Petrofizyka stref uskokowych 1300-OPSUP-GES
Strefy uskokowe, rozwinięte w skałach klastycznych, mogą tworzyć drogi migracji bądź bariery dla przepływu roztworów. Zasadnicze znaczenie w interpretacji stref uskokowych w kontekście uszczelniania ma superpozycja skał w profilu litologicznym oraz ich właściwości petrofizyczne, kinematyka i geometria uskoków, budowa stref uskokowych, w tym rozprzestrzenienie skał uskokowych i zdefiniowanie ich właściwości petrofizycznych, jak też stan naprężeń w strefach uskokowych. Stąd wnioskowanie na temat zdolności uszczelnienia stref uskokowych wymaga kompleksowej analizy danych od mikroskali do makroskali.
Tematyka zajęć:
1. Budowa stref uskokowych, w tym charakterystyka i klasyfikacja skał uskokowych.
- Analiza geometrii i parametrów uskoku.
- Analiza skał uskokowych.
3. Mechanizmy uszczelniania. Wpływ diagenezy i pogrzebania na stopień uszczelniania stref uskokowych. Metody badania i klasyfikacji typów uszczelnień. Struktura i skład mineralogiczny vs własności petrofizyczne skał uskokowych w porównaniu do skał zbiornikowych.
4. Analiza uszczelnień w strefach uskokowych:
Analiza ułożenia skał uszczelniających i zbiornikowych w skrzydłach uskoku za pomocą diagramu Allana. Analiza potencjalnych uszczelnień i dróg migracji w strefach uskokowych.
Analiza rozprzestrzenia skał uskokowych w strefie uskokowej w kontekście rozpoznania zdolności uszczelniających strefy uskokowej.
5. Wpływ reaktywacji uskoków na szczelność pułapek.
W trakcie praktikum, po zapoznaniu się z teorią w danym bloku tematycznym student, samodzielnie albo w grupie, wykonuje zadanie na podstawie danych przygotowanych przez prowadzącego. Po zakończeniu zadania student bierze udział w dyskusji nad uzyskanymi wynikami.
Wymagana jest samodzielna praca studenta w wymiarze przekraczającym liczbę godzin przedmiotu (praca w domu), którą szacuje się na ok. 1h tygodniowo, czyli ok. 15h w trakcie pełnego cyklu zajęć.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu praktikum student :
- rozumie złożone procesy deformacyjne które mają wpływ na stopień uszczelnienia skał zbiornikowych dla złóż węglowodorów,
- stosuje wybrane techniki i narzędzia badawcze w zakresie analizy stopnia uszczelnienia złóż węglowodorów przez strefy uskokowe,
- rozpoznaje i klasyfikuje typy uszczelnień występujące w strefach uskokowych,
- analizuje i interpretuje dane empiryczne z różnych źródeł oraz na ich podstawie formułuje odpowiednie wnioski
- potrafi pracować zarówno samodzielnie jak i w grupie podczas wykonywania analizy danych jak i w trakcie interpretacji wyników tych analiz.
K_W01 - ma wiedzę na temat procesów i czynników kształtujących Ziemię w zakresie geologii ogólnej ze szczególnym uwzględnieniem hydrogeologii, geologii inżynierskiej, tektoniki i kartografii geologicznej, gospodarki surowcami mineralnymi jak również ochrony środowiska
K_W02 - ma wiedzę na temat wielorakich związków między elementami środowiska, powiązaniami abiotyczno-biotycznymi oraz oddziaływaniami antropogenicznymi, zna podstawowe parametry i schematy opisujące te oddziaływania oraz metody ich zapisu matematycznego i analizy statystycznej
K_W05 - ma wiedzę na temat modeli środowiska geologicznego i geograficznego, baz geoprzestrzennych danych geologicznych i środowiskowych, posiada znajomość specjalistycznego oprogramowania, w tym ArcGIS, wprowadzania, przetwarzania i sposobów wizualizacji danych w programach opartych na bazach danych geologicznych i środowiskowych
K_W06 - ma wiedzę na temat modeli środowiska geologicznego, współoddziaływania pomiędzy środowiskiem geologicznym a obiektami budowlanymi, zasad dokumentowania środowiska geologicznego dla potrzeb dokumentacji kartograficznych, przemysłu wydobywczego, obiektów budownictwa powszechnego, przemysłowego, wodnego i gospodarki odpadami
K_W08 - ma wiedzę w zakresie specjalistycznych programów komputerowych, zna zasady metodyczne modelowania geologicznego, ma wiedzę w zakresie planowania badań w celach modelowych, zna zasady schematyzacji warunków geologicznych dla potrzeb modelowych
K_W10 - ma wiedzę na temat doboru i wykonania specjalistycznych badań laboratoryjnych i dokumentacyjnych w badaniach różnych typów skał; ma wiedzę o procesach sedymentacyjnych, tektonicznych i diagenetycznych zachodzących w różnych typach skał
K_U02 - korzysta z zasobów internetowych danych geologicznych, potrafi dokonać ich weryfikacji, wykorzystuje do obliczeń geologicznych proste oraz zaawansowane programy komputerowe (np. Visual MODFLOW, AutoCAD czy Arc GIS), interpretuje wyniki obliczeń w sposób opisowy lub graficzny
K_U05 - potrafi wykonać interpretację geologiczną danych geofizycznych; potrafi restorować i bilansować przekroje geologiczne; posiada zdolność identyfikacji litologii i struktur tektonicznych w obrazie geofizycznym oraz określania ich parametrów geologicznych i petrofizycznych; potrafi rozwiązywać podstawowe problemy związane z geologiczno-geofizyczną obsługą wierceń
K_U08 - potrafi samodzielnie interpretować wyniki badań i mieć własne zdanie temat różnic w poglądach; potrafi sprawnie korzystać z różnorodnej literatury fachowej polskiej i zagranicznej i krytycznie oceniać jej zawartość; potrafi referować wyniki badań oraz stan wiedzy odnoszącej się do tych badań na podstawie istniejącej literatury polskiej i obcej za pomocą technik multimedialnych; umie napisać pracę badawczą w języku polskim
K_U11 - ma umiejętność studiowania fachowej literatury polskiej i światowej oraz materiałów niepublikowanych, posiada umiejętności językowe na poziomie B2+, zdobyte poprzez korzystanie z anglojęzycznej literatury podczas przygotowywania się do seminariów oraz pisania pracy magisterskiej; ma umiejętność samodzielnego wyciągania wniosków i wykorzystania w pracy badawczej
K_K01 - rozumie konieczność ciągłego podnoszenia swoich zawodowych kompetencji oraz znajdowania nowych technologii w celu rozwiązywania problemów badawczych poprzez zapoznawanie się z literaturą fachową i aktami prawnymi
K_K04 - realizując geologiczne zadania badawcze umie zidentyfikować problemy i zaproponować właściwe sposoby ich rozwiązania
K_K06 - skutecznie komunikuje się ze specjalistami oraz społeczeństwem w mowie, na piśmie i poprzez prezentację multimedialną wyników badań
K_K08 - zna zasady przedsiębiorczości w zastosowaniu do podejmowanego przedsięwzięcia badawczego lub praktycznego (np. określenie rodzaju i zakresu prac badawczych w celu obliczeń zasobowych, wybór odpowiedniego sposobu obliczenia zasobów wód podziemnych, dobór odpowiednich technik, np. rodzaj programu obliczeniowego), potrafi zaprojektować i egzekwować prace dla grupy ludzi
Kryteria oceniania
Ocena końcowa oparta wystawiana jest na podstawie:
- aktywności studenta, samodzielnej pracy studenta, jak również pracy w grupie, w tym wyników zadań w poszczególnych blokach tematycznych i referatu z wybranego tematu (50%),
- testu końcowego (50%).
Dopuszcza się dwie nieobecności na zajęciach. Zaliczenie poprawkowe odbywa się na podstawie testu.
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
AAPG Bulletin. March 2003 special issue on fault sealing.
Caine, J.S., Evans, J.P., Forster, C.B., 1996. Fault zone architecture and permeability structure. Geology 24, 303-306.
Caine, J.S., Foster, C.B., 1999. Fault zone architecture and fluid flow: insides from field data and numerical modelling. In: Haneberg, W.C., Mozley, P.S., Moor, J.C., Goodwin, L.B., (Eds.), Faults and Subsequent Fluid Flow in the Shallow Crust. Geophysical Monograph, vol. 113. American Geophysical Union, pp. 101-127.
Dadlez R., Jaroszewski W., 1994. Tektonika. Wydawnictwo Naukowe PWN
Fossen H., Schultz R.A., Shipton Z.K., Mair K., 2007. Deformation bands in sandstone: a review. Journal of the Geological Society, London, 164: 755-769.
Jones G., Fisher Q.F., Knipe R.J., (eds) 2000. Faulting, Fault Sealing and Fluid Flow in Hydrocarbon Reservoirs. Geological Society Special Publication 147
Kim, Y., Peacock, D.C.P., and Sanderson, D.J., 2004. Fault damage zones. Journal of Structural Geology, 26: 503-517.
Mierzejewski M.P. (ed.) 1992. Badania elementów tektoniki na potrzeby kartografii wiertniczej i powierzchniowej. Państwowy Instytut Geologiczny. Instrukcje i metody badań geologicznych, z. 51
Segall P., Pollard D.D., 1980. Mechanics of Discontinuous Faults. Journal of Geophysical Research 85, B8: 4337-4350.
Sibson, R., 1977. Fault rocks and fault mechanism. Journal of the Geological Society, London 133: 191-213.
Tiab D., Donaldson E.C., 2004. Petrophysics. Elsevier Gulf Professional Publishing
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: