Optometria pediatryczna 1100-4BW25
Wykład ma za zadanie przygotowanie studentów do samodzielnej pracy optometrycznej z dziećmi. Ze względu na odpowiedzialność spoczywającą na specjaliście prowadzącej osobę nieletnią, temat omówiony jest wielowątkowo. Wykład zaczyna się od dokładnego opisu rozwoju układu wzrokowego oraz rozwoju człowieka jako nierozerwalnej całości. Przedstawiony jest podział Piaget'a rozwoju człowieka. Poszczególne kamienie milowe rozwoju układu wzrokowego oraz innych układów, w szczególności układu motorycznego są omówione z podziałem na miesiące (do 2 roku życia), następnie na lata (powyżej 2 roku życia). Świadomość istoty obecności kamieni milowych na poszczególnych etapach rozwoju umożliwia przyszłym optometrystom ocenę prawidłowości rozwoju widzenia dziecka i wdrożenie odpowiedniego postępowania zanim utrwalą się negatywne mechanizmy adaptacyjnie. Podobnie ocena rozwoju organizmu dziecka pozwala na zastosowanie odpowiedniego skierowania do innego specjalisty. Następnie wykład zgłębia aspekty pschylogiczne kontaktu z dzieckiem oraz rodzicem. Psychologia kontaktu z dzieckiem jest bardzo ważnym, często pomijanym obszarem pracy z pacjentem z tej grupy wiekowej - ma istotny wpływ na możliwość wykonania badania dziecka. Relacja zbudowana z dzieckiem i rodzicem zwiększa szanse na stosowanie się do zaleceń. Przedstawione są poszczególne komponenty wywiadu poprzedzającego badanie optometryczne, włączając historię zdrowia dziecka, również prenatalną. Wspomniane są niektóre inne terapie, które dziecko z zaburzeniami widzenia może przechodzić, dla lepszej współpracy z innymi specjalistami. Omówione są poszczególne testy optometryczne stosowane w celu diagnostyki różnych aspektów układu wzrokowego wraz z metodyką ich przeprowadzania u dzieci w poszczególnych grupach wiekowych. Dla grupy niemowlaków i dzieci niewerbalnych opisane są testy ostrości wzroku takie jak m. in. Lea Gratings, Teller Preferential Looking, wzrokowe potenecjały wywołane, sposób oceny ruchomości oczu w tej grupie wiekowej, metody oceny stanu refrakcji takie jak skiaskopia dynamiczna, skiaskopia metodą Mohindry, fotorefrakcja, autorefraktometria i środki farmakologiczne służące do cykloplegii, testy służące do oceny stanu widzenia obuocznego takie jak test Hirschberga (z oceną kąta kappa), test Krimsky'iego, zmodyfikowany test przesłaniania, test Brucknera, testy do oceny widzenia stereoskopowego. W celu odpowiedniej podstawowej opieki, reakcji i odpowiednio szybkich skierowań na dalszą diagnostykę, omówione są metody badania stanu zdrowia oczu, najważniejsze jednostki chorobowe (w tym chorobowy objawiające się jako leukokoria, retinopatia wcześniaków) występujące w tej grupie wiekowej oraz ich leczenie. Procedury badania optometrycznego stosowane u starszych dzieci są przedstawione. Omówione jest ostrości wzroku m.in za pomocą testu Snellena, LEA, testu pękniętych kół, testu litery E, testy różnicowe, stan refrakcji z badaniem skiaskopii statycznej, badanie ruchomości oczu ze szczegółowym opisem testu NSUCO oculomotor test, testy do oceny badania ustawienia oczu, testy do oceny porażenia mięśnia w zezach nietowarzyszących ze szczególnym uwzględnieniem testu 3 kroków Parksa, stosunek AC/A, badanie stanu widzenia obuocznego z opisem przypadków testu Wortha, badanie zakresów wergencji z koncepcją SILO, badanie korespondencji siatkówkowej, badanie stanu fiksacji z omówieniem przypadków fiksacji ekcentrycznej, oraz badanie stanu akomodacji. Percepcja wzrokowa jako proces interpretacji i nadawania znaczenia wrażeniu wzrokowemu jest omówiona. Przedstawione są obszary percepcji wzrokowej, włączając dyskryminację wzrokową, figurę/tło, domykanie wzrokowe, relacje przestrzenne, stabilność formy, pamięć wzrokową (krótkotrwałą, sekwencyjną). Testy do oceny przetwarzania informacji wzrokowej oraz integracji wzrokowo-słuchowej i integracja wzrokowo-motorycznej są zaprezentowane, w tym m. in.: Gesell Copy Forms, Monroe Visual Three, Incomplete Man, Piaget Left/Right, Motor-Free Visual Perception Test,
Beery-Buketnica Visual Motor Integration Test (Berry-VMI), Auditory-Visual Integration Test (AVIT), Test psychometryczny Developmental Eye Movement Test. Przedstawiony jest model widzenia A. M. Skeffingtona oraz model stresu punktu bliskiego z mechanizmami adaptacyjnymi towarzyszącymi temu zjawisku oraz metodami prowadzenia pacjentów, którym towarzyszą objawy charakterystyczne dla stresu punktu bliskiego. Omówiony jest sposób postępowania z pseudokrótkowzrocznością. Wymienione są optyczne sposoby kontroli progresji krótkowzroczności oraz istota higieny wzrokowej w krótkowzroczności. Omówione są odruchy pierwotne oraz wpływ przetrwałych odruchów pierwotnych na funkcjonowanie organizmu, w szczególności układu wzrokowego. W szczególności przedstawione są odruchy pierwotne, których przetrwałość ma największy wpływ na układ wzrokowy, takie jak odruch MORO, toniczny błędnikowy, asymetryczny szyjny toniczny, symetryczny szyjny toniczny, Galanta, Palmara. Rola optometrysty w pracy z pacjentami w spektrum autyzmu jest przedstawiona. Przedstawione jest neurologiczne podłoże autyzmu, charakterystyczne dla osób w spektrum objawy ze strony układu wzrokowego oraz ich neurologiczne podstawy. Omówione są narzędzia wykorzystywane przez optometrystów do poprawy fukncjonowania układu wzrokowego (i/lub zmian behawioralnych) dzieci w spektrum autyzmu, w szczególności: soczewki kompensacyjne, soczewki terapeutyczne, pryzmaty, filtry, okluzje sektorowe, optometryczna terapia wzroku i optometryczna fototerapia.
Kierunek podstawowy MISMaP
biologia
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Znajomość rozwoju układu wzrokowego oraz wpływu kamieni milowych rozwoju na funkcjonowanie układu wzrokowego;
Umiejętność przeprowadzenia wywiadu z rodzicem dziecka oraz wiedza na temat kontaktu z dzieckiem;
Znajomość wybranych chorób narządu wzroku charakterystycznych dla małych dzieci.
Umiejętność skierowania dziecka do innego specjalisty w przypadku wykrycia zaburzeń wykraczających poza zakres wiedzy optometrysty;
Znajomość testów optometrycznych niezbędnych do przeprowadzenia badania optometrycznego u niemowlaków i dzieci niewerbalnych w obszarach ostrości wzroku, okulomotoryki, refrakcji, akomodacji, ustawienia oczu i widzenia obuocznego oraz oceny stanu zdrowia oczu u małych dzieci.
Znajomość testów optometrycznych niezbędnych do przeprowadzenia badania optometrycznego u dzieci przedszkolnych i szkolnych w obszarach
ostrości wzroku, okulomotoryki, refrakcji, akomodacji, fiksacji, wergencji ustawienia oczu i stanu widzenia obuocznego.
Znajomość obszarów percepcji wzrokowej oraz wpływu zaburzeń poszczególnych obszarów percepcji na proces nauki i dzieci.
Znajomość testów stosowanych do oceny przetwarzania informacji wzrokowej.
Znajomość modelu stresu punktu bliskiego i mechanizmów adaptacyjnych do zjawiska stresu punktu bliskiego. Umiejętność prowadzenia pacjentów z objawami stresu punktu bliskiego.
Wiedza na temat postępowania optometrycznego w pseudokrótkowzroczności i postępującej krótkowzroczności;
Znajomość odruchów pierwotnych oraz wpływu przetrwałych odruchów pierwotnych na funkcjonowanie organizmu, w szczególności układu wzrokowego. Wiedza na temat badania przetrwałości odruchów pierwotnych.
Znajomość roli optometrysty u dzieci w spektrum autyzmu oraz narzędzi optometrycznych stosowanych w celu poprawy funkcjonowania pacjenta w spektrum.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny
Kryteria oceniania:
60-68% - 3
69-75% - 3,5
76-82% - 4
83 - 89% - 4,5
90 - 97% - 5
98 - 100 % - 5!
Praktyki zawodowe
Nie są przewidziane, niemniej na życzenie studentów możliwe jest zorganizowanie dodatkowego wykładu, na którym zaprezentowane zostanie badanie optometryczne dziecka, przeprowadzone przez prowadzącego przedmiot.
Literatura
P. Schnell, M. B. Taub, R. Duckman, Visual Development, Diagnosis, and Treatment of the Pediatric Patient 2nd Edition, LWW, 2009, ISBN 978-1975111441
C. Baxstrom, Visual Evaluation of the Infant, Optometry and Vision development, Volume 37/Number 3/2006
M. B. Rosenberg: Porozumienie Bez Przemocy: Język Serca. Warszawa: J. Santorski, 2003. ISBN 978-83-88875-44-1.
A. Faber, E. Mazlish, Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły , Media rodzina, 2013, ISBN 978-83-7278-786-6
A. A. Elgohary, H. M. Abuelela , A. A. Eldin, Age norms for grating acuity and contrast sensitivity measured by Lea tests in the first three years of life , Int J Ophthalmol 2017;10(7):1150-115
D. L. Mayer, A. S. Beiser, A. F. Warner i wsp. Monocular acuity norms for the Teller Acuity Cards between ages one month and four years, Invest Ophthalmol Vis Sci. 1995 Mar;36(3):671-85.
T. Root, Ophtobook, CreateSpace Independent Publishing Platform, 2009, ISBN-13 : 978-1448638826
A. Horwood, Clinical examination of ocular alignment and binocular vision in infants under six months of age. American Academy of Ophthalmology, 2019
S. Haider, W. Qureshi, A Ali, Leukocoria in children, J Pediatr Ophthalmol Strabismus. 2008 May-Jun;45(3):179-80,
I. Aerts, L. Lumbroso-Le Rouic, M. Marion Gauthier-Villars, H. Brisse, F. Doz, L. Desjardins, Retinoblastoma. Orphanet Journal of Rare Diseases. 1, 31. 2006. PMID 16934146. doi: 10.1186/1750-1172-1-31
M. Grałek: Retinopatia wcześniaków, Okulistyka 1/2003.
W.C. Maples, T. Ficklin, Comparison of eye movement skills between above average and below average readers, J. Beh. Optom, vol. 1, 1990,no. 4 p.91.
J. A. Benzoni, M. Rosenfield, Clinical Amplitude of Accommodation in Children Between 5 and 10 Years of Age. Optom Vis Dev 2012;43(3):109-114
M. B. Taub, P. Harris, It's a Small World After All: Prolonged near-point tasks shrink a patient's visual horizon to their immediate surroundings, overtaxing vergence and accommodation, Review of Optometry, 2018
https://www.rnib.org.uk/eye-health/eye-conditions/retinopathy-of-prematurity, dostęp 07.11.2020
www.eyecanlearn.com, dostęp 07.11.2020
www.bhvi.org/myopia-calculator-resources, dostęp 07.11.2020
https://www.cdc.gov/ncbddd/actearly/milestones-app.html, dostęp 07.11.2020
https://doctorguidelines.com/2016/08/03/child-development-assessment-developmental-milestones-and-denver-developmental-screening-test, dostęp 07.11.2020
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Europejskie studia optyki okularowej i optometrii, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Zastosowania fizyki w biologii i medycynie, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: