Sedymentologia 1300-OSED2ZW
Przedmiot obejmuje zagadnienia związane z procesami zachodzącymi na powierzchni ziemi, zwłaszcza z procesami akumulacji i erozji, prowadzącymi do powstawania skał osadowych. Obejmuje szeroki zakres pojęć podstawowych oraz metodykę badań sedymentologicznych. Podczas cyklu wykładowego przedstawione zostaną zagadnienia obejmujące: procesy sedymentacyjne, ich energię, materiał osadowy, rolę biosfery; czas a sedymentacja; tempo depozycji i tempo sedymentacji, związek sedymentacji z diastrofizmem i klimatem; związek sedymentologii z hydrologią, petrologią, stratygrafią, analizą facjalną; profil skał osadowych jako zapis przebiegu sedymentacji; przyczyny ubytku informacji; współczesne i kopalne serie osadowe; depozycja skał klastycznych; fizyczne podstawy transportu i depozycji materiału ziarnistego; różnice w przebiegu transportu i sedymentacji osadów ilastych (kohezyjnych); cechy przepływów, formy dna i ich budowa w różnych fazach transportu; falowanie i wywołane nim prądy; prądy gęstościowe, inne prądy morskie; transport eoliczny; cechy teksturalne osadów klastycznych tj. uziarnienie; kształt ziaren i ich orientacja jako wskaźnik kierunku transportu, przebiegu i środowiska sedymentacji; struktury depozycyjne np. warstwowania, struktury erozyjne, np. ślady i hieroglify mechaniczne; struktury deformacyjne np. obciążeniowe, osuwiskowe, niestateczne warstwowania gęstościowe, struktury biogeniczne, w tym skamieniałości śladowe; osady spływów grawitacyjnych, w tym modele sedymentacji turbidytowej; utwory fliszowe; modele facjalne środowisk sedymentacji klastycznej, lądowych i morskich; współczesne środowiska sedymentacji węglanowej; składniki skał węglanowych; klasyfikacje makroskopowe i mikrofacjalne; dolomity; ewaporaty; wybrane środowiska sedymentacyjne i ich cechy zapisane w osadach: rzeczne, eoliczne, glacjalne, jeziorne, przybrzeżne, szelfowe i inne morskie; podstawy sedymentologicznej analizy facjalnej jako składowej analizy basenów sedymentacyjnych; praktyczne zastosowanie sedymentologii w poznaniu i ochronie zasobów litosfery, hydrosfery i atmosfery.
Sedymentologia jest jednym z podstawowych przedmiotów geologicznych i stanowi podstawę dla dalszego toku kształcenia, zwłaszcza w zakresie Analizy basenów sedymentacyjnych, Geologii złóż, Geologii historycznej oraz Geologii regionalnej.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu, zarówno części wykładowej jak i ćwiczeniowej, student poprawnie analizuje zapis kopalny procesów sedymentacyjnych. Potrafi opisywać skały osadowe, ich cechy teksturalne i struktury. Na tej podstawie odtwarza przebieg procesów sedymentacyjnych, interpretuje zmienność środowisk sedymentacyjnych, zarówno w czasie, jak i przestrzeni. Zgodnie z zasadą aktualizmu geologicznego rekonstruuje i porównuje środowiska sedymentacji w skali lokalnej i regionalnej. Uzyskuje tym samym podstawy do dalszej edukacji geologicznej, zwłaszcza w zakresie Analizy basenów sedymentacyjnych.
Wybrane efekty uczenia się dla kierunku geologia poszukiwawcza:
K_W03 - rozpoznaje podstawowe zjawiska fizyczne, analizuje je w oparciu o prawa fizyki oraz wyjaśnia ich przebieg w nawiązaniu do procesów geologicznych
K_W06 - zna, rozumie i interpretuje procesy oraz zjawiska rozgrywające się w przeszłości i współcześnie na powierzchni Ziemi i w jej wnętrzu
K_U08 - umie analizować zapis kopalny procesów sedymentacyjnych i odtwarzać ich przebieg, rozpoznaje struktury sedymentacyjne i potrafi na ich podstawie wyciągać wnioski o środowisku powstawania skał je zawierających; zgodnie z zasadą aktualizmu geologicznego rekonstruuje i porównuje środowiska sedymentacji w skali lokalnej i regionalnej
K_U09 - analizuje ewolucję środowisk facjalnych na tle przemian geotektonicznych i historii przemian biotycznych wybranych interwałów w dziejach Ziemi; posiada umiejętność interpretacji zjawisk orogenicznych na podstawie informacji analitycznych; umie powiązać dane pochodzące z różnych dziedzin geologii w spójną całość umożliwiającą odtworzenie dziejów wybranych obszarów Europy w poszczególnych interwałach stratygraficznych
K_K01 - umie wyjaśnić zależność między budową mikroskopową substancji a właściwościami makroskopowymi, umie powiązać właściwości pierwiastków i związków z budową atomu i typem wiązań międzyatomowych; umie określić kształt prostych cząsteczek chemicznych; umie przeprowadzić podstawowe obliczenia chemiczne
K_K03 - realizując geologiczne zadania badawcze umie zidentyfikować problemy i zaproponować sposoby ich rozwiązania
K_K06 - zna zasady najprostszego i najefektywniejszego osiągania zamierzonych celów przy wykonywaniu prac geologicznych
K_K09 - dba o rzetelność i wiarygodność swojej pracy
Wybrane efekty uczenia się dla kierunku geologia stosowana:
K_W01 – absolwent dostrzega wielorakie związki między składowymi środowiska przyrodniczego;
K_W02 – absolwent zna problemy i metody badawcze z dziedziny nauk przyrodniczych;
K_W03 – absolwent zna proste i zaawansowane instrumentalne metody analityczne stosowane w badaniach skał, minerałów i substancji pochodzenia organicznego, chemizmu i dynamiki wód i innych elementów środowiska przyrodniczego;
K_W12 – absolwent zna modele opisujące środowisko geologiczne;
K_W17 – absolwent zna zakres geologicznej i geofizycznej obsługi wierceń, zróżnicowane metody prac wiertniczych i wymagania dotyczące koniecznych uprawnień geologicznych;
K_U01 – absolwent wykonuje i opisuje proste zadanie badawcze indywidualnie i zespołowo;
K_U02 – absolwent dobiera właściwą metodologię do rozwiązania problemu badawczego lub projektowego;
K_U06 – absolwent wykorzystuje modele środowiskowe do interpretacji zmian zachodzących w przyrodzie ożywionej i nieożywionej;
K_U09 – absolwent sporządza proste raporty oraz wytyczne do ekspertyz na podstawie zebranych danych;
K_K01 – absolwent skutecznie komunikuje się w mowie i na piśmie ze społeczeństwem i specjalistami z różnych dziedzin w zakresie geoinżynierii;
K_K02 – absolwent docenia rolę edukacji praktycznej, ekologicznej i zdrowotnej;
K_K06 – absolwent weryfikuje i respektuje zdanie innych członków zespołu, szczególnie podwładnych;
K_K12 – absolwent dba o rzetelność i wiarygodność swojej pracy.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny obejmujący całość zagadnień prezentowanych podczas wykładów i ćwiczeń. Składa się z części testowej, krótkich otwartych pytań, rysunków do objaśnienia oraz przekrojowego pytania, które wymaga szerszej odpowiedzi.
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
1. Gradziński, R., Kostecka, A., Radomski, A. 1986. Zarys sedymentologii. Wydawnictwa Geologiczne; Warszawa.
2. Reading, H.G. 2004. Sedimentary Environments and Facies. Blackwell Science.
3. Allen, J.R.L. 1970. Physical Processes of Sedimentation.
4. Nichols, G. 1999. Sedimentology and Stratigraphy.
5. Roniewicz, P. (red.) 1999. Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej. Wydanie VII. PAE; Warszawa.
6. Allen, P. H. 2000. Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi. Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: