Migracja zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym 1300-OMZGW-GES
Wykład obejmuje zagadnienia z:
Podstawowe procesy warunkujące migrację zanieczyszczeń w wodach podziemnych
• hydrogeologiczne warunki migracji zanieczyszczeń
• zanieczyszczenia antropogeniczne i geogeniczne
• problem skali w interpretacji zjawisk transportu masy w strumieniu wód podziemnych
• określenie czasu migracji zanieczyszczeń w strefie pełnego nasycenia (przenoszenie adwekcyjne, przenoszenie dyfuzyjne)
• tryt – jako wskaźnik migracji zanieczyszczeń
• oddziaływanie ośrodka skalnego na przepływ zanieczyszczeń w warstwie wodonośnej (określenie średniej rzeczywistej prędkości ruchu wody w warstwie wodonośnej, parametrów dyspersji, parametrów przepływu dyfuzyjnego, parametrów sorpcji oraz rozpadu lub biodegradacji substancji migrującej)
• schemat przebiegu procesów wymiany między roztworem wodnym, a skałą
• opóźnienie przenoszenia substancji w strumieniu wód podziemnych (współczynnik retadacji)
• procesy sorpcyjne – jako czynnik opóźniający migrację zanieczyszczeń w strumieniu wód podziemnych (punkt izoelektryczny, szeregi wymiany jonowej, izotermy sorpcji, ocena wysycenia kompleksu sorpcyjnego substancją zanieczyszczającą)
• rola węglanów, substancji organicznej oraz mikroporowatości matrycy skalnej w migracji zanieczyszczeń w warstwie wodonośnej
Przykłady zagrożeń wód podziemnych - metody przeciwdziałania
• rozchodzenie się zanieczyszczeń ropopochodnych w środowisku gruntowo-wodnym oraz przegląd metod oczyszczania gruntów i wód podziemnych z zanieczyszczeń substancjami ropopochodnymi
• zanieczyszczenia wód podziemnych pestycydami oraz metody przeciwdziałania skażeniom
• czynniki warunkujące biodegradację pestycydów
Kartografia w służbie ochrony wód podziemnych:
• stopień potencjalnego zagrożenia użytkowej warstwy wodonośnej
• Mapa wrażliwości wód podziemnych Polski w skali 1 : 500 000
• Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1 : 50 000 – pierwszy poziom wodonośny wrażliwość na zanieczyszczenie i jakość.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W obszarze wiedzy:
K_W01 - ma wiedzę na temat procesów i czynników kształtujących Ziemię w zakresie geologii ogólnej ze szczególnym uwzględnieniem hydrogeologii, geologii inżynierskiej, tektoniki i kartografii geologicznej, gospodarki surowcami mineralnymi jak również ochrony środowiska
K_W04 - ma wiedzę z zakresu rodzajów zasobów złóż surowców mineralnych i wód podziemnych, metod ich rozpoznawania i obliczania ich wielkości oraz dokumentowania i trybu zatwierdzania w związku z obowiązującymi aktami prawnymi, zna zasady gospodarowania zasobami surowców mineralnych i wody, ma wiedzę z zagadnień bilansu złóż i bilansu wodno-gospodarczego
K_W08 - ma wiedzę w zakresie specjalistycznych programów komputerowych, zna zasady metodyczne modelowania geologicznego, ma wiedzę w zakresie planowania badań w celach modelowych, zna zasady schematyzacji warunków geologicznych dla potrzeb modelowych,
W obszarze umiejętności:
K_U02 - korzysta z zasobów internetowych danych geologicznych, potrafi dokonać ich weryfikacji, wykorzystuje do obliczeń geologicznych proste oraz zaawansowane programy komputerowe (np. Visual MODFLOW, AutoCAD czy Arc GIS), interpretuje wyniki obliczeń w sposób opisowy lub graficzny
K_U06 - potrafi zwięźle scharakteryzować warunki geologiczne, geologiczno-złożowe, geologiczno-inżynierskie oraz hydrogeologiczne poszczególnych rejonów Polski i wybranych regionów świata, umie porównać obszary Polski pod względem zasobności w złoża surowców mineralnych i wody podziemne, potrafi wyjaśnić genezę złóż i wód mineralnych Polski w nawiązaniu do historii geologicznej rozwoju danego obszaru i jego budowy geologicznej
W obszarze kompetencji społecznych:
K_K01 - rozumie konieczność ciągłego podnoszenia swoich zawodowych kompetencji oraz znajdowania nowych technologii w celu rozwiązywania problemów badawczych poprzez zapoznawanie się z literaturą fachową i aktami prawnymi
K_K02 - współdziała w grupach tematycznych na zajęciach terenowych oraz podczas grupowych zajęć kameralnych
K_K03 - potrafi odpowiednio określić harmonogram czynności oraz priorytety służące realizacji zadania badawczego
K_K04 - realizując geologiczne zadania badawcze umie zidentyfikować problemy i zaproponować właściwe sposoby ich rozwiązania
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny obejmujący zakres zagadnień z wykładów (aby przystąpić do egzaminu student musi uzyskać pozytywną ocenę z ćwiczeń).
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Domenico P.A., Schwartz F.W., 1990 - Physical and chemical hydrogeology. Wyd. John Wiley & Sons, USA.
Dowgiałło J., Kleczkowski A. S., Macioszczyk T., Różkowski A. (red.), 2002 - Słownik hydrogeologiczny. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Fetter C.W., 1994 - Applied hydrogeology. Wyd. Prentice Hall. Inc. A Simon & Schuster Company Englewood Cliffs, New Jersey, USA.
Kleczkowski A. S. (red.), 1984 - Ochrona wód podziemnych. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
Kulma R., 1995 - Podstawy obliczeń filtracji wód podziemnych. Wyd. AGH, Kraków.
Kulma R., Zdechlik R., 2009 - Modelowanie procesów filtracji. Wyd. AGH, Kraków.
Macioszczyk A. (red.), 2006 - Podstawy hydrogeologii stosowanej. Wyd. PWN, Warszawa.
Małecki J. J., Nawalany M., Witczak S., Gruszczyński T., 2006 - Wyznaczanie parametrów migracji zanieczyszczeń w ośrodku porowatym dla potrzeb badań hydrogeologicznych i ochrony środowiska. Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii.
Szymanko J., 1980 - Koncepcje systemu wodonośnego i metod jego modelowania. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
akty prawne związane z tematyką przedmiotu
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: