
Treść: najprostsze znane i możliwe do pomyślenia układy żywe; życie bez białek i genów, świat RNA; koncepcja "gorącej pizzy" Wächtershäusera; chemoautotrofia i systemy fotosyntezy.
Wykład 2. Teoria komórki (dlaczego istnieją osobniki?)
Treść: skutki wyodrębnienia procesów życiowych błoną lipidową, sens funkcjonalny transportu przez błonę; zamiana energii chemicznej na mechaniczną przez ATPazy; pożytki ze ściany komórkowej, antybiotyki.
Wykład 3. Fizjologia organelli (jak działa komórka?)
Treść: uporządkowanie wnętrza komórek prokariotycznych i eukariotycznych; pokrewieństwa bakterii; geneza autonomii niektórych organelli i dziedziczenie pozachromosomowe; procesy fizjologiczne wewnątrz komórki i cytoszkielet.
Wykład 4. Skutki powstania jądra (jak działa genom?)
Treść: przedziały wnętrza komórki; rozdział translacji od transkrypcji; introny a błona jądrowa; segregacja chromosomów a konstrukcja wici; symbiotyczna natura chloroplastów i mitochondriów.
Wykład 5. Osobniki w ekosystemach (dlaczego są różnorodne?)
Treść: ograniczenia rozmiarów osobników, dynamika populacji, niejednorodność środowiska, teoria biogeografii wysp; nieuchronność drapieżnictwa i pasożytnictwa, piramida troficzna, przepływ energii przez ekosystemy.
Wykład 6. Konsekwencje płciowości (dlaczego niektóre osobniki są podobne?)
Treść: sens mejozy i płci; koncepcja gatunku biologicznego i specjacja; miary różnorodności biologicznej, taksonomia, systematyka i filogenetyka ewolucyjna, zasady nomenklatury biologicznej.
Wykład 7. Regulacja rozwoju (jak wykorzystywany jest zapis genetyczny?)
Treść: powody wielokomórkowości, klon genetyczny, mechanizmy regulacji rozwoju, ekspresja genów homeotycznych, czynniki morfogenetyczne, hormony i feromony.
Wykład 8. Organizacja rośliny (co różni rośliny od zwierząt?)
Treść: sens przystosowawczy przemiany pokoleń, dostosowywanie roślin naczyniowych do lądowego życia; regulacja budowy kwiatu a jego funkcja; sens ewolucyjny toksyn biogennych.
Wykład 9. Eksploracja przestrzeni (co to jest zwierzę?)
Treść: homologia segmentalnych genów homeotycznych; funkcja kolagenu i błony podstawnej; szkielet hydrauliczny a pierwotna i wtórna jamy ciała; funkcja narządów zmysłu i układu nerwowego; chitynowe lub keratynowe okrywy ciała.
Wykład 10. Ochrona integralności (jak zwalczyć pasożyta?)
Treść: zagrożenia środowiskowe i obrona przed nimi; mechanizm reakcji odpornościowych; ewolucja specyficzności odpowiedzi immunologicznej; mechanizm powstawania różnorodności receptorów limfocytów i selekcja klonalna immunoglobulin.
Wykład 11. Przyczyny zbieżności (dokąd zmierza ewolucja?)
Treść: fizykochemiczne uwarunkowania konwergencji ewolucyjnej; aerodynamika zwierząt latających i hydrodynamika wodnych; tendencje rozwoju złożoności na przykładzie mózgu; mechanizm przejścia od instynktu do uczenia się.
Wykład 12. Symbioza i altruizm (komu warto pomóc?)
Treść: dobór krewniaczy a teoria gier w wyjaśnieniu współdziałania organizmów; ewolucja zwierząt społecznych i klonalnych; mechanizm różnicowania superorganizmu; ewolucja behawioru w zapisie kopalnym.
Wykład 13. Przemiany Ziemi (jak zmienia się środowisko?)
Treść: czynniki określające klimat Ziemi, siła Coriolisa i cykliczność Milankovićia; historia przemian klimatu w epokach historycznych i prehistorycznych; problem oszacowania wpływu cywilizacji na środowisko.
Wykład 14. Człowiek wytworem i zaprzeczeniem przyrody (czy jesteśmy zwierzętami?) Treść: człowiek jako gatunek zwierzęcy; biogeograficzny kontekst jego ewolucji; geneza ludzkich zachowań i struktur społecznych; wyzwalanie kultury z uwarunkowań biologicznych; ewolucja świadomości społecznej.